Denizcilik Sözlüğü - Büyük Sözlük By: KeReM @ Date: 21 Aralık 2020, 19:20:02
A
Abaşo
Lower
Alt ve aşağı [Abaşo Gabya yelkeni]
Abli
Vang
Seren ve bumba cundalarından aşağı iki tarafa inen halatlar
Aborda
Alongside
Bir teknenin diğerine veya bir iskeleye yanaşması
Abosa
Avast
Bosayı tut veya geçici olarak durdur, bosaya vurmak
Abramak
To Steer a Ship
Kontrol altına almak, komutası altında tutmak, üstsinden gelmek
Açığa Çıkmak
To be off
Rıhtıma aborda veya kıçtan kara olmuş bir geminin bulunduğu yerden kalkarak daha uzaktaki bir yere demirlemek için sahilden uzaklaşması. Açığa çıkmak, fırtına veya denizler Sebebiyle rahat bir şekilde barınamamasından veya rıhtımdaki işlerinin bitmiş olmasından da ileri gelebilir.
Açık Deniz
Open Sea
Kıtalar arasındaki büyük denizlerdir. Diğer bir deyimle, denizin, herhangi bir devletin karasuları veya içsularına dahil olmayan tüm kısımlarını kapsar. Açık denizler bütün devletlerin faydalanmalarına açıktır. Hiçbir devlet açık denizleri yalnız kendisi yararlanmak üzere temellük edemez. Açık denizler karalardan farklı olarak mülkiyeti iktisap edilmek üzere işgal edilemez.
Açık Düşmek
To Fall Away
Herhangi ibr mevkiye nazaran bulunulması arzu edilen mesafeden bir sebep veya etki nedeniyle uzakta bulunmaktır.
Açık Liman1
Open Harbour
Denizlerin ve buzların girmesine karşı kapalı olmayan liman.
Açık Liman2
Open Port
Ticari mallar üzerindeki gümrük vergilerinin uygulanmadığı ve sağlık kontrollerinin yapılmadığı liman
Açıkta Eylenmek
To Put About
Bir teknenin sahilden veya iskeleden yada limandan açıkta beklemesi
Açılır Bakla
Detachable Link
Zincir kilitlerini birbirlerine eklemekte veya zincir üzerinde bulunan fırdöndünün iki ucundaki baklalara takılan ve gerektiği zaman kolay ve çabuk açılabilen bakla.
Admiralti Demiri
Stocked Anchor
Çiposu kollarına dik olan demirlerdir. Çipolar bu tip demirlerin bir kısmında sabit, bir kısmında ise hareket edebilir şekilde yapılırlar. Bu tip demirlerin tutması diğerlerine nazaran daha fazladır.
Ağız Kuşağı
Sheer Strake
Armuz kaplamanın en üst sırası [bindirme kaplamanın da]
Aganta
Avast
Zincir veya halatın kısa bir zaman süresi için elde tutulup bırakılmaması [Aganta iskota, aganta borina borinata]
Akıntı Haritası
Curret Chart
Akıntıları, daha çok met ve cezir akıntılarını gösteren haritalardır. Genellikle bir takım içinde 12 harita bulunur. Her harita ait olduğu saatteki akıntının yönünü ve süratini gösterir.
Akıntı Seyri
Current Sailing
Akıntının yönü ve sürati hesaba katılmak suretiyle yapılan bir seyir usulü.
Alabanda
Wing
Bordanın iç kısmı veya dümenin 35° ye kadar basılması
Yeke ucunun borda iç yüzeyini gösterecek kadar çevrilmesi. İskele/Sancak alabanda
Alabanda Astarı
Side Sheeting
Yalı kütüklerinden sonra yukarıya doğru konulan tek sıra kaplama.
Alaborına Seyretmek
To Haul the Wind
Borinaları sonuna kadar lava edip yelkenleri rüzgarla doldurarak mümkün olduğu kadar rüzgara yakın seyretmek.
Alabura
Capsize; Overturn
Altüst olma, teknenin ters çevrilmesi
Alama Kürek
Stop Rowing
Hep birlikte kürek çekerken çekmeyi durdurmak için verilen komut
Alarga
Off; Push Off; Keep
Away
Açıkta demektir. [Alargada bekle, alarga dur]"
İtalyanca: largo Alargaya çıkmak, [açığa "çıkmak]
Alay Sancağı
Dressed Full
İşaret sancakları ile donatılmaya, alay sancaklarının çekilmesi denir.
