Diyetle ilgili en sık karşılaşılan bilgiler ve doğru bildiğimiz yanlışlar.
İnternet, gazete ve dergilerdeki yazılar, beslenme ve diyet hakkında önerilerle dolu. Peki bu bilgilerin ne kadarı yanlış, ne kadarı doğru? İşte, en sık karşılaşılan bilgiler ve doğru bildiğimiz yanlışlar.
Chicago'da Amerikan Diyetetik Derneği'nin yıllık toplantısında konuşan Georgia State Üniversitesi'nden Christine Rosenbloom, diyette doğru bilinen 10 yanlışı ortaya çıkardı.
İşte diyette doğru bilinen 10 yanlış:
Gece yemek yemek şişmanlatır.
Doğrusu: Bunun bir kanıtı olmadığını söyleyen Rosenbloom, gece ya da gündüz alınan toplam kalorinin önemli olduğunu, ve gece ya da gündüz yenen yemeklerin kalorisinin hesaplanması gerektiğini belirtti.
Kan şekerini yükselten yiyeceklerden uzak durun.
Doğrusu: Rosenbloom, yiyeceklerin karbonhidrat seviyelerine göre ayarlanabileceğini söyleyerek, kilo kaybetmek ya da kan şekerinizi dengeli tutmak için bunun tek strateji haline getirilmemesini önerdi.
Yüksek fruktozlu mısır şurubu kilo artışına neden olur.
Doğrusu: Araştırmacılar, 2003 yılında obezitenin yüksek fruktozlu mısır şurubu kullanımıyla arttığına dair açıklama yaptıklarında, Rosenbloom bunun yanlış olduğunu açıkladı. Bunu destekleyen herhangi bir kanıt olmadığını savunan Rosenbloom, Amerikan Medikal Derneği'nin geçtiğimiz günlerde yüksek fruktozlu mısır şurubunun obeziteye katkıda bulunmadığını açıkladığını söylüyor.
Kafein sağlıklı değil.
Doğrusu: Rosenbloom, kafeinin ünlü zindelik veren etkisinin yanında Parkinson hastalığı ve gut gibi bazı hastalıklar üzerinde olumlu etkileri olduğunu gösteren deliller bulunduğunu belirterek, "Ancak düzenli olarak kafein tüketen insanlarda, kafein su kaybına yol açmaz" dedi.
Az şişmanlatan yiyecekler daha iyidir.
Doğrusu: Bazı insanlarda kilo kontrolü için yağ gramının hesaplanmasının işe yaradığını, ancak bazılarında bunun geçerli olmadığını belirten Rosenbloom, "Kalp hastalığı, diyabet ve metabolik sendromlu hastalar için karbonhidrat kesilerek tekli doymamış yağ gibi çok az miktarda sağlıklı yağ ilavesi yapılabilir" dedi.
Daha az sodyum yiyin, tuzlu yiyeceklerden uzak durun, sofra tuzu yerine deniz tuzu kullanın.
Doğrusu: Tat alma duyusunun her zaman sodyum ve deniz tuzunu fark edemeyeceğini ya da diğer gurme tuzları sofra tuzundan daha sağlıklı olmadığını açıklayan Rosenbloom, işlenmiş birçok yiyeceğin çok fazla tuz içerdiğini ve bu nedenle yiyeceklerin etiketlerinin kontrol edilmesi gerektiğini öneriyor.
Günde çok fazla su içmek kilo kaybına neden olur.
Doğrusu: Suyun kilo kaybettirdiğine dair bir kanıt olmadığını belirten Rosenbloom, "Çorba gibi su içeren yiyecekler, sizi tamamen doyurur. Fakat sadece su içmek aynı etkiyi yapmaz. Susuzluk ve açlık mekanizmamız iki farklı şeydir" dedi.
Tam hububatlar, rafine edilmiş ve arıtılmış olanlardan daha sağlıklıdır.
Doğrusu: Tam hububatların sağlıklı bir seçim olduğunu ifade eden Rosenbloom, "Fakat rafine edilmiş hububatları da terk etmenize gerek yok. İkisinden de biraz yemelisiniz"
Şeker çocuklarda davranışsal sorunlara yol açar.
