1937 - Atatürk'ün, akşamüzeri İsmet İnönü'nün köşküne gidişi, bir süre kaldıktan sonra Çankaya'ya dönüşü.
1934 - Atatürk'ün, akşamüzeri İsmet Paşa'nın köşküne gelişi, bir süre kaldıktan sonra otomobille şehirde bir gezinti yaparak Çankaya'ya dönüşü.
1933 - Atatürk'ün, öğleden sonra Ankara Halkevi'ne gelerek, burada çalışmalarını sürdüren Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti toplantısına başkanlık yapması.
1923 - Atatürk'ün, Yahya Kemal (Beyatlı) Bey'e "Yahya Kemal Bey Biraderimize" ithafını taşıyan, Mareşal üniformalı resmini armağan edişi.
Atatürk'ün, İstanbul Evkaf-ı İslâmiye Mütevelliler Cemiyeti'nin telgrafına cevabı: "Evkaf işlerini vatan için faydalı olacak bir tarzda düzenleme ve düzeltmenin, barış devrinin en önemli işlerinden birini oluşturacağından eminim."
1921 - Atatürk'ün, Londra Konferansımdan dönen Bekir Sami (Kunduh) Bey başkanlığındaki heyeti Ankara istasyonunda karşılayışı.
Atatürk'ün, Çankaya'da Afgan Elçisi Ahmet Han'ın güven mektubunu kabulü.
1920 - İsmet Bey (İnönü), Genelkurmay Başkanlığına getirildi.
İsmet Bey'in genelkurmay başkanlığı görevinin onaylanarak, bu göreve Muvakkat İcra Encümeni içinde çalışması hakkında TBMM kararı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde 6 kişilik "Geçici icra Encümeni seçilmesi. (Atatürk, Meclis Başkanı olması nedeniyle -3 Mayıs 1920'e kadar görev yapan- bu encümenin de başkanlığını yapmıştır). [Kocatürk]
Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde, Albay İsmet (İnönü) Bey'in Genelkurmay Başkanlığı görevini yürütmesini ve bu sıfatla "Geçici İcra Encümeni" içinde çalışmasını Meclis'in onayına sunan konuşması. [Kocatürk]
Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi adına milleti birlik ve beraberliğe çağıran ve düşman yalanlarına inanılmamasını isteyen bildirgesi: "Anadolu'nun her köşesinden gelen vekillerimizin oluşturduğu Büyük Millet Meclisi, olanı biteni dinleyip anladıktan sonra millete gerçeği söylemeyi gerekli gördü. Kutsal vatanımızı kurtarmak için, İngiliz casuslarının sizi aldatmak üzere uydurdukları yalanlara inanmayın!" [Kocatürk]
1920 (19-26) - İtilaf Devletleri temsilcilerinin Türkiye ile yapılacak antlaşmanın esaslarını karşılaştırmak üzere San Remo'da toplandı. (Bitiş tarihi: 26 Nisan 1920)
1918 - Kars ve Ardahan düşman işgalinden kurtuldu.
Ermeni komitacılar, Kars'ın doğusundaki Subatan köyünde 750 Müslüman'ı katletti.
1916 - Rusların, doğu cephesinde şafakla beraber 14. Alay'ın tüm cephesine taarruza başlaması, ancak askerlerimizin kahramanca karşı koyması sonucu geri çekilişi (Atatürk, düşmanın bu sabahki taarruzu üzerine Kemer dağına çıkarak gün boyunca muharebeyi izlemiş, akşam Güzeldere'nin batı yamacındaki ordugâha dönmüştür).
1915 - Çanakale cephesinde Kara Muharebeleri başladı. Arıburnu Zaferi kazanıldı.
İtilaf Devletlerinin Arıburnu, Seddülbahir ve Kumkale'ye çıkarma yapmaları; Atatürk'ün Ordu Komutanı Saros'ta olduğu için inisiyatifini kullanarak Arıburnu'na çıkan ve Kocaçimen tepesine yürüyen İngilizlere tümeniyle taarruz etmesi ve İngilizleri durdurup kıyıya kadar sürmesi (Arıburnu Zaferi). Kaynak: Atatürk, Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet Kronolojisi - Turgut Özakman
İtilaf Devletleri'nin, Arıburnu'na asker çıkarmaları üzerine Mustafa Kemal'in Tümeniyle düşmanı önleyerek durdurması. 57. ALAY, Çanakkale Savaşları'nda ve Türk toprağı'nın savunulmasında büyük bir öneme sahiptir.
Çanakkale Savaşları'nın 27. Alay Komutanı olan Mehmet Şefik Bey düşmanı önleyerek durdurması.
İngiliz ve Fransızların Seddülbahir, Arıburnu ve Kumkale'ye asker çıkarmaları, 9 ay sürecek Çanakkale kara savaşlarının başlaması.
Çanakkale'de İngilizlerin Seddülbahir ve Arıbumu bölgesinde çıkarma hareketine başlaması; Bigalı'dan gelen Atatürk komutasındaki 19. Tümen kuvvetlerinin taarruzu ile geri çekilmeye mecbur edilişi.
(Düşman çıkarması 26 ve 27 Nisan günleri de devam etmiş; ancak Atatürk komutasındaki askerlerimizin kahramanca savunması karşısında başarısız kalmıştır.)
