Hünnap meyvesi, hem yiyecek olarak hem de ilaç yapımında kullanılır. Yiyeceklerde hünnap çok çeşitli tariflerde yer alır. Endüstride ise hünnap özleri, cilt bakım ürünlerinde kızarıklığı, şişliği, kırışıklıkları, kuruluğu azaltmak ve güneş yanığından kurtulmak için tercih edilir.

Konu İçeriği

• Hünnap nedir?
• Hünnap meyvesinin tarihçesi
• Besin olarak hünnap meyvesi
• Hünnap meyvesinin faydaları
• Hünnap meyvesinin olası yan etkileri
• Hünnap meyvesi nasıl yenir?

Hünnap nedir?
Çin hurması olarak da bilinen hünnap meyvesi, Güney Asya'ya özgüdür ancak günümüzde dünya çapında popüler hale gelmiştir.

Tohum içeren bir çukura sahip bu küçük yuvarlak meyveler, büyük çiçekli çalılar veya ağaçlarda (Ziziphus jujuba) büyür. Olgunlaştıklarında koyu kırmızı veya mor olurlar ve hafif kırışık görünebilirler. Tatlı olmaları ve çiğneme gerektiren dokuları nedeniyle, genellikle kurutulurlar ve Asya'da yaygın olarak yetiştikleri kısımlarda şekerlemelerde ve tatlılarda kullanılırlar.

Alternatif tıpta, uykuyu iyileştirmek ve kaygıyı azaltmak için yaygın kullanımları vardır.

Bu makalede tarihçesi, besin olarak değeri, faydaları ve kullanımları da dahil olmak üzere hünnap meyvesi hakkındaki detaylara değineceğiz. 

Hünnap meyvesinin tarihçesi
Geleneksel hünnap kullanımı, Çin kayıtlarında 2.500 yıl öncesine dayanmaktadır. Meyve, tohum ve kabuk, Korece, Hintçe ve Japon geleneksel yazılarında da anlatılmıştır. Stresi ve uykusuzluğu hafifleten, iştah açıcı, sindirim yardımcısı, antiaritmik ve doğum kontrol hapları olarak kullanılmışlardır. Meyvenin tatlı kokusunun gençleri aşık ettiği söylenmektedir. Meyveler taze olarak tüketilmekte veya kurutulup şeker haline getirilmektedir. Ayrıca meyvelerden çay, şurup ve şarap da yapılmaktadır.

Besin olarak hünnap meyvesi
Hünnap meyvesinin kalorisi düşüktür ancak lif, vitamin ve mineral bakımından zengindir.

100 gramlık çiğ hünnapta:

Kalori: 79
Protein: 1 gram
Yağ: 0 gram
Karbonhidrat: 20 gram
Lif: 10 gram
C Vitamini: günlük değerin % 77'si
Potasyum: günlük değerin % 5'i bulunmaktadır.


Yüksek lif içeriği ve düşük kalorisi nedeniyle, hünnap mükemmel ve sağlıklı bir atıştırmalıktır. Özellikle antioksidan ve bağışıklık artırıcı özelliklere sahip, önemli bir vitamin olan hünnap C vitamini bakımından zengindir. Ayrıca kas kontrolü ve elektrolit dengesinde hayati rol oynayan makul miktarda potasyum da içerirler. Bunların yanında hünnap meyvesi, vücudunuza enerji sağlayan doğal şeker formunda karbonhidrat içerir.

Dünyanın pek çok yerinde daha çok yenen ve yemek pişirmede kullanılan kuru hünnap, şeker ve kalori bakımından taze meyveye göre çok daha yüksektir. Kurutma sırasında meyvenin içindeki şekerlerin konsantre hale gelmesi ve işlem sırasında ilave şeker kullanılması buna sebep olur.

Hünnap meyvesinin faydaları
Hünnap meyvesinden uzun yıllardır, uyku sorunlarını ve endişe yoğunluğunu tedavi etmek için yararlanılmaktadır.

Hayvan deneyleri ve diğer test çalışmaları, bu meyvenin sinir sisteminiz, bağışıklığınız ve sindiriminiz için etkileyici tıbbi yararlar sağlayabileceğini göstermektedir.

* Antioksidanlar açısından zengindir.

Hünnap meyvesi, başta flavonoidler, polisakkaritler ve bazı yararlı asitler olmak üzere çeşitli antioksidan bileşikler açısından zengindir. Aynı zamanda antioksidan görevi gören yüksek düzeyde C vitamini içermektedir.

Antioksidanlar, serbest radikallerin neden olduğu hasarı önleyebilen ve tersine çevirebilen bileşiklerdir. Serbest radikal hasarının, tip 2 diyabet, kalp hastalığı ve bazı kanserler de dahil olmak üzere birçok kronik duruma sebebiyet verdiği düşünülmektedir. Serbest radikallerle savaşma yeteneklerinden dolayı, antioksidanlar önemli yararlar sağlamaktadır.

Bir hayvan deneyi araştırması, hünnap flavonoidlerinin antioksidan aktivitesinin, karaciğerde serbest radikal hasarının neden olduğu stresi ve iltihabı azaltmaya yardımcı olduğunu bulmuştur. Aslında, hünnap meyvesinin faydalarının çoğu, işte bu antioksidan içeriğinden kaynaklanmaktadır.

* Uyku ve beyin fonksiyonlarını iyileştirir.

Hünnap, uyku kalitesini ve beyin fonksiyonunu iyileştirmek için alternatif tıpta yaygın olarak kullanılmaktadır. Ortaya konan araştırmalar, antioksidanların bu etkilerden sorumlu olabileceğini öne sürmektedir.