Alberaber
Stroke Together; Give
Waytogether
Hep birlikte kürek çekmek için verilen komuta
Alesta
Ready
Hazır olmak, hazır olarak apikoda beklemek.
Alesta tramola [Tramola etmeye hazır ol]
Alesta ferro [Demir atılmaya hazır]
Alesta Ferro
Stand by for the
Anchor
Demirin fundoya hazırlanması için verilen konuttur. Bu komutun verilmesi ile ırgat kontrol edilir ve zincirin serbestçe akmasını sağlayacak her türlü önlem alınır, bosa pimleri serbest hale getirilir ve demirin ağırlığı yalnız bosa üzerine biner. Demirin fundoya hazır olduğu köprü üstüne """Alesta Ferro Sancak / İskele"" demek suretiyle"
bildirilir.
Alesta Tıramola
Ready About
Yelkenle seyreden gemi ve deniz araçlarında tıramola etmeye hazır olunması için verilen komut. Bu komuttan kısa bir süre sonra dümene basılır ve dönüş başlar. Bu arada hangi taraftan dönüş yapılacağını belirtmek için "Alesta orsa alabanda tıramola" veya "Alesta boci alabanda tıramola" şeklinde komut verilir.
Almanak
Almanac
Güneşin, ayın ve gezegenlerin doğuş ve batış vakitleri ile seyircileri ilgilendiren diğer astronomik bilgileri kapsayan ve her yıl yayınlanan kitaplar.
Altabaşo
Lower
Bir yelkenin alt yakası, alt ve aşağı anlamında da kullanılır.
Ambar Kapağı
Hatch Cover
Ambarların kullanılmadığı zamanlarda kapatılması için kullanılan kalın tahta kalaslar veya kalın saçtan yapılmış kapaklardır.
Ambar Payı
Housing
Gemilerdeki ana direklerin ana güverteden ıskaçaya kadar olan kısmı.
Amora
Left fall and set (the
lower sails)
Trinket ve mayıstra yelkenlerinin açılmaları için verilen komut.
Amora Yakası
Tack; Jewel Leech
Dört köşe bir yelkenin alt ve ön tarafındaki" "yaka[Karula yakası]
Ana Güverte
Main Deck
Geminin veya teknenin üzerinde yürünen en üstteki güvertesi
Ana Omurga
Keel
Postaların bağlandığı, baştan kıça kadar uzanan ağaç / demir kısım
Ana Rüzgarlar
Main Winds
Ana yönlerden esen rüzgarlardır.
Ana Serenler
Lower Yard
Ana direk üzerinde bulunan serenlerdir. Bulundukları ana direklerin isimleri ile anılırlar.
Ana Yelkenler
Main Sail
Ana serenler üzerine açılan yelkenlerdir. Bu yelkenler açıldıkları ana serenlerin isimleri ile anılırlar. Trinket yelkeni, mayıstra yelkeni, foa yelkeni.
Ana İstiralya
Stay
Ana direklerin kapelelerinden pruva yönüne doğru uzatılan tel veya lif halatlardan yapılmış sabit armalardır.
Anafor
Counter - Current -
Eddies
Bir akıntının, akış yönünün aksine doğru yön değiştirmesine denir. Anafor suları daha ziyade girinti ve çıkıntıları fazla olan sahillerde görülür.
Anele
Anchor Ring
Hareketli demir halka
Anele Bağı
Anchor "Fishermans"
Bend
Aneleye yapılan bir çeşit bağ
Anele Harbisi
Shackle Bolt
Anelelerin açık olan taraflarını kapatmak için kullanılan demirden yapılmış pimlerdir.
Anele harbileri kılavuzlu veya pimli de olabilir.
Anemometre
Anemometer
Rüzgarın deniz mili olarak saatteki hızını bildirir. Gemilerde ölçülen rüzgar hızı zahiri rüzgar hızıdır. Hesaplama yöntemi kullanılarak gerçek rüzgar hızı bulunmalıdır.
Anemometrelerin denizcilikte kullanılan yaygın cinsi Dine's anemometresidir.
Antisiklon
Anticyclone
Barometre basıncının yüksek olduğu atmosfer sahalarıdır. Antisiklonda basınç, merkezden dışarıya doğru azalır.