Arıburnu'na çıkan düşman kuvvetlerini, Mustafa Kemal'in komuta ettiği 19. Tümen Conkbayırı'nda durdurdu. Mustafa Kemal, bu başarı üzerine albaylığa yükseldi (1 Haziran 1915 - Atatürk'ün albaylığa terfi edişi).
1915 - Ertugrul koyu Çıkarması.
İngiliz Generali Nepier, Yahya Çavuş ve askerlerinin yoğun ateşi karşısında, karşılarında bir tümen bulunduğunu sanmış.
25 Nisan 1915 günü Gelibolu Yarımadası'nda Ertuğrul Koyu'na çıkarma yapan 3000 askerden oluşan İngiliz kuvvetini, komutasındaki 67 askeriyle on saat mavzer atışlarıyla sahilde durduran 26.P.A.3.Tb.10.Bl.1Tk. Komutanı Ezineli Yahya Çavuş'la kahraman askerler... Tıklayınız
Ertuğrul Koyu Çanakkale deniz muharebeleri sırasında Seddülbahir bölgesinde, 25 Nisan 1915 tarihinde İngilizlerin çıkarma harekâtı düzenledikleri 5 koydan biridir.
Yahya çavuş ve askerleri bu koyu korumakla görevlendirilmiştir. Günümüzde bu bölgede Yahya Çavuş Anıtı ve sahilde V Beach İngiliz askeri mezarlığı bulunmaktadır.
1915 - İngilizlerin, Çanakkale'de sabaha karşı Fransız kuvvetleri ve ANZAK Kolordusu'yla beraber Arıburnu, Seddülbahir ve Kumkale sahillerinden çıkarma yapmaya başlaması (Seddülbahir'e çıkarma yapan düşman, kıyı topçusunun yoğun ateşi ve kuvvetlerimizin karşı taarruzu ile durdurulmuş, Kumkale kıyılarından yapılan çıkarma gelişememiş, takviyeli kuvvetlerle Arıburnu'na çıkan İngilizler ve ANZAK Kolordusu ise Atatürk komutasındaki birliklerimiz tarafından yapılan taarruzla ağır yenilgiye uğratılmıştır).
Arıburnu'ndan çıkarma yapan İngiliz birlikleri ve ANZAK Kolordusu'nun, Atatürk komutasındaki 19. Tümen kuvvetleri tarafından Conkbayırı önlerinde durdurulması (Atatürk, çıkarmanın başladığını görür görmez, kuvvetlerinin bir bölümünü süratle Bigalı'dan harekete geçirerek Kocaçimen tepesi üzerinden Conkbayırı'na sevk etmişti. Arıburnu'ndan Conkbayrı'na ilerleyen İngiliz kuvvetleri, bugün, Atatürk'ün komuta ettiği 19. Tümen kuvvetlerinin taarruzu ile geri çekilmeye mecbur edildi. Conkbayırı taarruzunda Türk askeri görülmemiş bir inanç ve cesaretle savaşıyor, tarihin en büyük kahramanlık sahneleri sergileniyordu. Dâhi komutan, kumandanlara verdiği emre şu cümleleri de ilâve etmişti: "Ben size taarruz emretmiyorum; ölmeyi emrediyorum! Biz ölünceye kadar geçecek zaman zarfında yerimize başka kuvvetler ve kumandanlar geçebilir!" (Bugünkü çarpışmalarla başlayan ve 16 Mayıs 1915'e kadar uzanan süre içinde Arıburnu cephesinde savaşan 19. Tümen ile bu tümeni takviye etmek üzere gönderilen diğer tümenlere bağlı bazı piyade ve topçu alayları, bu bölgede Atatürk'ün emrinde bir "Arıburun Kuvvetleri Grubu" oluşmasına uzanmıştı ve bu kuvvetler bütünüyle bu adla anılıyordu. Atatürk, 19. Tümen Komutanı olmakla beraber emrindeki tüm kuvvetlere 25 Nisan 1915'ten 16 Mayıs 1915'e kadar "Arıburun Kuvvetleri Komutanı" olarak komuta etti.
Atatürk'ün, gece saat 10.00'da 3. Kolordu Komutanlığı'na telgrafı: "Sağ kanatta Alay 57, sol kanatta Alay 77, Alay 27 Arıburnu istikametinde taarruz etmektedir. Düşman mavnalara binip kaçmaya başladı. Umum cephede düşmana taarruz ve takip ediyorum. Sağ kanatta taarruz eden Alay 57'yi, Alay 72'den bir taburla takviye ederek hücuma sevk ediyorum."
İngiliz Kolordusu Komutanı General Birdwood'un, Türk taarruzu karşısında akşam General Hamilton'a önerisi: "Bütün askerlerin geri çekilmesi" (General Birdwood'un bu önerisi, İngiliz Kuvvetleri Komutanlığı'nca, birlikleri çekecek vasıtaların bulunmaması nedeniyle yerine getirilememiş, ancak siper kazılıp içine gömülme tavsiyesinde bulunulmuştur. [Kocatürk]
1909 - Hareket Ordusu Komutanı Mahmut Şevket Paşa'nın, bildirisi: "...Hareket Ordusu'nun İttihat ve Terakki ile bir ilgisi yoktur."
|
