5 Kasım Atatürk Günlüğü By: Asrevya Date: 28 Mart 2022, 09:42:32
1938 - Atatürk'ün, Ankara'dan gelen Başbakan Celâl Bayar'ı kabulü ve çeşitli konular hakkında bilgi alışı.
1937 - Atatürk'ün, saat 16.30'da Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne gelişi, akşam Çankaya'ya dönüşü.
1936 - Eski adı Mekteb-i Mülkiye olan Siyasal Bilgiler Okulu, İstanbul'dan Ankara'ya taşındı.
1925 - Ankara Hukuk Fakültesi, Atatürk tarafından açıldı.
Atatürk'ün, Ankara Hukuk Mektebi'nin açılış töreninde konuşması: "...Bugün tanık olduğumuz olay, yüksek memur ve uzman bilginler yetiştirmek girişiminden daha büyük bir öneme sahiptir. Yıllardan beri devam eden Türk İnkılâbı, varlığını ve zihniyetini, toplum yaşamının temeli olan yeni hukuk esaslarında belirlemek ve gerçekleştirmek çaresine girişmiştir. Cumhuriyetin yardımcısı olacak bu büyük kurumun açılışında hissettiğim mutluluğu, hiçbir girişimde duymadım ve bunu gösterme ve ifade etmekle memnunum." (Mektebin adı 1927 yılında "Ankara Hukuk Fakültesine çevrilmiştir). [Kocatürk]
1922 - İsmet Paşa başkanlığında Türk delege heyetinin Ankara'dan ayrılması.
İsmet Paşa başkanlığındaki TBMM Delegasyonu, Lozan görüşmelerine katılmak üzere, İsviçre'ye hareket etti.
Başkomutan Atatürk'ün, I. Ordu Komutanı Nurettin Paşa'nın -Lozan Konferansı'na davet edilmemizle ilgili olarak düşüncelerini bildiren- 29 Ekim 1922 tarihli yazısına cevabı: "...Devlet ve milletin işlerini yürütmeyi üzerine alanlar, her türlü mesuliyeti en yüksek derecede omuzları üstünde tam bir cesaret ve iftiharla tutan insanlar olduğunu bilmek mecburiyetindedir." [Kocatürk]
İstanbul'un yönetimine el konulduğuna dair Ankara Hükümeti kararının İstanbul Hükümeti'ne tebliği.
Refet (Bele), İstanbul'daki nezaretlere, her türlü çalışmaları kesmeleri buyruğunu verdi.
İstanbul Hükümeti böylelikle sona erdi.
1921 - 5 Kasım 1921 Tarihinden itibaren müşarünileyhin Başkumandanlık müddeti üç ay daha temdit edilmiştir.
1920 - Batı Cephesi Komutanı Ali Fuat Paşa, Mustafa Kemal Paşa ile buluşmak için müracaat etti.
Doğu cephesinde Ermeniler mütareke istedi.
Sadrazam Tevfik Paşa barış antlaşmasının onaylanması için Ankara hükümeti ile ilişki kurulmasının zorunlu olduğunu söyledi.
Mehmet Akif, Kastamonu'da bir camide yaptığı konuşmada Sevr Antlaşmasından korkulmaması gerektiğini, süregelen iç isyanlar karşısında birlik ve beraberlik içinde mücadeleye girilmesi gerektiğini öne sürdü.
1919 - Atatürk'ün, Harbiye Nazırı Cemal Paşa'nın 4/5 Kasım 1919 tarihli telgrafına cevabı: "...Yaygara koparan siyasî partilere gelince, bunlar plan söylüyorlar. Çünkü her yerde seçimlere katılmışlardır. Ancak, beşer onar kişiden ibaret olan bu partilerin millet gözünde bir mevkileri olmadığından ve millet bu defa İstanbul'daki politikacılardan değil, kendi bağrındaki öz vatandaşlardan milletvekillerini seçmekte olduğundan, kendilerinin başarı sağlayamayacaklarını anlayarak telâş ediyorlar. Buna karşı bizim elimizden ne gelebilir? Bu noktadaki gerçekte, kabinenin kararsızlık içinde oluşu gariptir. Sözü edilen baskı nerede, kimin tarafından ve nasıl yapılmıştır? Lütfen açıklanmalıdır ki, Heyet-i Temsiliye vazifesini yapabilsin."
