Bir Nokta Perspektifi
Perspektif çizimlerinde, perspektif çizilecek nesneye gönderilecek bakış ışınlarının kaynaklandığı sabit noktaya (gözlemcinin gözünün bulunduğu noktaya) bakış noktası denir.
Bakış noktasının yer düzleminden olan yüksekliğine bakış yüksekliği denir. Bakış yüksekliği aynı zamanda ufuk yüksekliğidir ve gözlemcinin boyuna bağlı olarak yukarı aşağı hareket eder. Bakış noktasının perspektifi çizilecek nesneye olan uzaklığına bakış uzaklığı denir.
Ufuk çizgisinin görünmediği mekanlarda nesneye bakan kişinin gözlerinden geçtiği farz edilen yatay düzlemle düşey izdüşüm düzleminin kesişme çizgisine ufuk çizgisi denir.
Bakış noktasından (gözden) uzaklaşarak sonsuza doğru giden ve gerçekte birbirlerine paralel oldukları halde izdüşüm düzlemine paralel olmadıkları için birbirlerine yaklaşarak birleşiyormuş gibi görünen doğruların kesişme noktasına kaybolunan nokta denir.
Yukarıdaki resimlerde görüldüğü gibi tek nokta perspektif çizimlerinde 1 tane kaybolunan nokta vardır.
- Bir cismin perspektif çizimleri bakış noktasına göre değişik görüntülerde olur.
- Bir cisme üstten veya alttan, önden, soldan veya sağdan bakılabilir.
- Aşağıdaki şekillerde aynı cismin farklı bakış noktalarına göre perspektif çizimleri görülüyor.
Yukarıdaki perspektif çizimlerde, bakış noktalarının cisme göre yeri belirtilmiştir. Yukarıdaki şekillerin her birinde bir tane kaybolunan nokta vardır. Bu çizimlere bir nokta perspektif çizimi denir.
İki Nokta Perspektifi
Yukarıdaki şekilde, 2 tane kaybolunan nokta vardır. Bu çizimlere iki nokta perspektif çizimi denir. Yukarıdaki iki nokta perspektif çizimde bakış noktası cismin üstündedir.
Yukarıdaki iki nokta perspektif çizimde bakış noktası cismin altındadır.
Yukarıdaki şekilde, bir cismin üstten iki nokta perspektif çizimi görülüyor. Cismin kenarlarının uzantıları aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi iki adet kaybolunan noktada kesişir.
 
Yukarıdaki şekilde, birim küplerden yapılmış bir yapının iki nokta perspektif çizimi görülüyor.
Perspektif;
Eşyayı sabit bir noktaya göre uzaklıklarını, aralarındaki duruş farklarını canlandıracak şekilde resmetmeye "perspektif" denir. Gerek çizgi ve biçim, gerek renk bakımından olabilir. Çizgiyle ifade edilen, bizden uzaklaştıkça eşyanın küçük görünüşünü belirten şekline "mimari perspektif" (çizgi perspektifi), renkle ifade edilen şekline de "hava perspektifi" (renk perspektifi) denir; bunda eşya, gözden uzaklaştıkça silikleşir.
Perspektifin kaynağı matematik, geometri ve coğrafyadır. Çünkü, eşya, zamandan başka, bir de mekân (yer) şartı içinde görünür. Görebildiğimiz en uzak yer ise ufuktur. İşte gözümüzle ufuk arasında derinlemesine uzanan mesafeye «perspektif alanı» denir. Ufuk üstünde, ya da tam bizim karşımızda, bizden aynı uzaklıkta bulunan şeyler, kendi görünüşlerini bütün çizgileriyle muhafaza ederler; yan yana dizilen bu eşyanın ufka yatay çizgileri arasında da, dikey çizgileri arasında da değişiklik olmaz. Böyle bir görünüşte paralel çizgiler, daima paraleldir. Ama, bizden ufka doğru giden çizgiler, hiçbir zaman paralel olamaz. Sonsuzlukta birleşen bir açı halinde görünürler.
Aynı büyüklükte iki kutuyu alıp birini ufka paralel, kendimizden 1 metre uzaklığa koyalım; ötekini de ondan yarım metre daha uzağa, ufka dikey koyalım. Aynı kâğıt üzerine her ikisinin perspektif resmini çizdiğimiz zaman elde ettiğimiz kutu resimlerini ölçelim. Birinin boyunu öbüründen küçük buluruz. Bu, uzaktakidir. Uzaktakinin enlem çizgilerinden bize daha uzak olanını, bize daha yakın olan enlem çizgisinden de küçük bulacağız. Bunun sebebi, eşyanın, bize uzaklıkları arttıkça daha küçük görünmeleridir.
Resimde renk perspektifini ilk defa başarıyla uygulayan büyük ressam Leonardo Da Vinci olmuştur. Onun "sfumato" dediği, "akşam sisleri içinde renklerin, biçimlerin yarı belirli görünecek şekilde silinmesi" gerçekte hava perspektifinin tam kendisidir. "La Gioconda" adlı, şimdi Paris'in Louvre Müzesi'nde bulunan ünlü portresindeki manzara, önce kadın figürünün ön plânda, büyük çizilmesine karşılık dağların, ağaçların renklerinin gittikçe silikleşmesi renk bakımından perspektifin en kuvvetli ilk örneklerindendir. Daha sonra renk perspektifini empresyonist ressamlar da büyük başarıyla kullanmışlardır.
Nfku
|