Apazlama
Abreast "Wind"
Kemere istikametinden gelen rüzgar [Yelken seyri]
Apiko
Apeak
Demirin vira edilişinde deniz dibinden kurtulup dimdik durduğu vaziyet, veya dikkatli olarak beklemek.
Ara Liman
Intermediate Port
Ana limanlar arasında kalan ve zorunlu hallerde gidilen liman.
Ariya (Arya)
Down From Aloft
Yelkenin, sancağın veya çubukların aşağıya" "indirilmesi[Ariya sancak, ariya kürek]
Arma Sabit donanım [Direkçarmıhları, istralyalar]
Rigging
Armador
Rigger
Armaları donatan, yerlerine koyan ve gemi dahilinde armalarla ilgili her türlü işleri gören yetişmiş personel.
Armuz
Seam, Joint
Güverte ve borda kaplama tahtalarının arasındaki" "çizgi[Armuztutmak, armuz kaplama]
Armuz Açmak
Spring
Ahşap teknelerin kalafat edilmeleri için armuzlarda bulunan eski kalafat malzemelerinin çıkarılması suretiyle armuzları açmak.
Armuz Kaplama
Carvel Planking
Borda veya güverte kaplama tahtalarının uzunlamasına ve kenar kenara birleştirilmesi suretiyle yapılan bir kaplama usulü.
Arya Sancak Zamanı
Break The Flag
Milli sancakların akşamları güneşin batışı ile indirilmesi, arya edilmesi zamanı. Arya sancak zamanı, deniz almanaklarından hergün için hesap edilmek suretiyle bulunur.
Seyir halindeki gemiler arya sancak zamanı gelmiş olsa da Milli sancaklarını gemi demirleyinceye kadar arya etmezler. Gündüzleri Milli sancağın arya edilmesi usulüne uygun törenle yapılır. Arya sancak zamanından sonra demirleyen gemilerde demirin fundosu ile birlikte Milli sancak hiçbir tören yapılmadan arya edilir.
Askı Mapası
Bir demir kaldırmak için bedenine konmuş olan mapa
Astroğraf
Yıldız yükseklik eğrilerini harita irtisam (izdüşüm) ettiren bir alet. Astroğraf, enlem, vakit ve mikyasa göre ayar edilir. Zaman ayarı alet tarafından otomatik olarak tanzim edilir.
Astroit
Asteroid
Güneşin etrafında dönen küçük gezegenlerden her birisidir. Bunlara Planetoit'de denilir.
Astronomik Arz
Astronomical Angle
Yer çekimi yönü ile ekvator düzlemi arasındaki açı. Yer çekimi yönü yerin tam bir küre olmayışı nedeni ile daima yeryüzüne dik değildir. Dik olmayışından dolayı meydana gelen hataya mevki hatası denir. Bu hatanın miktarı nadiren 30 saniyeyi geçer
Aşoz
Rabbet
Kaplama tahtaları için omurga ve bodoslamalara açılan oyuklar.
Aşırtma Praçera
Yelken
Dipping Lug
Kavançalı seren yelkeni
Avadanlık
Tool
Herhangi birşeyin yapılmasında kullanılan yardımcı alet ve malzeme.
Avara
Shove Off
Gemi, bot veya tekninin yanaşık olduğu yerden" "ayrılması[Avara etmek]
Avarya
Average
Deniz yolculuğundaki olağanüstü giderlerin, gemi veya yükte meydana gelecek bütün hasarları ifade eden terim.
Avarya Bonosu
Average Bond
Büyük avarya fiilinin doğmasına sebep olan olağanüstü olaylarda yük sahiplerinin kendilerine düşen hisseyi ödeme yükümlülüklerinde düzenlenen bono.
Avarya Dispeçileri
Average Adjustment
Deniz yolculuğunda ilgili taraflar arasındaki zarar ve masrafları taksim ve hangi masrafların küçük, hangi masrafların büyük avarya olduğunu tayin eden ihtisas sahibi, tecrübeli kişiler.
Avarya Tebliği
Average Statement
Avarya dispeçileri tarafından tanzim edilen ve büyük avaryaya iştiraki etraflıca gösteren tebliğ.
Ayak Kafesi
Grating
Lumbarağızları veya köprü üzerlerinde ayakların güverte ile temasını kesmek için ağaçtan yapılmış kafesler
Ayak Paleti
Swab
Ayakkabıların altlarını silmek için eski halatların (Arma bozuntusu) örülmesi suretiyle yapılmış paletler. Bunlara paspas da denir.
