Anonim Halk Edebiyatı Nazım Biçimleri: Mani, Türkü, Ninni, Ağıt
Mani:
Bir halk edebiyatı nazım biçimi olan mani, 7 heceli ve dört mısralıdır. 4-5-8-10-14 heceli kalıplarla söylenmiş versiyonları vardır. Kafiye düzeni aaxa şeklindedir. Aşk başta olmak üzere pek çok farklı konuda mani söylenebilir.
Mani örneği:
Şu dağlar olmasaydı
Çiçeği solmasaydı
Ölüm Allah'ın emri
Ayrılık olmasaydı
Türkü:
Türkü, şiirin müziğe uyarlanmış versiyonudur. Türk adının sonuna i eki getirilerek oluşturulmuştur ve Türk'e özgü anlamına gelir. Sabit bir biçimi yoktur, şarkıya uyarlanan şiir türkü olur. Pek çok farklı konuda söylenebilir.
Ninni:
Ninni, genel olarak ağlayan çocukları sakinleştirmek ya da uyutmak amacıyla bir ezgiyle söylenen şiirlerdir. Hem kültür aktarımı, hem çocukların şiirle tanışması hem de çocukların kulağının müziğe alışması için faydalı olduğu bilinmektedir.
Ninni örneği:
Ninnilerin benim olsun
Uykularım senin olsun
Akan sular ömrün olsun
Ninni yavrum, kuzum ninni
Ağıt:
Ölüm ve benzeri acılı ve üzücü bir olayın ardından söylenen şiirler ağıt olarak adlandırılır. Ağıt söylemek, ağıt yakmak olarak adlandırılır. 7, 8, 10 heceleri ağıtlar vardır. Erkeklerden ziyade kadınlar ağıt yakar.
Ağıt örneği:
Can evimden vurdu felek neyleyim
Ben ağlarım çelik teller iniler
Ben almadım toprak aldı koynuna
Yarim diyen bülbül diller iniler
Gider oldum Avşar ili yoluna
Bakmam gayrı bu diyarın gülüne
Karaları taksın çapar koluna
Yağız atlı nice kollar iniler
Dertli dertli Çukurova yolunu tut adam olun
Umut Yakar
|
Değeri Değere Değen Kavrar...
