Yeni keşfedilen bir dinozor türü, sırtından aşağı doğru uzanan uzun bir yele ve omuzlarından çıkan sert çubuk benzeri yapılar da dâhil olmak üzere, alışılmışın dışında bazı özelliklere sahip.
Ubirajara jubatus alışılmışın dışında bir dinozor. C: Bob Nicholls / Paleocreations.com
Dinozor, Kretase döneminde yaklaşık 110 milyon yıl önce yaşadı. Almanya'nın Karlsruhe şehrinde Devlet Doğa Tarihi Müzesi'nde çalışan Dino Frey ve meslektaşları, Brezilya'nın kuzeydoğusundaki kireç taşı tabakalarını incelerken bu türü keşfetti.
Araştırmacılar, yaklaşık 50 santimetre uzunluğundaki bilinmeyen bir dinozor türünün gövdesini ortaya çıkaran tabakaların, yüksek çözünürlüklü X-ışını görüntülerini çekti.
En şaşırtıcı olay ise araştırmacıların, dinozorun omuzlarından çıkan çubuk benzeri yapıları tanımlaması oldu. Bu 15 santimetrelik çıkıntılar, tırnaklarımızda ve saçlarımızda da protein olarak bulunan keratin içeriyor. Frey, bu çıkıntıların muhtemelen olası eşleri kendilerine çekmek ve hatta rakiplerinin gözünü korkutmak için kullanıldıklarını söylüyor.
Bu yapılar daha önce hiçbir dinozorda görülmemişti. Araştırmaya dâhil olmayan İngiltere, Bristol Üniversitesi'nden Michael Benton, "Çok garip bir olay!" diyor. "Fosil, bağırsakların ve vücut organlarının çürümüş kalıntıları, tüyler ve uzun çubuk benzeri yapılar da dâhil olmak üzere, iskelet dışındaki yapıların da mükemmel bir şekilde muhafaza edildiğini gösteriyor."
Ekip, dinozora Brezilya'daki Tupi yerli halkı tarafından kullanılan "mızrak efendisi" anlamına gelen Ubirajara jubatus ismini verdi. Araştırmacılar, dinozorun omurgasının büyüklüğü göz önüne alındığında, numunenin genç bir erkek olduğunu düşünüyor ancak fosilin tamamı olmadığından bunu doğrulayamıyor.
Ayrıca kalıntılar, hayvanın sırtından aşağı doğru uzanan iyi bir şekilde korunmuş uzun, kalın tüylü bir yelesi olduğunu gösteriyor. Bu etkileyici yelenin en yüksek noktası, 11 santimetre olarak ölçüldü. Frey, "Bu, şu ana kadar herhangi bir dinozorda görülen en uzun yele." diyor.
Araştırmacılar, dinozorun kıllarının kökündeki kasları kullanarak, göstermesi gerekmediğinde, yelesini aşağı indirebildiğini düşünüyor. Bu, dinozorun vücudunu hız için düzene sokmasını ve ısı salınımı yapmasını ya da ısıyı korumasını sağlamış olabilir.
New Scientist. Karina Shah. 14 Aralık 2020.
Makale: Smyth, R. S., Martill, D. M., Frey, E., Rivera-Sylva, H. E., & Lenz, N. (2020). A maned theropod dinosaur from Gondwana with elaborate integumentary structures. Cretaceous Research, 104686.
|
