Karbonmonoksit Zehirlenmelerine Dikkat

Gezginturk · 04 Ekim 2023, 17:33:52

Karbonmonoksit Zehirlenmelerine Dikkat

Kış mevsimi geliyor ve birçok şehrimizde sobalar kuruldu ve hatta yakılmaya başlandı.

Hepimizin de bildiği gibi soba zehirlenmesi dediğimiz ama daha doğru tabiriyle karbonmonoksit zehirlenmesi nedeniyle her yıl birçok vatandaşımız maalesef hayatını kaybediyor.

Karbonmonoksit (https://tr.wikipedia.org/wiki/Karbonmonoksit) zehirlenmeleri, özellikle kış mevsiminde önlenebilir ölümler arasında önemli bir oranı oluşturuyor.

Öncelikle karbonmonoksit gazını tanımamız, bu tehlileye karşı önlem almamız ve konunun önemini anlamamız için oldukça önemli.
Karbonmonoksit; kokusuz, tatsız ve renksiz bir gazdır. Bu nedenle bu gaza maruz kaldığınızı fark etmeniz imkansıza yakındır. Eğer uykunuzda karbonmonoksite maruz kalırsanız, %99.9 ölümle sonuçlanır. Uyanıkken bu gaza maruz kalırsanız çok büyük bir ihtimalle yine bunun farkına varmayacaksınız. Çünkü beyniniz muhakeme yeteneğini yitirmiş olacak.

Karbonmonoksit, kandaki hemoglobine bağlanmak için oksijenle yarışa girer. Karbonmonoksitin hemoglobine bağlanma yeteneği ve hızı, oksijen ile kıyaslanamayacak kadar yüksek olduğundan yarışı karbonmonoksit kazanır ve bu nedenle ölüm maalesef sadece dakikalar içinde gelir.

Bu gaza maruz kaldığınızda açık havaya çıkmak ve pencereleri açmak gibi şeyler kesinlikle işe yaramaz, en fazla kaçınılmaz sonu birkaç dakika öteler. Eğer karbonmonoksite maruz kaldığınızı anlayacak kadar şanslıysanız ya da bu gaza maruz kalan birilerini görürseniz derhal acil tıbbi yardıma ulaşmalısınız. Çünkü ihtiyacınız olan şey saf oksijendir.

Sadece kömür değil, bütün organik yanmalarda karbonmonoksit açığa çıkar ama kömür ve doğalgazda açığa çıkan karbonmonoksit çok daha yoğundur. Bu nedenle ölümle sonuçlanan karbonmonoksit zehirlenmeleri çoğunlukla kömür ve doğalgaz kaynaklıdır.

Karbonmonoksit çok ince bir gaz olduğundan tavanda birikmeye başlar. Bazı vakalarda yatakta yatanların ölmesi, aynı odada olup da yerde yatanların kurtulması bu yüzdendir. O kadar ince bir gazdır ki duvardan bile geçebilir ya da komşunuzdaki karbonmonoksit sızıntısı baca deliğinden sizin evinize ulaşabilir. Baca deliğiniz kapalı olsa bile karbonmonoksit gazı çok ince olduğundan içeriye sızacak bir yeri illa ki kolaylıkla bulabilir.

Peki önlem olarak ne yapmalıyız?

Öncelikle sobanızın/kombinizin olduğu yerde tavana en yakın noktada bir havalandırma menfezi olması, sizi büyük oranda koruyacaktır. Sobanız/kombiniz başka odada olsa bile, uyuduğunuz oda başta olmak üzere yaşam alanınızdaki her odadaki pencerede bir havalandırma menfezi olması işinizi daha da garantiye almanızı sağlar.
Bunların ötesinde kaliteli bir karbonmonoksit dedektörü almanız kesinlikle çok iyi bir karar olacaktır. Karbonmonoksit ince bir gaz olup tavandan itibaren birikmeye başladığından, dedektörler tavana yakın bir yere monte edilmelidir ve bakımları düzenli olarak yapılmalıdır.

"Rüzgar tersten esti, duman bacadan içeri girip zehirledi" sözünü kim uydurmuş bilmiyorum ama bu tamamen yanlış ve saçma bir önerme. Bacanın neresi ters, neresi düz; sobanız ya da karbonmonoksit gazı bunu nereden bilecek ve ayrıca bacanın tersi düzü mü olur? Bacanın 360 derece etrafından her yerden rüzgar her zaman esebilir.

"Ters rüzgar" diye tabir edilen şey aslında şudur: Rüzgar lodos (https://tr.wikipedia.org/wiki/Lodos)tan estiğinde bu zehirlenmeler daha sık gerçekleşir. Nedeni de şudur: Lodos ılık hava getirir ve duman da sıcaktan soğuğa kaçma eğiliminde olduğundan lodoslu havada duman bacadan çıkamaz ve sobanın/kombinin içinde kalarak oksijen yoğunluğunun düşüklüğü nedeniyle yanan maddenin yarım yanmasına neden olur. Tam yanmada karbondioksit, yarım yanmada ise karbonmonoksit oluşur. İşte zehirlenmeye neden olan şey de duman değil, açığa çıkan bu karbonmonoksittir. Elbette ki buna sadece lodos neden olmaz, bakımsız ve dolu bacalar, kötü yapılmış bir tesisat gibi etkenler, karbonmonoksit zehirlenmesine zemin hazırlar. Bu nedenle kış mevsimi gelirken baca ve kombi bakımlarımızı yapmamız hayati öneme sahiptir.

ForumSever

Karbonmonoksit Zehirlenmelerine Dikkat

Gezginturk

04 Ekim 2023, 17:33:52

Benzer Konular (5)

HAKKIMIZDA

ÖNEMLİ LİNKLER

İLETİŞİM