1941 - Yüksekokullarda "Türk İnkılap Tarihi" zorunlu oldu.
Tüm yüksek okulların son iki döneminde Türk İnkılap Tarihi ve Türkiye Cumhuriyeti rejiminin dayandığı esaslar dersinin okutulması zorunlu oldu.
1938 - Atatürk'ün cenazesinin Etnografya Müzesi'ndeki geçici kabre konulması.
Atatürk'ün naaşı, törenle Etnografya Müzesi'ndeki geçici istirahatgahına getirildi.
Atatürk'ün tabutunun, Türkiye Büyük Millet Meclisi önündeki katafalktan alınarak büyük törenle geçici kabir olarak ayrılan Etnografya Müzesi'ne getirilişi ve hazırlanan mermer lahdin üzerine konulusu.
İsmet İnönü'nün Atatürk için Beyannamesi (21.11.1938):
"Büyük Türk milletine:
Bütün ömrünü hizmetine vakfettiği sevgili milletinin ihtiram kolları üstünde ulu Atatürk'ün fani vücudu istirahat yerine tevdi edilmiştir. Hakikatte yattığı yer, Türk milletinin O'nun için aşk ve iftiharlarla dolu olan kahraman ve vefalı göğsüdür.
Atatürk, tarihte uğradığımız en zalim ve haksız itham gününde meydana atılmış, Türk milletinin masum ve haklı olduğunu iddia ve ilan etmiştir. İlk önce, ehemmiyeti kavranmamış olan gür sesi, asla yıpranmayan bir kuvvetle nihayet bütün cihanın şuuruna nüfuz etmiştir. En büyük zaferleri kazandıktan sonra da Atatürk, ömrünü yalnız Türk milletinin haklarım insaniyete ezeli hizmetlerini ve tarihe hakettiği meziyetlerini ispat etmekle geçirmiştir. Milletinin büyüklüğüne, kudretine, faziletine, medeniyet istidadına ve mükellef olduğu insaniyet vazifelerine sarsılmaz bir itikadı vardı. "Ne mutlu Türküm diyene!..." dediği zaman, kendi engin ruhunun hiç görünmeyen aşkını, en manalı bir surette hülasa etmişti. Fena zihniyet ve idare ile geri bırakılmış Türk cemiyetini en kısa yoldan insanlığın en mütekamil ve temiz zihniyetlerle mücehhez modem devleti haline getirmek, O'nün başlıca kaygısı olmuştur, teşkilatı esasiyemizde ve bugün hizmet basında, irfan muhitinde ve geniş halk içinde bulunan vatandaşların vicdanlarında yerleşmiş olan layık, milliyetçi, halkçı, inkılapçı, devletçi, cumhuriyet bize bütün evsaflarıyla Atatürk'ün en kıymetli emanetidir. Üfulünden beri Atatürk'ün aziz adı ve hatırası, bütün halkımızın en candan duyguları ile sarılmıştır. Memleketimizin her köşesinde ve bütün milletçe kendisine gösterdiğimiz samimi bağlılık, devlet ve milletimiz için kudret ve vefanın beliğ misalidir. Türk milletinin aziz Atatürk'e gösterdiği sevgi ve saygı, onun, niçin Atatürk gibi bir evlat yetiştirebilir bir kaynak olduğunu bütün dünyaya göstermiştir. ATATÜRK'e tazim vazifelerimizi ifa ettiğimiz bu anda halkımıza kalbimden gelen şükran duygularımı ifade etmeyi, ödenmesi lazım bir borç saydım. Milletler arasında kardeşçe bir insanlık hayatı Atatürk'ün en kıymetli ideali idi. Bütün dünyada ölümünün gördüğü ihtiramı, insanlığın atisi için ümit verici bir müjde olarak selamlarım. Bu sözlerim, yazıları ile ve toprağımızda şövalye askerleri ve mümtaz şahsiyetleriyle yasımıza iştirak eden bütün milletlere Türk milleti adına şükranlarınım ifadesidir.
Devletimizin banisi ve milletimizin fedakar, sadık hadimi, insanlık idealinin aşık ve mamtaz siması eşsiz Kahraman Atatürk. VATAN SANA MİNNETTARDIR! Bütün ömrünü hizmetine verdiğin Türk milleti ile beraber, senin huzurunda tazim ile eğiliyoruz. Bütün hayatında, bize ruhundaki ateşten canlılık verdin, emin ol, aziz hatıran sönmez meşale olarak ruhumuzu daima ateşli ve uyanık tutacaktır."
1935 - Londra'dan yurda dönmekte olan Atatürk'ün manevî kızlarından Zehra (Aylin)'nın, Fransa'da trenden düşme sonucu ölümü.
1933 - Atatürk'ün, öğleden sonra Ankara Numune Hastanesi'ni ziyareti.
1930 - Atatürk'ün, Sivas'tan Tokat'a gelişi.
1927 - Samsun Amasya demir yolu hattı işletmeye açıldı.
1926 - Atatürk'ün, akşam Çankaya'da, eski Mısır Hidivi Abbas Hilmi Paşa onuruna ziyafeti.
