2019 yılında Physics Today dergisinde yayımlanan bir araştırmayla başlayan, 'Dünya'ya en yakın gezegen hangisidir' tartışması günümüzde hâlâ devam etmektedir. NASA'nın resmi web sitesinde yer alan bilginin aksine, en yakın gezegenin Merkür olduğunu ortaya koyan araştırma, beraberinde birçok soru işaretinin ortaya çıkmasına neden olmuştur.
Her geçen yıl teknolojinin biraz daha gelişmesiyle birlikte, uzaya dair yeni ve ilginç bilgiler öğreniyoruz. Özellikle son yıllarda NASA ve Elon Musk'ın sahibi olduğu SpaceX'in işbirliği ile yapılan çalışmalar, evrenimize dair birçok gizemin ortaya çıkmasını sağlıyor. Tüm bu çalışmalar devam ederken, 2019 yılında üç bilim insanı tarafından yayımlanan bir araştırma ise bilim dünyasında yeni bir pencereyi araladı.
Tom Stockman, Gabriel Monroe ve Samuel Cordner adlı üç bilim insanının geliştirdiği bir simülasyon, o güne kadar bilinenin aksine Dünya'ya en yakın gezegenin Merkür olduğunu ortaya koydu. NASA tarafından yapılan hesaplamalar ise resmi sitesinde de yer aldığı üzere, en yakın gezegenin Venüs olduğunu gösteriyor.
Dünya'ya en yakın gezegen hangisidir?
Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi'nin (NASA) resmi web sitesinde yer alan bilgiye göre, Dünya'ya en yakın gezegen Venüs olarak gösteriliyor. Fakat, 2019 yılında üç bilim insanı tarafından yayınlanan yeni bir araştırmada, Dünya'ya en uzun süre en yakın konumda kalan gezegenin Merkür olduğu açıklandı.
Bu üç bilim insanı tarafından, Dünya'ya en yakın gezegeni daha net belirleyebilmek adına Python kullanılarak 10.000 yıllık bir süreci baz alarak mesafeler üzerine tahminler yapan bir simülasyon geliştirildi. Daha sonra bu simülasyon sonuçları, PCM (iki nesnenin yörüngelerini dairesel, eş merkezli ve eş düzemli olarak ele alma) ve geleneksel hesaplama yöntemleri sonuçları ile karşılaştırıldı. Simülasyon sonuçları, geleneksel hesaplama yöntemleri ile %300'e yakın farklılık gösterirken, PCM sonuçları ile %1'den daha az bir sapma olduğunu ortaya koydu. Sonuç olarak, simülasyon gezegenlerin yörüngelerine göre konumlanmalarından dolayı, Merkür'ün Dünya'ya Venüs'ten daha yakın olduğunu ortaya koydu.
Peki bu ölçümler neye göre yapılıyor?
Güneş sisteminini detaylı olarak incelerseniz, hem Venüs'ün hem de Mars'ın Dünya'ya en yakın mesafelere sahip gezegenler gibi göründüğünü görebilirsiniz. Yani, Dünya-Mars ve Dünya-Venüs arasındaki ortalama mesafeyi hesaplayarak ve ardından gezegenlere ait yarıçapları birbirinden çıkartarak, Dünya'ya en yakın gezegenin Venüs olduğunu bulabilirsiniz.
Bu formül temel olarak yanlış olmasa da, yalnızca iki gezegen arasındaki mümkün olan en kısa mesafeyi ölçer. Kısaca, gezegenlerin yörüngeleri boyunca Dünya'ya ne kadar yaklaşacağını ortaya koyar, fakat bu gezegenler yörüngeleri dışında geçirdikleri zaman içerisinde Dünya'dan çok daha uzak bir konumda olabilirler. Bu nedenle, Dünya'ya en yakın gezegeni bulmak için, gezegenlerin yörüngeleri boyunca ortalama mesafelerini dikkate almak gerekiyor.