Hünnap meyvesinin ve tohum özlerinin, sıçanlarla yapılan deneylerde, uyku süresini ve kalitesini artırdığı belirlenmiştir. Ayrıca, bu meyve genellikle anksiyeteyi azaltmak için alternatif tıp uygulayıcıları tarafından reçete edilmektedir.
Dahası hayvan deneyleri ve diğer test çalışmaları, hafızayı geliştirebileceğini ve beyin hücrelerine, sinirleri tahrip eden bileşiklerden koruma konusunda yardımcı olabileceğini göstermektedir.

* Bağışıklığı artırır ve kanser hücreleriyle savaşır.

Hünnap bağışıklığı artırabilir ve kanser hücrelerinin büyümesine engel olabilir. Antioksidan özelliklere sahip, doğal şekerler olan hünnap polisakkaritlerinin, tehlikeli hücreleri etkisiz hale getirebileceği ve iltihabı azaltabileceği belirtilmiştir. Azalan iltihap ve serbest radikal seviyeleri sayesinde, tip 2 diyabet gibi kronik hastalıklar da önlenmiş olur.

Bunun yanında, antioksidan özelliklere sahip bir lif türü olan hünnap ligninleri de, bağışıklık hücrelerinin üretimini teşvik ederek ve bu hücrelerin, zararlı bileşikleri etkisiz hale getirme oranını artırarak insan sağlığına önemli bir katkı daha yapmaktadır.

Hünnap özü ise, zararlı istilacı hücreleri yok edebilen, doğal öldürücü hücreler olarak adlandırılan bağışıklık hücrelerini güçlendirmektedir. Yapılan bazı bilimsel çalışmalar, yine hünnap özlerinin yumurtalık, rahim ağzı, göğüs, karaciğer, kolon ve cilt kanseri hücreleri dahil olmak üzere çeşitli kanser hücrelerini öldürdüğünü ortaya koymuştur.

Hünnap meyvesinin C vitamini açısından zenginliğinden yukarıda bahsedilmiştir. C vitaminin de güçlü antikanser özelliklere sahip olduğu bilinmektedir.

Araştırmacılar, bu faydaların öncelikle meyvede bulunan antioksidan bileşiklerin bir sonucu olduğuna inanmaktadır. Yine de, bu çalışmaların çoğu hayvanlarda veya test tüplerinde yapılmıştır, bu nedenle herhangi bir kesin sonuç çıkarılmadan önce daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

* Sindirimi iyileştirir.

Hünnap'ın yüksek lif içeriği sindirimi iyileştirmeye yardımcı olur. Meyvede bulunan karbonhidratların yaklaşık % 50'si, faydalı sindirim etkileri ile bilinen liften gelir. Bu besin, dışkınızı yumuşatmaya ve hacim kazandırmaya yardımcı olur. Sonuç olarak, yiyeceklerin sindirim sisteminizdeki hareketini hızlandırır ve kabızlığınızı azaltır.

Dahası hünnap özleri midenizin ve bağırsaklarınızın güçlenmesine yardımcı olur. Ülser, yaralanma ve bağırsaklarınızda bulunabilecek kötücül bakterilerden zarar görme riskinizi azaltır.

Son olarak hünnabın içindeki lif, faydalı bağırsak bakterileriniz için yiyecek görevi görür. Bu durum zararlı bakterilerin büyümelerine engel olup, bağırsak florasında yararlı bakterileri güçlü konuma getirir.

Hünnap meyvesinin olası yan etkileri
Çoğu insan için hünnap meyvesinin yenmesi güvenlidir.

Buna rağmen, antidepresan ilaç olan venlafaksini veya diğer serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörlerini (SSNRI'ler) alıyorsanız, bu ilaçlarla etkileşime girebileceğinden hünnaptan uzak durmalısınız.

Ek olarak, hünnap meyvesinin özünün fenitoin, fenobarbiton ve karbamazepin dahil olmak üzere belirli ilaçların etkilerini güçlendirebileceği bulunmuştur.

Bu ilaçlardan herhangi birini alıyorsanız, diyetinize hünnap meyvesi eklemeden önce olası endişelerinizi sağlık uzmanınızla görüşmek, sizin için yararlı olur.

Hünnap meyvesi nasıl yenir?
Hünnap meyveleri küçük ve tatlıdır. Kurutulmuş, çiğ bir dokuya ve hurmaya benzer tada sahiptirler.

Çiğ olduklarında, bu meyveler tatlı, elma benzeri bir tada sahiptir ve besleyici bir atıştırmalık olarak yenebilir. Yemeden önce çıkarılması gereken iki tohumlu bir çukur içerirler.

Kurutulmuş hünnaplar genellikle tatlılarda kullanılmak üzere veya özellikle Asya'da, şeker gibi kendi başlarına yenmek üzere satılmaktadır. Yine de, kurutulmuş meyvelerin, taze meyvelerden daha yüksek kalorili olduğunu unutmamalısınız. Ayrıca konsantre bir şeker kaynağıdır. Bu nedenle diyetinizde kurutulmuş hünnap meyvesini sınırlandırmalısınız.

Hünnap sirkesi suyu, marmelatları Asya'nın bazı bölgelerinde yaygındır. Pazar yeri ve marketlerde bulmanız mümkündür.

Uygun günlük hünnap dozu, kullanıcının yaşı, sağlığı ve diğer bazı koşullar gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Şu anda, hünnap için uygun doz aralığını belirlemekte yeterli bilimsel bilgi bulunmamaktadır. Doğal ürünlerin her zaman mutlaka güvenli olmadığını ve dozajların önemli olabileceğini unutmamak gerekir. Ürün etiketleri ile ilgili talimatlara uyduğunuzdan emin olun ve kullanmadan önce eczacınıza veya doktorunuza mutlaka danışın.