Doğrusu: Birçok çocuk için "Çocuklar şeker yediklerinde daha coşkulu, hareketli oldukları söylenir" tezi üzerine Rosenbloom, şeker yemeseler dahi çocukların bazen daha hiperaktif davrandıklarını gösteren araştırmalar olduğunu belirtiyor.
Protein, atletler için çok önemli bir besin.
Doğrusu: Atletlerin hareketsiz insanlardan daha fazla proteine ihtiyacı olduğunu doğrulayan Rosenbloom, "Ancak düşünüldüğü gibi çok proteine ihtiyaçları yok. İlave olarak protein almalarına gerek yok, yedikleri besinlerle bol miktarda protein alıyorlar" dedi. Fakat zamanlama sorunu yaşadıklarını belirten Rosenbloom, ağırlık antrenmanından sonra atletlerin yaklaşık 8 gram protein tükettiklerini ve bunu küçük bir kutu az yağlı çikolatalı süt ile karşılayabileceklerini açıkladı.
Diyette doğru bildiğimiz yanlışlar
Aç kalarak zayıflandığının, ekmeğin kilo aldırdığının, diyet ürünlerinin zayıflattığının ve sabahları aç karnına limonlu su içmenin aslında hiç de doğru olmayan diyet tabuları olduğunu biliyor muydunuz?
Amerikan Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü'nden Diyetisyen Ayça Ilıca, diyetle ilgili doğru bildiğimiz yanlışları açıklıyor.
"Ekmek, makarna, pilav gibi karbonhidratların diyetten tamamen çıkarılması"
Diyet yapan kişinin yaptığı en önemli hatalardan biri vücuda yeterli miktarda karbonhidrat vermemektir. Diyete başladığı zaman ekmek, pilav, makarna, patates, mısır gibi besinleri kesen kişilerin metabolizması ihtiyacı olan karbonhidratı önce kandan almaya çalışır. Glikoz oranı düştüğünde kan şekeride palrelinde düşmeye başlar.Sonrasında vücut kas içerisindeki karbonhidratları kullanmaya başlar ve bu durum kas kaybı anlamına gelir. Bu sırada vücut kasla beraberinde su kaybına uğrar. Yani diyette karbonhidratı kesen kimse tartıdaki sonucu görünce kilo verdiği yanılğısına düşer ancak gerçek olan vücudun kaybettiği yağ değil kas ve sudur.
"Sadece protein ağırlıklı diyet yaparak hızlı zayıflama"
Protein vücut mekanizmasını hızlandırdığı doğrudur ancak sürekli protein almak kas dokularını eksiltir ve su kaybına neden olur. 1 gr kas dokusu ile beraber yaklaşık 2,7 gr su kaybı olur. Yağsız doku kitlesi kaybı metabolik hızı düşürür. İnsanlar tartıya çıktığı zaman kilo verdiklerini zannederler ancak metabolizma yavaşladığı için diyet sonrasında hızlı bir şekilde kilo alınır.
"Her tür hareket ve sporun zayıflatması"
Vücudun egzersiz ve sporla kilo vermesi için yağ yakma formuna geçmesi gereklidir, buda ancak haftada 5 gün düzenli egzersiz ile başlar. Çoğu zaman iki saat sürekli mekik hareketi yerine uygun nabızla 45-60 dk bir yürüyüş istenilen sonuçlara ulaşmakta daha faydalı olur.
"Sabahları aç karnına içilen limonlu sıcak suyun yağ yakıcı özelliği"
Halk arasında inanılan bir başka yanlışta sabahları veya yemek öncesinde aç karnına limonlu sıcak su içmenin vücuttaki yağları erittiğidir ancak bu inanç tamamen yanlıştır. Suyun veya içine katılacak limon soda gibi maddelerin, bitki çaylarının kesinlikle yağları eritmek, yok etmek gibi bir etkisi bulunmamaktadır.
"Tek öğün yemek yiyerek kolayca zayıflamak!.."