Bu sorunun net bir cevabına ulaşmak için ortalama olarak Dünya'ya en yakın gezegenin hangisi olduğuna bakmamız gerekiyor. Bunu hesapladığımızda da Merkür'ün aslında Dünya'ya en yakın mesafede en çok zaman geçiren gezegen olduğunu görüyoruz. Bunun sebebi ise güneş sistemimizde yer alan tüm gezegenler arasında Merkür'ün en küçük yörüngeye sahip olmasıddır. Yani, Merkür Dünya'ya hiçbir zaman Mars veya Venüs kadar yaklaşmıyor olsa da, asla bu gezenler kadar uzaklaşmıyor.
Ayrıca, Merkür'ün sahip olduğu bu küçük yörünge, güneş sisteminde yer alan tüm gezegenlere en yakın gezegen olmasını da sağlar. Merkür'ün Dünya'ya olan uzaklağını hesaplarken kullanılan yöntem burada da geçerlidir. Merkür, güneş sisteminde yer alan bu gezegenlere hiçbir zaman çok fazla yakın olmasa da, çok uzak da değidir.
Peki Dünya'ya yakın olan diğer gezegenler nelerdir?
Venüs 39.79 milyon km
Mars 55.65 milyon km
Merkür 82.5 milyon km
Jüpiter 591.97 milyon km
Satürn 1.204.28 milyon km
Uranüs 2.586.88 milyon km
Plüton 4.293.37 milyon km
Neptün 4.311.02 milyon km
Gezegenler arasındaki mesafeler, her gezegenin Güneş etrafındaki yörüngesinde nerede bağlı olduğu için sürekli olarak değişmektedir. Bazen bu mesafeler yakın olurken bazen de oldukça uzak olacaktır. Bunun nedeni gezegenlerin eliptik yörüngelere sahip olmalarından kaynaklanır. Örnek vermek gerekise Merkür gezegeni ile Dünya arasında mesafe en yakın noktada 82.5 milyon km'den en uzak nokta olan 216.3 km'ye kadar değişkenlik gösterebilir.
Yani herhangi iki gezegen, Güneş'in aynı tarafındayken en yakın noktada olurlar. Bu nedenle, iki gezegen arasındaki mesafeden bahsederken, aralarındaki ortalama mesafe baz alınır. Bu mesafeler genellikle kilometre, mil veya astronomik birimlerle (AU) temsil edilir. Zaten bu noktada hesaplama farklılıklarından kaynaklı olarak, Dünya'ya en yakın gezegenin hangisi olduğu konusunda görüş ayrılıkları ortaya çıkıyor.
Dünya'ya en uzak gezegen hangisidir?
23 Eylül 1846'da Alman astronom Johann Gottfried Galle tarafından keşfedilen Neptün, Dünya'ya en uzak gezegendir. Mavimsi okyanus rengi nedeniyle deniz tanrsının adını almıştır. Neptün, Güneş'e Dünya'dan yaklaşık 30 kat daha uzaktır ve yörüngeyi tamamlaması yaklaşık 165 Dünya yılı sürer. Kendi ekseni etrafında Dünya'dan daha hızlı döndüğü için Neptün'de bir gün yalnızca yaklaşık 16 Dünya saatidir.
1977 yılında ABD Voyager programı kapsamında fırlatılan Voyager 2 uzay aracının Neptün'e ulaşması tam 12 yıl sürdü. Ulusal Hava ve Uzay Müzesi'ne göre, Neptün'ün atmosferindeki sıcaklık ortalama -225 Santigrat derecedir. Bunun en büyük sebebi ise Güneş'e oldukça uzak olmasıdır. Güneş'ten ortalama 4,5 milyar kilometre uzaklıkta olan gezegenden gelen bir ışığın Dünya'ya ulaşması ile yaklaşık 4 saat sürmektedir.Dünya'dan yaklaşık dört kat daha geniş olan Neptün, 24,674 kilometre yarıçapı ve 49,244 kilometre çapı ile güneş sisteminde yer alan en büyük dördüncü gezegendir.
Kaan Tiftikçi
|
