TANIM
Değerli maden ve taşlardan oluşan takı ve süs eşyalarının vitrinde estetik bir zevke göre düzenlenmesini yapan ve satış faaliyetlerini yürüten kişidir.
GÖREVLER
- İşyeri içerisinde bulundurulması gerekli araç, gereç ve malzeme ile eşyaları tanır, ve doğru olarak bilir,
- Satışa sunulacak ürünleri teslim alır, giriş kayıtlarını tutar ve etiketler,
- Ürünleri cins, kalite ve fiyatlarına göre sınıflandırır,
- Vitrin düzenleme tekniğinden yararlanarak vitrini ve tezgâhı düzenler,
- Gelen yerli ve yabancı müşterileri karşılayıp, ürün modellerini tanıtarak, müşteriyi psikolojik yönden etkiler ve satışı arttırmaya teşvik eder,
- Kuyumculukta kullanılan kıymetli metallerin alım ve satışında ürünün özelliklerinin doğru olarak tespit edilmesini sağlar,
- Sipariş alma ve sipariş verme faaliyetleriyle ilgili atölyeler, işyerleri ve fabrikalarla diyaloga geçer,
- Satılan ürünün günlük satış cirosunu hesaplayarak, ilgili deftere işleyip, ticari muhasebe işlemlerine yardımcı olur,
- İş bitimi sonrası mücevherleri vitrinden toplayarak kasaya kilitler. Ertesi sabah mesai başlangıcı öncesi vitrine düzenlenmesini yapar,
- Altın ve gümüşün parlatma işlemleriyle basit onarım ve ayarlama işlemlerinin atölyede yapılmasını sağlar,
- Satılan mücevheratın özelliğini göze hoş görünür bir biçimde paketleme yapılmasını sağlar,
- İşyerinde olası çalıntı, hırsızlık gibi durumlara karşı dikkatli olarak bu gibi durumlarda hukuki süreçleri incelemek için girişimlerde bulunur.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Yüzük ölçüleri, tahta malafalar,
- Mihenk taşı,
- Ayar suları,
- Dijital, ibreli ve ağırlıklı tartılar,
- Pırlanta terazileri,
- Yüzük ve kolye kutuları,
- Bileziklerin dizimi için kutular,
- Zımpara,
- Ağırlıklı ölçü aletleri,
- Ağırlıklı ölçü birimleri.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
- Başkalarını etkileyebilen,
- Estetik görüşe sahip,
- Ticarete ilgili,
- Görme sorunu olmayan,
- Sabırlı ve dikkatli kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Vitrin kuyumcuları, kapalı, havalandırması ve ışık düzeni iyi bir şekilde düzenlenmiş kuyumcu mağazalarında sürekli ayakta durarak çalışırlar. Bu insanlar yoğun bir şekilde insanlar ve malzemelerle ilgilidirler. Mücevherleri vitrinden çıkarmak ve koymak için uzanma, tırmanma özelliklerini rahatlıkla kullanabilen insanlar olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Türkiye'de mücevher üretiminin % 90'ı İstanbul'da üretilmektedir. % 50'si iç piyasada, % 30'u ihracat veya doğrudan turistlere satılmaktadır. O yüzdendir ki vitrin kuyumculuğu böyle bir durumda ülkemizde önemli mesleklerden biridir. Bu alanda ihtiyaç duyulan meslek elemanının yetiştirilmesindeki amaç; meslekte güvenirlik oldukça önemli olduğundan küçük yaşta elemanların meslek ruhunun inceliklerini öğrenmesi ve meslek ilkelerinin kazandırılmasının önemli olduğu düşüncesi yatmaktadır. Kişi vitrin kuyumculuğu mesleğini kazanmadan önce getir, götür işleri yapar. Görerek, yaşayarak, hissederek öğrenir ve bir süre sonra kendini mesleğine uydurur. Uzun süre aynı işte çalışmak bu meslekte ilkedir. Özellikle takıya meraklı, el becerisi olan insanların bu mesleği seçtikleri görülmektedir. Ülkemiz maden bakımından oldukça zengin olduğundan kuyumculuk önemli bir yer kapsamaktadır. Bu yüzden istihdam olanağı da oldukça geniştir. Bu meslekte kişilerin bir kısmı başkalarının yanında, bir kısmı ortak bir kısmı da kendi işlerini kurarak faaliyetlerini yürütmektedirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi, yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde "Kuyumculuk Teknolojisi" alanı "Vitrin Kuyumculuğu" dalında verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
- En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
- 14 yaşını doldurmuş olmak.
- Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
- Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri bulmak ve işveren ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Vitrin kuyumculuğu mesleğinin eğitim süresi ilköğretimden sonra 2 yıl, lise ve daha üst düzeyde genel eğitimden sonra ise 1 yıldır. Mesleki eğitim merkezlerinde haftanın 1 günü teorik eğitim okulda, 5 günlük pratik eğitim ise işletmelerde verilmektedir.
Çıraklık Eğitimi Süresince;
- Meslek bilgisi dersi alınır. Bu derste kuyumculukta kullanılan elementlerin ve ayar ölçülerinin özelliklerini öğrenirler. Küçük tamirlerin bilinmesi, altının nasıl elde edildiğini, kuyumculukta kullanılan metallerin yapılmasını tanır ve öğrenirler.
- İngilizce dersi alınır. Bu derste yabancı dilde tonlama, telâffuz, yazım bilgisi, günlük konuşmaları yazılı ve sözlü olarak ifade etme, dildeki yapı ve işlevleri doğru olarak kullanabilme ve kuyumculuk hakkında İngilizce terimlerin bilinmesi konusunda dersler öğretilir.
- Temel hukuk dersleri alınır. Bu derste kuyumcu satıcılarını ilgilendiren hukuksal konuları, hukuk alanındaki temel bilgileri, meslekte suç unsuru teşkil eder fiiliyatların kavranması konularında ders öğrenirler.
- Vitrin dizaynı dersi alınır. Bu derste vitrinin teknik olarak dizaynı, vitrin süslemeciliğinin yeri ve önemi, vitrin dizaynı gerçekleştirirken yapılan işlem sırası, vitrinde aydınlatma konularında derler öğrenirler.
- Diksiyon ve tezgahtarlık kültürü dersi alınır. Bu derste kullanılan dilin kuralları duygusal düşünceleri doğru anlatma yeteneği, tezgahtarlık mesleği hakkında bilgi sahibi olmayı, insanları psikolojisi hakkında bilgi edinip, onları tanımayı ve bu mesleğin inceliklerini öğrenmeyi öğrenirler.
- Ticaret ve muhasebe bilgisi dersleri alınır. Bu derste işletmenin genel yapısı, yeni yönetim bilgisi, yazar kasaların içerikleri, kullanımları, faiz ve ıskonto hesapları, temel muhasebe konuları gibi dersleri öğrenirler.
Ayrıca çırak öğrenciler teorik eğitimde; Türkçe, Matematik, Meslek Matematiği, İşletme Bilgisi ve Toplam Kalite Yönetimi, Din Kültürü ve Meslek Ahlakı ve Mesleki Bilgisayar gibi genel bilgi dersleri ile Takıda Teknik Resim, Vitrin, Takı Satış, Satış Sonrası Hizmetler, Müşteri İlişkileri ve Satış dersleri alırlar.
MESLEKTE İLERLEME
- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ustalık eğitimi 176 saat olup, bu eğitimde İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği, İş ve İnsan İlişkileri, Çalışma Hukuku, İşletme Bilgisi, Sigorta ve Vergi Mevzuatı, Muhasebe ve Ekonomi derslerinin yanı sıra İleri Meslek Bilgisi derslerini alırlar. 1 yıl sonunda ustalık sınavlarına katılabilirler.
- Ustalık için öngörülen teorik eğitime devam etmeyenler ise bir işyerinde 5 yıl çalıştıktan sonra (çalıştıklarını SGK primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık sınavına katılabilirler. Ustalık belgesi alanlar mesleki eğitim merkezlerinde 40 saatlik iş pedagojisi kurs programını tamamlayıp sınavda başarılı olduktan sonra "Usta Öğreticilik" belgesi alabilirler.
- Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
- İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açıköğretim lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
3308 sayılı yasa gereği, mesleki eğitim merkezlerinde eğitim gören öğrencilere asgari ücretin %30'undan az olmamak üzere işveren tarafından ücret ödenmektedir.
Eğitim gören adayların iş kazası, iş riski ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanmaktadır.
Usta-çırak şeklindeki geleneksel yöntemle meslek öğrenenler işteki pozisyonlarına göre ücretini haftalık olarak alabilmektedirler. Ayrıca, kimi işyerlerinde ücret aylık olarak da verilebilmektedir.
Mesleki eğitim sonrasında en az asgari ücret düzeyinde ücret alınmaktadır.
Kazanç bir başka kişinin yanında çalışma veya kendi adına iş sahibi olma durumunda değişkendir.
|
