Agama (Kaya keleri), Sürüngenler sınıfının Kertenkeleler alt takımının Agamagiller familyasının 300'e yakınının tür adıdır. Başı, bulunduğu bölgenin toprak rengi; vücudu ve bacakları başa göre daha koyu, kuyruk rengiyse daha açık ve çizgilidir. Derisi pullu ve serttir. Çenesinin altındaki gevşek deriler sarkıktır. Agamaların en çok bilinen türleri, Afrika ya da çöl agaması, Akdeniz Bölgesi nin yıldızlı agaması, 40 türü bulunan kurbağakafalı agamalar, diken kuyruklu agamalar ve yakalı agamalardır.



Agama Hakkında İlginç Gerçekler
Agama 15.7 inç uzunluğa ulaşabilir.
Agamaların baş, boyun ve uylukları pullarla kaplıdır.
Agamalar bir baskın erkek, çift ikincil erkekler ve çok sayıda dişiden oluşan gruplar halinde yaşarlar.
Gruptaki üstünlük kavgalarla sağlanır. Baskın erkek belirli ayrıcalıklara sahiptir: Dişilerle çiftleşir ve dinlenmek için en iyi yeri alır.
Agamanın vücudunun rengi cinsiyetine ve grup içindeki konumuna bağlıdır. Tüm dişiler yeşil veya kahverengidir. Alt düzey erkeklerin kahverengi, gri, kırmızı, mavi veya sarı renkli bir vücutları vardır. Baskın erkek parlak renklidir. Kırmızı (veya sarı) başlı mavi gövdeye sahiptir.
Baskın erkeğin vücudunun etkileyici renklenmesinden dolayı bu kertenkelelere bazen "gökkuşağı kertenkeleleri" adı verilir.
Agama öncelikle böceklerle beslenir. Hareketsiz yatar ve böceklerin ortaya çıkmasını bekler. Uzun ve yapışkan dilini kullanarak böcekleri yakalar. Agama genellikle karıncaları, cırcır böceklerini, tırtılları, solucanları ve örümcekleri yer.
İnsanlar mahallelerinde agamaların olmasından hoşlanırlar çünkü tüm zararlıları evlerinden ve bahçelerinden uzaklaştırırlar.
Agama ayrıca diğer kertenkele ve kuşların tohumlarını, meyvelerini ve yumurtalarını da yer.
Agama, hem avı avlamak hem de avcılardan kaçınmak için kullanılan iyi gelişmiş bir görme duyusuna sahiptir.
Agamaların ana avcıları yılanlardır.
Çiftleşme mevsimi hava durumuna bağlıdır. Böcek popülasyonunun artmasına neden olacak yağışlı mevsimden sonra gerçekleşir. Dişilerin yumurtlamaya hazır hale gelmesi için artan miktarda mevcut yiyecek çok önemlidir.
Dişi, Haziran'dan Eylül'e kadar 2 ila 20 yumurta salmaktadır. Yumurtaların yumurtadan çıkma zamanına kadar saklanacağı nemli ve kumlu zeminde 2 inç derinliğinde bir çukur kazar.
Türe bağlı olarak yumurtalar 1.5 ile 4.5 ay arası süren kuluçka döneminden sonra çatlayacaktır.
Agama, vahşi doğada uzun bir süre hayatta kalabilir. Ortalama agama ömrü 25 ile 28 yıl arasındadır.



Agamagiller Hakkında Kısa Bilgi
Agamagiller, Pullusürüngenler takımından Kertenkelelerin bir familyasıdır. Tanınan 300 türüyle Asya, Avrupa, Afrika'nın tropik bölgelerinde, bozkır, çöl ve ormanlarında yaşarlar. 30-45 cm uzunluğunda, yüksek bacaklı ve çok uzun kuyrukludurlar. Çoğu, gelişmiş ayakları üzerinde dik yürüyebilirler. Oynak gözkapaklı, küt dilli, sırtları taraklı olan bu kertenkeleler otçul ve böcekçildirler. İyi bilinen türleri, yakalı agama, dikenkuyruklu agama, çöl agaması, hardun'dur.