Çocuğumun Evde Dil ve Konuşma Becerilerini Nasıl Desteklerim?

Şişli/Mecidiyeköy Enkom Clinic Dil, Konuşma ve Gelişim Merkezi olarak ailelere özellikle pandemi sürecinde evdeyken çocuklarının dil gelişimini nasıl destekleyebilecekleri hususunda danışmanlık hizmeti sunmaktayız. Aileler sıklıkla 'Çocuğum konuşamıyor evde ne yapmalıyım?' , 'Çocuğum harf çıkartamıyor evde nasıl destekleyebilirim?' , 'Çocuğum konuşurken takılıyor evde ne yapmalıyım?' sorularını sormaktadırlar. Bu makalemizde ailelerin çocuklarının dil ve konuşma becerilerini evlerinde nasıl destekleyebilecekleri hakkında bilgiler sunduk.
Çocukların dil ve konuşma becerilerinin desteklenmesi, ileride ortaya çıkabilecek dil ve konuşma bozukluklarını engellemesi bakımından oldukça önemlidir. Bilindiği üzere iletişim, oldukça önemlidir. Dil ve konuşma hususunda çocuklar ile yeterli derecede iletişim kurulması, çocuğun kendini düzgün bir şekilde ifade edebilmesini olanaklı hale getirmektedir. Çocukların dil ve konuşma becerilerinin desteklenmesi noktasında ebeveynlere çok iş düştüğünü söyleyebiliriz.

Çocuğun konuşmasını geliştirmek için neler yapılabileceği, sorumluluklarının farkında olan bireyler tarafından sorulmakta olup soruya uygun bir şekilde cevap vermek, ebeveynlerin neler yapabileceğini açıklamak adına çok önemlidir. Temelde iletişimin çok önemli olduğu bilinse de bunun yanı sıra destekleyici etkinlik ve egzersizler de bulunmaktadır. Peki çocuğun evde dil ve konuşma becerileri nasıl desteklenir?


Çocuğun Evde Dil ve Konuşma Becerileri Nasıl Destelenir?

Konuşamayan çocuğa evde eğitim vermek, gerçekten çok önemlidir. Her ne kadar özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri bu konuda profesyonel bir hizmet verse de temelde ebeveynlerin desteğine ihtiyacı bulunmaktadır. Bu bağlamda anne-babalar, çocuklarının dil ve konuşma becerilerini nasıl geliştireceklerini bilmelidir.
Anne-babaların çocuklarının dil ve konuşma becerilerini destekleme noktasında neler yapabileceğini genel olarak aşağıdaki gibi sıralamak olanaklıdır:

• Çocuğa güzel konuşmanın önemi ile ilgili bilgi vermelisiniz. Çocuk, neden güzel konuşması gerektiğini öğrenirse, konuşmasına dikkat edecek ve kendini bu konuda geliştirecektir.
• Çocuklarınızla iletişim kurarken kesinlikle göz temasında bulunmalısınız. Göz teması, karşıdaki kişinin dinlendiğini ve önemsendiğini belirtmektedir. Göz teması kurarak konuşan çocuklar, daha etkili bir şekilde konuşacaktır.
• Bilindiği gibi televizyon, telefon ve dijital oyunlar, çocuğun dil gelişimini olumlu ve olumsuz bir şekilde etkileyebilmektedir. Çocuğun konuşmasını geliştirmek için çocuğun elektronik cihazlarla uzun süre temas kurmasını engellemelisiniz. Uzun süre tablet ya da akıllı telefonda vakit geçiren çocuklar, etkili iletişimden uzaklaşabilmektedir.
• Çocuğun iletişimi esnasında her kelimeyi söyleme çabasını övgü ile karşıladığınızda çocuk, çabasının farkına varıldığını hissedecektir.

Bu hususlara gerekilen önem verildiği takdirde çocuğun dil ve konuşma becerilerinde gelişme yaşanmaktadır.


Aile-Çocuk İletişim Becerilerinin Geliştirilmesi için Öneriler

Konuşamayan çocuğa evde eğitim bağlamında oldukça önemli olan aile-çocuk iletişimi, oldukça değerli bir yöntemdir. İletişim, hayatın her alanında çok mühimdir. İnsan, yapısı gereği çeşitli şekillerde karşısındaki ile iletişim kurmak durumundadır. Bu nedenle aile ve çocukların iletişim becerilerinin geliştirilmesi gerekmektedir.
Bu bağlamda anne-babalar, çocuklar kendileri ile iletişim kurmak istediklerinde onları dinlemeli ve çocuğunun bir birey olduğunu ona hissettirmelidir. İletişim sırasında kesinlikle göz teması kurulmalı ve çocuğun bir durumu anlatırken zorlanması noktasında çocuk desteklenmelidir. Bunun yanı sıra çocuğun kelimeleri söyleme çabası anne-baba tarafından saygı ile karşılanmalıdır. Çocuğun iletişim kurmasına izin veren ve onları etkili bir şekilde dinleyen ebeveynler, çocuğun dil ve konuşma becerilerine çok önemli etkilerde bulunmaktadır.


Çocuğun Dil Gelişimine Uygun Etkinlikler

Çocuğun dil gelişimine uygun etkinler, konuşma ve dil becerileri açısından çok önemlidir. Bu bağlamda anne-babalar, çocukları ile aşağıdaki etkinlikleri gerçekleştirebilir:
18-24 Ay:

• Yaptığınız işleri çocuklarınıza anlatabilirsiniz.
• Bazı işleri çocuklarınızla birlikte yapabilirsiniz.
• Resimli olay veya nesne kartları ile grup oyunları oynayabilir, bu şekilde dil gelişimine destekte bulunabilirsiniz.

2-3 Yaş:

• Çocuğunuzla ona edatları öğretebileceğiniz çeşitli oyunlar oynayabilirsiniz.
• Çocuğunuza resim yaptırıp yaptığı resim ile ilgili konuşabilirsiniz.
• Kitap içerisinde yer alan eylemleri tanımlayabilir, çocuğunuzun bu eylemlerle ilgili kısa cümleler kurmasını sağlayabilirsiniz.

3-6 Yaş:

• Çocuğunuza sayıları öğretebilir ve sayıları saymasını sağlayabilirsiniz.
• Seslerin farkında olmasını sağlayan çeşitli oyunlar oynayabilirsiniz.
• Zıtlıkları içeren kelimeleri öğrenebilmesi için çocuğunuzla çeşitli oyunlar oynayabilirsiniz.

Çocuğun dil gelişimine uygun etkinlikler bağlamında yukarıdaki faaliyetlerin ön plana çıktığı görülmektedir.