Yagisin olusumu hakkinda bilgi By: Luna Date: 20 Mart 2023, 13:47:23
Yağış, hava kütlelerinin soğuk bir hava tabakası ile karşılaşarak, soğuk bir yerden geçerek ya da yükselerek soğuması sonucunda içerisindeki su buharının yoğuşarak sıvı veya katı halde yeryüzüne inmesi olayıdır. Plüvyometre adı verilen bir âletle ölçülür. Yıllık yağış miktarı mm, cm ve m olarak, günlük yağış miktarı ise kg/m² ile ifade edilir.
Yağışın oluşabilmesinin temel şartı ortamda su buharı yani nemin bulunmasıdır. Nemin yanında şu olaylarında gerçekleşmesi gereklidir.
Yoğunlaşmanın gerçekleşmesi için soğumanın gerçekleşmesi gerekir. Soğuma, sıcak havanın soğuk zemine temasıyla (konveksiyon) oluşabilir. Gökyüzünün açık olduğu bulutsuz gecelerde yerin ısı kaybıyla (radyasyon) olabilir. Soğuk ve sıcak hava kütlelerinin karışımı ile oluşur. Isınan havanın yükselmesi ile (adyabatik) yöntemle soğuma gerçekleşir.
Nemin bulunduğu havada yoğunlaşmanın başlayabilmesi için yoğunlaşma çekirdeklerinin bulunması gerekir. Yogunlasma cekirdegi havadaki asılı haldeki çölden kalkan tozlar, okyanuslardan uçuşan tuz parçaçıkları, volkandan püsküren kül zerrecikleri, meteorların parçalanma artıkları gibi katı zerreciklerdir. on mikrondan küçük bu parçacıklar üzerinde su tutunabilir. İnce film tabakası halindeki su giderek kalınlaşır. Yer çekimine karşı koyamayacak ağırlığa ulaşınca düşmeye başlar.
Bulutun gelmesi Bulutlarda bulunan 2-3gr/m³ su kısa sürede tükenir, alana yeni bulutlar gelmedikçe uzun ve güçlü bir yağış oluşmaz.
Yağışın oluşabilmesinin temel şartı ortamda su buharı bulunmasıdır. Nemin yanında şu olaylarında gerçekleşmesi gereklidir.
Konveksiyonel yağışlar ısınan havanın yükselmesi ve soğuması sonucu oluşur. Çünkü yükselen hava soğur. Soğudukça havanın bağıl nemi artar ve yoğunlaşarak yağış oluşur. Bu yağış şekli buharlaşmanın fazla olduğu Ekvator bölgesinde görülür. Ülkemizde İç Anadolu bölgesinde ilkbaharda görülen 'Kırkikindi' yağmurları olarak adlandırılan yağışlar konveksiyonel yağışlara örnek olarak gösterilebilir
Yamac yagislari Bu yağışlar denizden gelen nemli hava kütlelerinin, karada bir dağ yamacı boyunca yükselip, soğuması ve yoğunlaşması sonucu oluşur. Dünyada Güney Doğu Asya'da görülen yağışlar orografik yağışlara en iyi örnektir. Ülkemizde Karadeniz bölgesinde orografik yağışlar görülür. Çünkü bu bölgede kuzeyden gelen rüzgârlar, denize paralel uzanan dağlar boyunca yükselerek soğur ve yağış meydana gelir.
Cephe yagisi Bu yağışlar farklı özelliğe ve sıcaklığa sahip hava kütlelerinin karşılaşması sonucu oluşur. Bu hava kütlelerinin karşılaştığı alanlara cephe adı verilir. Farklı basınca sahip iki hava kütlesi karşılaştığında, yüksek basınç alçalır. Alçak basınç ise yükselip yüksek basıncın üzerine çıkar ve soğuyarak yağış meydana gelir.