Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, "halk kütüphanelerindeki mevcut koleksiyonun sürekli olarak yenilenip güncel tutulduğunu" belirtti ve listelerin "kütüphane kullanıcıları ve personeli tarafından gelen talepler dikkate alınarak" oluşturulduğunu vurguladı.
Eylül 2022 itibarıyla Türkiye'deki halk kütüphanelerinde en fazla nüshası bulunan 10 kitap şöyle:
1. Yetim Malı – Kemalettin Tuğcu (919 adet)
Çocuk edebiyatı yazarı Kemalettin Tuğcu'nun ilk eserlerinden biri olarak 1957'de yayımladığı Yetim Malı'nın uzun süredir baskısı yapılmıyor. Kitap bugün ancak kütüphanelerde ve sahaflarda bulunabiliyor.
2. Ayşecik – Kemalettin Tuğcu (917 adet)
Kemalettin Tuğcu, en ünlü eserlerinden biri olan Ayşecik'i 1960 yılında aynı isimli film için senaryolaştırmıştı. Bu filmle birlikte Türk sinemasında çocuk yıldızlar dönemi başlamıştı.
3. Tonton Ali – Erol Ünal Karabıyık (902 adet)
Tonton Ali kitap dizisi özellikle 1980'lerde ve 1990'larda okuma yeteneklerini pekiştirmeleri için ilkokul öğrencilerine tavsiye edildi. Dizide "Tonton Ali Okulda, Bayramda, Canlıları Tanıyor..." gibi kitaplar yer alıyor.
4. Polonya Edebiyatında Aydınlanma, Romantizm, Realizm – Neşe Yüce Taluy (901 adet)
Kültür Bakanlığı Yayınları'ndan 2002'de çıkan bu kitap şöyle tanıtılmıştı: "Bu çalışma; Polonya edebiyatının üç anahtar dönemi olan; aydınlanma, romantizm ve pozitivizm dönemlerini incelemektedir. Yazar; adı geçen dönemlerin en önemli yazarlarını seçerek hazırladığı bu çalışmada, Polonya edebiyatı için klasik sayılan eserlerden yapılan çevirilerle bu edebiyatı Türk okuyucusuna tanıtmayı amaçlamaktadır."
5. Kuşların Koruyucusu – Masal (760 adet)
Yumurcak Yayınları'nın "Kocaman Masallar" dizisinden çıkan kitabın basımına devam ediliyor. Tanıtımı şöyle: "Macera dolu bu masallarla çocuklarımızın söz varlığı, hayal gücü ve okuma becerileri gelişecek. Büyük bir titizlikle ve 'Değerler Eğitimi' temel alınarak hazırlanan bu kitapların çocuklarımıza faydalı olması dileğiyle..."
6. Uçan Sandık – Masal (759 adet)
Yumurcak Yayınları'nın bu kısa kitabı ise Hans Christian Andersen'in yazdığı masallardan biri olan Uçan Sandık'ı içeriyor: "Bir varmış, bir yokmuş... Ülkenin birinde zengin mi zengin bir tüccar varmış. Adam öyle zenginmiş ki yaşadığı kentin tüm alanlarını, caddelerini gümüş paralarla döşetse yine de tükenmezmiş serveti. Ama, adam öylesine cimriymiş ki, değil caddeleri parayla döşetmek, bir kuruş bile cebinden çıksın istemezmiş. Böylece de parası artarak çoğalmış çoğalmış, yüklü bir servet sahibi olmuş. Günün birinde tüccar ölünce serveti oğlanı kalmış. Oğlan da öyle savurganmış ki kısa sürede babasından kalan mirası tüketmiş. Yemiş, içmiş, en güzel giysileri almış, eğlenceden eğlenceye koşmuş..."
7. Ben, Abim Piyaz ve Çılgın Ailem – Elif Akardaş (748 adet)
İlk baskısı 2017'de Edam tarafından yapılan, 6-10 yaş grubuna yönelik kitabın tanıtım bülteninde şöyle yazıyor: "Yetişkinler için dertlenen bir kız çocuğu Mercimek. Bir de abisi Piyaz için... Mercimek Piyaz'ın canavarlıklarını, onu dize getirme serüvenini, tüm ailesinin tuhaflıklarını, korkularını, sevinçlerini ve birbirinden komik ve çılgın hâllerini paylaşıyor günlüğünde. Çocukluk ile yetişkinlik arasında sıkışan herkesin kendi dünyasından satırlar bulacağı bu eser, üç kitaplık bir serinin ikinci kitabı. Söylentiye göre yazar, okuyucuda bağımlılık yapma tehlikesinden dolayı seriyi üç kitapla tamamlamış. Bizden söylemesi..."