Vücudun kilo almasına neden olan en önemli etkenlerden biri, onu bütün gün aç bırakıp sadece akşamları yemek yemektir. Çünkü yaklaşık 20 saat aç kalan vücut bu durumun devam edeceğini düşünür ve savaşa hazırlanır gibi yediklerini depolamaya başlar. Sonra 4 saat içerisinde gelen besinler yağ olarak depolanır. Bu konuda diyetisyenlerin tavsiyesi vücudu asla uzun süre aç bırakmamak ve mutlaka her 3-4 saatte birşeyler tüketilmelidir.
Diyetle ilgili bildiğimiz gerçekler değişiyor mu?
•Sık sık değil, günde 3 öğün yiyin
Yanlış. Günde 3 öğün beslenme ara öğünlerde özelliklede öğle ve akşam yemeklerinin arasında çok ****maya dolayısıyla ana öğünlerde fazla miktarlarda yemek tüketilmesine neden olabilir. Ayrıca sık ve kontrollü miktarda yemek yemek metabolizmanın hızlanması içinde gereklidir.
•Kilo vermek için ilaç kullanmak da doğru bir seçenek
Yanlış. Tek başına ilaç kullanmak kilo kaybı ve kontrolü için yeterli ve doğru değildir. Kilo kaybı davranış değişikliği gerektirir.
•Kilo vermeye yardımcı bitkisel ürünler güvenlidir.
Yanlış. Tüm bitkisel ürünlerin güvenliği ile ilgili yeterli çalışma yoktur.
•Fazla kilolardan kurtulmak için ilk adres iyi bir diyetisyendir
Doğru. Ancak varolan fazla kilonun arkasında bir metabolik hastalık söz konusuysa mutlaka konunun uzmanı bir doktora danışılmalı, gerekliyse kişinin kilo kaybı diyetisyen – doktor ile birlikte takip etmelidir.
•Fazla kilolardan kalıcı olarak kurtulmak imkansız
Yanlış. Kilo kaybı geçici yöntemlerle sağlanmaya çalışılırsa verilenler fazlasıyla geri alınır. Bunun yerine davranış değişikliği yapılırsa, beslenme şekli yaşam tarzımızla örtüşürse kilo kaybı kalıcı olur.
•Fazla kilonun nedeni yerken aşırıya kaçmak
Doğru.Tek neden bu olmamakla birlikte, porsiyon miktarının kontrol edilmemeside kilo artışının bir sebebidir.
•Kısa vadede, hızla, fazla kilolardan kurtulmak mümkün
Doğru. Ancak hızla kaybedilen kiloların aynı hızla hatta fazlasıyla geri dönüceğini unutulmamalı, kısa sürede hızlı ama geçici kilo kaybındansa, olması gereken sürede dengeli kalıcı kilo kaybı tercih edilmeli.
•Az beslenerek kilo probleminden kurtulabiliriz
Kaybedilen kilonun istenildiği gibi yağ mı yoksa kas ve su kaybımı olduğu çok önemlidir. Doğru kilo kaybı sağlayabilmek için kişinin günlük alması gereken gıdaları mutlaka tüketmesi gerekir. Az beslenmek, kilo kaybı için bir çözüm yöntemi değildir.
•Güne dengeli ve zengin bir kahvaltı ile başlayın
Doğru. Ancak kalori yönününden dengeli ve kişinin gereksinimlerini karşılayacak içeriği olan bir kahvaltı ile güne başlanılmalı.
•Her tür hareket ve spor zayıflatır
Her tür hareket ve spor enerji harcanması için bir yöntemdir. Ancak gün içerisinde aldığınız kalori miktarı harcağınız kalori miktarından fazlaysa kilo kaybı sağlanamaz.
•Seks kalori yakar.
Doğru. Ancak sanıldığı kadar fazla değil.
•Çay, yanında tükettiğin besin değerini yok eder ve vücutta su tutulumuna neden olur. Yanlış. Koyu olmayan bir çay gıdaların besin değerlerinde kayıba neden olmaz
•Sauna gibi sıcak ortamlarda terlemek zayıflatır.
Yanlış. Sauna ile sadece vucuttan su kaybı olur.
|
