Beni olmayan neredeyse yok gibidir. Benlerimiz yazın güneşlenirken risk taşıması sebebiyle en büyük kabuzumuzdur. Peki hangi tür benler risk taşır? Ne yapılmalı, nelere dikkat edilmelidir?

Ben nedir?
Benler derinin rengini veren melanin maddesini icra eden hücrelerden oluşurlar. Benler sayıları kalıtsal olarak belirlenir, çocuklukta çıkmaya adım atar ve buluğluk döneminde renkleri koyulaşıp çapları büyür. Benlerin bir kısmı doğumsal olabilir. Sadece sonradan ortaya çıkanlarda bilhassa genetik yapıya ek olarak ultraviyolenin, şu demek oluyor ki güneşin tesiri oldukca büyük.

Vitiligo, hemen her yaşta ortaya çıkabilen, doğumsal olmayan, sınırları net, parçalı, renksiz (açık renkli) alanlarla karakterize bir cilt hastalığıdır. Açık rekli alanın çevresinde genel anlamda renk artışı vardır. Renk açıklığının olduğu bölgedeki kıllarda da renk kaybı meydana gelebilir. Her 100 kişiden birinde bu hastalığın olduğu düşünülmektedir.

Koyu tende kişilerde daha belirgindir. Vitiligo nun sebebi tam bilinmemekle birlikte pigment üreten hücrelerin (melanosit) yitirilmesine bağlı olarak meydana geldiği düşünülmektedir. Bu hücrelerin hasara uğramasında da kişinin kendi bağışıklık siteminin etkili olduğu ileri sürülmektedir.

Doğuştan olmamakla beraber bazı ailelerde sık görülmesi, genetik yatkınlık bulunduğunu düşündürmektedir.

En sık etkilenen bölgeler boyun, el sırtları ve cinsel organlardır (testis). Minik lekeler halinde adım atar, sonrasında bunlar büyüyerek yada birleşerek, klasik görüntüyü meydana getirirler.

Yalnız muayene edilerek tanı konabilir.

Hastalığın gidişatı değişkendir. Belli bir büyüklükten sonrasında senelerce devam edebilir yada kaybolabilir. Bazı hastalarda ise tüm vücudu kaplayabilir.

Bu astalarda güneş yanığı sık gelişir, korunulması gerekir.

Gene vitiligo hastalarında pernisyöz anemi, hipertiroidizm ve Addison hastalığı da öteki insanlara gore daha sık görülmektedir (ya da daha sık beraber bulunmaktadır).

Benleri takiplerini iyi mi yapıyorsunuz?
Uzun senelerden beri benlerdeki değişimler dermatoskop yardımıyla takip ediliyordu. Sadece son yıllarda kullanılan dijital dermatoskoplar bu vakası daha kolaylaştırdı. Dermatoskop yardımıyla pigmentli lezyonlar 30 kat büyütülür ve bilgisayar bu benleri bazı kriterler ve matematiksel analizlerle değerlendirir, ben haritalaması yapılır. Dijital dermatoskop bilgisayar ortamında ben haritalamalarının saklanmasına yardım eder. Böylece yeni çıkan benler ve benlerdeki değişimler periyodik olarak takip edilir. Periyodik takipler sonucunda riskli değişimler erken dönemde tespit edilebilir.

Hastanın benlerinin görüntüsünü yeniden aldığımızda da benler üstünde herhangi bir değişiklik olup olmadığını görebiliriz. Dijital dermatoskop çocuk, yaşlı hamile, her yaş grubunda ve herkeste hiçbir zarar vermeden rahatça kullanılabilen bir cihazdır.