8. Beyaz Panter ve Kara Dostu – Muhiddin Yenigün (747 adet)
Uğurböceği Yayınları'ndan 2016'da çıkan kitabın tanıtımında şu ifadeler var: Merhaba! Ben Cemil, Sabri Cemil... Bazı büyüklerim bana 'Sabr-ı Cemil' de derler. Çünkü sorularımla onları bunaltır, sabır küpü yaparım. Hadi onlar bana bu lakabı taktı, peki bilgisayar bunu nereden biliyor? Ne zaman adımı internette aratsam hep taziye mesajları ve cenaze ilanları çıkıyor: 'Yakınlarına sabr-ı cemil diliyoruz...'"
9. Gizemli Labirent – Carlo Frabetti (747 adet)
Kelime Yayınları'ndan 2016'da çıkan, 11-14 yaş grubuna yönelik bu okuma kitabının tanıtımı şöyle: "Alicia matematikten nefret etmektedir... Bir gün parkta oturmuş ders çalışırken tuhaf biriyle tanışır ve onun peşinden bir solucan deliğinden geçerek Sayılar Ülkesi'ne varır. Kuralcı Kraliçe'den Labirent Canavarı'na, İskambil Adamlar'dan Deli Şapkacı ve Mart Tavşanı'na kadar çeşitli karakterlerle tanıştıkça matematik hakkındaki fikirleri de değişmeye başlar. Siz de sayılar arasında sihirli bir yolculuğa çıkmaya ne dersiniz?"
10. Yeni Hayat – Necmi Halil Aytan (743 adet)
Çilek Kitaplar adlı yayınevinin "Yaratıcı Okuma Öyküleri" dizisindeki 10. kitap olarak 2018'de yayımlanan bu eserin tanıtımında şunlar söyleniyor: "İleride seçmek istediğin mesleğe karar verdin mi? Hayatta sana en çok kim destek olur? Senin de çok sevdiğin bir hayvan var mı? İlk defa öğretmenlik yapacak olan Ayşe Öğretmen gittiği okulda sence nelerle karşılaşmış olabilir?Bu kitapta, başkalarını haksız yere suçlamanın yanlışlığını, nasihatin ve tecrübenin önemini, insanın gerçekleştirmeye çalıştığı hedeflerini, hayvan sevgisini ve öğretme heyecanını okuyacaksın."
İlk 10'da iki kitaplı tek yazar Kemalettin Tuğcu, tek yabancı Carlo Frabetti
Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2020 verilerine göre Türkiye genelinde 1.213 halk kütüphanesi var.
Üstteki listede en çok nüshası bulunan kitabın 919 adet olduğu dikkate alınırsa her halk kütüphanesinde bulunabilen herhangi bir kitap olmadığı söylenebilir.
Türk ve dünya klasiklerinden hiçbir yapıtın ilk 10'da yer almaması da dikkat çekici.
Listeye giren tek yabancı yazar olan İtalyan Carlo Frabetti bugün 77 yaşında ve İspanya'da yaşıyor. Kitaplarını genellikle İspanyolca kaleme alan Frabetti, "popüler bilim ile çocuk ve gençlik edebiyatını kaynaştıran bir yazar ve matematikçi" olarak tanıtılıyor.
Listeye iki kitapla giren tek yazar ise Kemalettin Tuğcu. Çoğu çocuklara yönelik kısa romanlar ve öyküler olarak nitelenebilecek 200'den fazla kitap (bazı kaynaklara göre yaklaşık 500) yazan 1902 doğumlu Kemalettin Tuğcu, 18 Ekim 1996'da İstanbul'da hayatını kaybetmişti.
Demiryolları memurluğu, ciltçilik, dizgicilik, matbaa yöneticiliği, dergi sekreterliği, arşiv şefliği ve yayın müdürlüğü gibi çeşitli işler yapan Tuğcu, 1930'lu yıllardan itibaren İstanbul'da çıkan çocuk dergilerinde şiir ve hikâyelerini yayımlamıştı.
Eserlerinin edebi değeri ve pedagojik uygunluğu uzmanlarca sorgulansa da, Kemalettin Tuğcu; sevgi, keder ve merhamet gibi duyguları ele aldığı acıklı melodramları sayesinde "çocuk edebiyatı" deyince Türkiye'de akla gelen ilk yazarlardan biri olmayı sürdürüyor.
journo
|