Atatürk'ün, Millî Kongre Başkanı Esat (Işık) Paşa'nın 3 Kasım 1919 tarihli telgrafına cevabı: "...Bu haberi verenlerin amacı, Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'ne mensup herhangi bir kişi veya kişilerin milletvekili seçiminde kanunen kendilerine tanınmış hakkı ve vazifeyi her millet ferdi gibi yapmaları ise, bu pek tabiîdir. ...Milletvekili seçiminde millet aydınlatmak için bütün siyasî partilere faaliyet alanı açıktır." [Kocatürk]
"Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti" kuruldu.
Sivas'ta kadınlar Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti'ni kurarak, daha sonra oluşturulacak benzeri kuruluşlara önderlik etti.
Gaziantep, Fransızlar tarafından işgal edildi.
1918 - Yıldırım Orduları Grup Komutanı Mustafa Kemal Adana'da.
1918 - İttihat ve Terakki yapılmakta olan kongresinin son oturumunda kendini feshederek tarihe karıştı. Kongrede Teceddüt Partisi adıyla yeni bir parti kurulması kararlaştırıldı.
Atatürk'ün, Katma'dan çağırdığı Ali Fuat Paşa ile Adana'da görüşmesi: "...Artık milletin bundan sonra kendi haklarını kendisinin araması ve koruması, bizlerin de mümkün olduğu kadar bu yolu göstermemiz ve bütün ordu ile beraber yardım etmemiz lâzımdır."
Atatürk'ün, Sadrazam Ahmet İzzet Paşa'ya telgrafı: "...Pek ciddî ve samimî olarak arz ederim ki, mütareke şartları arasında yanlış yorum ve anlamayı ortadan kaldıracak önlemler alınmadıkça, orduları terhis edecek ve İngilizlerin her dediğine boyun eğecek olursak ihtiraslarının önüne geçmeye imkân kalmayacaktır."
Sadrazam Ahmet İzzet Paşa'nın, Atatürk'e "İngilizlerin İskenderun limanından -liman ve şehrin kendilerine terk edilmesi söz konusu olmadığından- faydalanmalarında bir mahzur görmediğini ve bu görüşünün Suriye'deki İngiliz Ordu Kumandanı'na tebliğini" bildiren telgrafı.
Atatürk'ün, komutası altındaki kuvvetlere "İskenderun'a asker çıkarılması halinde, gerekirse silâh kullanılarak bu durumun menedileceğini" bildiren emri. [Kocatürk]
Harbiye Nezareti'nin 1866-1893 doğumluların terhisinin yapılacağını bildiren emri.
Mustafa Kemal Paşa, Mondros Ateşkes Antlaşması hakkındaki görüşlerini, bir raporla Başkomutanlığa bildirdi.
Kars'ta düşman işgaline meydan vermemek için "Kars Milli İslam Şurası"nın kurulması.
1916 - Atatürk'ün, öğleden sonra. Silvan'a gelen 5. Tümen Komutanlığı'na yeni atanan Albay Ali Fuat (Cebesoy) Bey'i -Meşekkat köyünde- karşılaması, akşam yemeğini beraber yemeleri.
1914 - İngiltere, Türkiye'ye savaş ilan etti.
1914 - Turkey joins the Central Powers.
The United Kingdom and France declare war on the Ottoman Empire (Turkey) on November 5 1914.
(Russia declares war on Turkey Nov. 2 1914)
Cyprus annexed by Britain on the outbreak of war with Turkey.
1911 - After declaring war on the Ottoman Empire on September 29, 1911, Italy annexes Tripoli and Cyrenaica.
1909 - Atatürk'ün Selanik II. Redif Tümeni Kurmay Başkanlığından tekrar Üçüncü Ordu Karargahı'na atanması. [Kocatürk]