Mars neden bilim dünyasının hedefinde?

Ingenuity'den gelen görüntüler, Perseverance'ın Mars üzerindeki araştırmaları ile Kızıl Gezegen bilim dünyasının odağında. Peki neden Mars'a gitmek için bu kadar uğraş veriliyor? İnsanlığın Mars'ta yaşayabileceğine neden inanılıyor?



Son olarak Perseverance ve Ingenuity'nin Mars keşiflerini heyecanla bekleyen NASA, uzun süredir Mars ile ilgili araştırmalar yapıyor. Mars'a olan bu ilgi ise sadece Elon Musk'ın Mars'ta yeni bir medeniyet yaratma hayaliyle başlamadı.



1950'lerde ve 60'larda bilim insanları Mars'ın bitki örtüsü ile kaplı olduğuna inanıyorlardı. Bu inanç da Mars'ta yaşamın mümkün olabileceği fikrini getiriyordu. Şu anda, Mars'ın yemyeşil ormanlarla dolu olmadığını bilsek de insanları Mars'a gönderme fikri için hâlâ çalışmalar yapılıyor.

1950'lerin sonlarından beri NASA, Mars'a mürettebatlı bir görev düzenlemek istiyor. 1964'te, Mariner 4 uzay aracı, Mars yüzeyinin yakın plan fotoğraflarını alabilen ilk araç oldu. Görüntüler, Mars'ta bitki yaşamı fikrini ortadan kaldırırken, daha fazla araştırmanın da kapılarını aralamış oldu.

Mariner'in görevinden bu yana geçen yaklaşık 60 yıl içinde NASA, teknolojisini geliştirmeye ve Kızıl Gezegen hakkında daha fazla şey öğrenmeye devam etti. Tüm bunları da insanlığı Mars'a gönderebilmek için yaptı. Çünkü NASA'nın hedefinde 2033 yılına kadar Mars'a insan göndermek var.

Peki Mars'ın insanlık için uygun olduğunu bilim dünyasına düşündürten ne oldu?

ERİŞİLEBİLİR BİR DÜNYA MI?

Mars, Dünya'ya en yakın ikinci gezegen. İlk sırada Venüs yer alsa da Venüs'te geçmiş veya şu anda yaşam olduğuna dair hiçbir kanıt yok. Hatta aşırı yüzey sıcaklıkları ve atmosferik basınçla, Venüs'te yaşamın var olma şansı oldukça az.



Mars ile Dünya arasındaki mesafe, yörüngelerinde nerede olduklarına bağlı olarak büyük ölçüde değişirken. Gezegenler arasında kaydedilen en yakın mesafe, 2003 yılında 34,8 milyon mil; en uzak olduklarında ise uzaklık 250 milyon mile çıkıyor. Bu nedenle, NASA'nın her fırlatmayı çok dikkatli bir şekilde hesaplaması gerekiyor.

NASA'nın belirlediği ideal tarihlere göre; Mars'a ulaşmak 6 ila 8 ay sürebilir.



İKLİMİ VE HAVA KOŞULLARI NASIL?

Güneş sistemimizde Dünya dışında üç tane daha karasal gezegen var. Merkür, Venüs ve Mars. Karasal bir gezegen olan Mars, Jüpiter ve Satürn gibi gazlı gezegenlerin aksine, uzay aracının inebileceği sağlam bir yüzeye sahip.

Mars, ayrıca Dünya gibi yoğun bir metal çekirdeğe sahip. Gezegendeki çöller, vadiler ve kutup buzulları Dünya'yı fazlasıyla anımsatıyor. Ancak insanlar için tehlike oluşturabilecek bazı unsurlar da var.



2008'de Phoenix; Mars toprağının, toprakta bulunan ve bitkilerin büyümesine yardımcı olan bazı elementler içerdiğini doğruladı. Buna magnezyum, sodyum, potasyum ve klor da dahil. Bununla birlikte, toprak aynı zamanda tuz perkloratları bakımından da zengin, bu da onu bitkiler ve insanlar için toksik hale getiriyor. Üstelik sık sık görülen şiddetli rüzgarlar toprağı kaldırıyor. NASA, ortaya çıkan tozun potansiyel tehlikesi ve insanlar üzerindeki toksik etkisi konusunda endişeli.

Perseverance'ın Mars'ta geçirdiği süre boyunca yapacağı ölçümlerin, NASA'ya tozun neden olabileceği tehlikelerin nasıl üstesinden gelineceğine ile ilgili yardımcı olması bekleniyor.


HAVA ŞARTLARI KABUL EDİLEBİLİR

Merkür ve Venüs'te bulunan kavurucu sıcaklıklarla karşılaştırıldığında Mars, çok daha uygun hava şartlarına sahip. Mars'ın ortalama sıcaklığı -60 derece kadar. Bu, insanlar için yeterince uygun olmasa da NASA, bu konuda da çalışmalarına devam ediyor.

Şu anda NASA, ilk olarak Ay'a yapılan Artemis görevinde kullanılacak yeni nesil bir uzay giysisi geliştiriyor. Uzay giysisinin modifiye edilebileceği, kışın sıcaklık için dış giysilerin eklenebileceği ve yazın aşırı ısınmayı önleyeceği belirtiliyor.



ATMOSFERİ VAR MI?

Atmosfer güneş radyasyonundan da koruma özelliğiyle insanlık için son derece önemli. Mars'ın atmosferi zayıf olsa da hâlâ mevcut ve insanlar için yararlı olabilir. Atmosferin yaklaşık %95'i karbondioksitten oluşuyor; ancak NASA, Perseverance gezgini üzerindeki MOXIE adlı bir alet sayesinde son zamanlarda bunu küçük miktarlarda oksijene dönüştürebildi. Ayrıca, karbondioksiti metana dönüştürmek ve bunu Kızıl Gezegen'den dönüş yolculuğu için roketlere yakıt sağlamak için kullanmak önerildi.


ZAMAN AKIŞINA UYUM SAĞLAYABİLİR MİYİZ?

Dünya'da 24 saatlik günlere alışkınız, ancak her gök cismi aynı akışa sahip değil. Örneğin Ay'da bir gün, Dünya'daki bir aya eşit. Ve Venüs'te bir gece, 120 Dünya günü kadar. Mars'ta bir gün bizimkiyle neredeyse aynı; 24 saat 39 dakika 35 saniye.

SU VAR MI?

Yüzeyde su, buz olarak bulunuyor. İnce atmosfer, sıvı suyun gezegenin yüzeyinde var olmasını engellese de NASA, gezegen yüzeyinin hemen altındaki buz depolarına güveniyor.



2015'ten beri, bu kaynağa erişmek için en iyi yerleri belirlemeye çalışıyorlar, çünkü bu bölgelerini Mars'ta araştırma yapan insanlar için ideal bir üs olacağını düşünüyorlar.

Kaynak