1924 - Atatürk'ün, Cumhuriyet Halk Partisi Grup idare Heyeti'nin gizli toplantısında konuşması: "...Biz, büyük bir inkılâp yaptık. Memleketi bir çağdan alıp yeni bir çağa götürdük. Birçok eski müesseseleri yıktık. Bunların binlerce taraftarı vardır. Fırsat beklediklerini unutmamak lâzım. En ileri demokrasilerde bile rejimi korumak için, sert tedbirlere müracaat edilmiştir. Bize gelince, inkılâbı koruyacak tedbirlere daha çok muhtacız." [Kocatürk]
İsmet Paşa (İnönü) başbakanlıktan istifa etti.
1923 - Atatürk'e, Türkiye Büyük Millet Meclisi kararı ile yeşil kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası verilmesi.
21 Kasım 1923 tarihinde kırmızı-yeşil kurdeleli İstiklal Madalyası talik olunmuştur.
Mustafa Kemal Paşa, Fevzi Paşa, İsmet Paşa, Kazım Karabekir Paşa, Ali Fuat Paşa, Kazım Paşa, Refet Paşa, Fahrettin Paşa, Cafer Tayyar Paşa ve cephede kahramanlık ve fedakarlık gösteren bazı sivil mebuslara, yeşil kırmızı şeritli İstiklal Madalyası verilmesi hakkında Başbakanlık Tezkeresi, TBMM'de kabul edildi.
Atatürk'ün, Meclis'teki başkanlık odasında Damar (Arıkoğlu) başkanlığındaki Adana Heyetini kabulü.
1922 - Lozan Konferansı'nın ilk oturumu yapıldı.
Bu konferansa katılan Türk heyetine İsmet Paşa başkanlık etmiştir.
1922 - Lausanne Peace Conference holds first session in Switzerland.
1920 - Ali Fuat Paşa'nın Moskova büyükelçiliğine atanması.
1919 - Atatürk'ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Merkez Heyetlerine yazısı: "...Amerika resmî çevreleri, itilâf hükümetlerinin, işgal bölgelerinde seçimlere engel olma ve diğer bölgelerde karışıklık çıkarma, asayişi bozma ve eşkıyalığı teşvik suretiyle yaptıkları tahriklere ait belgeleri, büyük bir önem ve ilgi ile istemektedirler. Bu sebeple, bu gibi belge ve delillerin elde edilerek toplanılması ve Heyet-i Temsiliye'ye bilgi verilmesi rica olunur."
1918 - Doğuda 9. Ordu komutanı Yakup Şevki Paşa'nın (Subaşı) Elviyeselase'nin (Kars, Ardahan, Batum) savunulmasını emretmesi.
Mustafa Kemal, Fethi Bey (Okyar) ile birlikte, "Minber" gazetesini çıkarmaya başladı.
1916 - Atatürk'ün, sabah Silvan'a dönmek üzere Bitlis'ten hareketi, 5. Tümen Konutanı Albay Ali Fuat (Cebesoy) Bey tarafından uğurlanışı, akşam Duhan'ın güneyinde kurulan ordugâhta Kurmay Başkanı İzzettin (Çalışlar) Bey'le örtünmenin kaldırılması, sosyal yaşamın düzeltilmesi, kadınların okuması, yetenekli anne yetiştirme, kadınlara serbestlik verme vb. konular üzerinde sohbeti.
1915 - Sırplar'ın Yeni Pazar'da bozguna uğrayıp geri çekilmesi.
Sırp hükümetinin İşkondra'ya sığınması.
1913 - Atatürk'ün, Sofya'dan, İstanbul'da Madam Corinne'e Fransızca mektubu: "..Şehri ve buradaki hayatı daha tanıyamadığım için sana Sofya hakkında ilginç haberler veremeyeceğim."
Madam Corinne, İstanbul'da yerleşip Osmanlı vatandaşlığına geçen, İtalyan kökenli bir ailenin kızıdır. Müziğe karşı taşıdığı büyük yetenek nedeniyle, Osmanlı ordusunda doktor olan babası tarafından Fransa'ya gönderilerek Paris Konservatuvarı'nı bitirmiştir, İstanbul'a döndükten sonra Kurmay Yüzbaşı Ömer Lütfü Bey'le evlenmiş; ancak -evliliğinin üçüncü yılı başlarında- Balkan Savaşı'na katılan Ömer Lütfü Bey 1912 yılı sonlarında şehit düşmüştür. Eşinin ölümünden sonra, kendisini müzikle uğraşıya veren Madam Corinne, evinde cumartesi günleri müzik ve edebiyat ağırlıklı sanat toplantıları düzenlemekte, bu yolla avunmaya çalışmaktadır. Atatürk'ün, Madam Corinne ile tanışması bu döneme rastlar; karşılıklı hayranlık ve saygıya dayanan bu dostluk, zaman zaman mektuplaşmalarla 1918 yılı sonlarına kadar devam eder. [Kocatürk]
1912 - 21 Kasım 1912 Tarihinde Karargâh-ı Umuroi emrine verilerek mezkûr ay zarfında Bahrü sefit Boğazı Kuvay-i Mürettebesi Erkân-ı Harbiyesi'ne tayin buyrulmuştur.
1912 - Mustafa Kemal appointed Director of Operations of Straits Composite Force.
1911 - Istanbul'da Hürriyet ve İtilâf Fırkası'nın kuruluşu. [Kocatürk]
|