Ayak Torno
Snatch Block
Donatılan bir halat bedeninin herhangi bir yerinden geçebilecek şekilde yapılmış mandallı ve menteşeli makara.
Ayandon
St. Anthony Storm
Ocak ayının sonlarına doğru esen şiddetli ve soğuk fırtına.
Aybocu
Heave Aback
Zincirin ırgat çalıştırılarak aşağı alınması, indirilmesi
Aydos Vardiya
Dog Watch
Vardiya nöbetlerinin saat 16-18 ve 18-20'ye kadar olanları. Öksüz vardiya da denir.
Aykırlama
To be in a Athwart
Position
Akıntı veya rüzgar etkisi ile demir üzerinde yatan bir geminin demir yönünün aksi yönünde salması.
Aykırı Seyir
Cross Sailing
Rotaları birbirlerine nazaran ters yönde veya bu yönlere yakın bir rota izleyerek yapılan seyir.
Ayna Kıçlı
Square Sterned
Kıç tarafları sivri olmayıp kemere istikametinde düz olan tekne.
Aynalık
Transom
Kıç bodoslama üzerine konan ve dümen iğneciğinin üzerine konduğu tahta levha [Ayna kıçlı tekneler]
Aynalık Tahtası
Backboard
Bir teknede kıç taraftaki havuzda otururken arkaya dayanmak için konulmuş olan tathta levha
Ayı Bacağı
Wing And Wirg
Yelkenlerin farklı kontralarda açılması [Pupa seyir]
Ynt: Denizlicilik Sözlüğü - Büyük Sözlük By: KeReM @ Date: 21 Aralık 2020, 19:20:51
B
Baba
Bitt, Bollard
Halat volta etmek için ağaç veya maden yapılmış silindirik biçimli, başlıklı veya halatların kurtulmaması için çıkıntılı güverte veya rıhtıma bağlanan sabit gereç
Babafingo
Topgallant
Yelkenli bir teknede eğer direk üç kısımdan" "ibaret ise; en üsttekiparça.[İtalyanca:"
"pappafico][Örnek: okul gemileri]
Babafingo Çarmıkları
Topgalland Shroud
Babafingo çubuklarını bordalar yönünde tutan armalar.
Babafingo Çördeği
Halliard - Hal Yard
Babafingo yelkenini yerine kaldırmak için kullanılan palanga. Palanganın alt tornosu güverte üzerindeki bir mapaya, üst tornosu ise serenin kandilisasına bağlanmak üzere uzun bir sapanı ve çeliği olan palangadır.
Babafingo Çubuğu
Topgallant Mast
Direklerin güverteden itibaren üçüncü çubuğudur. Üzerlerinde bulundukları ana direklerin isimleri ile anılırlar.
Babafingo Patrisası
Topgallant Backstay
Babafingo çubuğunu şapkasından geminin bordaları yönünde ve geminin kıçına doğru tutan halatlardır.
Babafingo Prasyası
Topgallant Braces
Babafingo serenini rüzgarın estiği tarafa çevirmek için seren cumbasından donatılan selviçe.
Babafingo Rilileri
Topgallant Futtocks
Çanaklığın her iki tarafına bağlanan gabya çarmıklarının gerildiğinde çanaklığı esnetmemesi için çarmık boğatalarının çanaklık altlarına gelen kilitleri ile direk üzerindeki rili çemberi arasına donatılan kısa çarmıklardır.
Babafingo Sereni
Topgallant Yard
Babafingo çubukları üzerindeki yatay serenler. Bulundukları ana direklerin isimleri ile anılırlar.
Babafingo Velenası
Topgallant Staysail
Babafingo istiralyaları üzerlerine açılan üç köşeli yelken.
Babafingo Yelkeni
Topgallant Sail
Babafingo serenleri üzerlerine açılan kare yelkenler. Üzerlerinde bulundukları babafingo serenlerinin isimleri ile anılırlar.
Babafingo İstiralyası
Topgallant Stay
Babafingo çubuklarını şapkalarından başa doğru tutan halatlardır.
Badarna Etmek
Parcelling
Bir halatın aşınmaması için üstünün halat veya koruyucu bir malzeme ile sarılması
Bağlama
Mooring; Securing
Bir gemi veya deniz aracının şamandıra, iskele, rıhtım gibi yerlere yatmak maksadıyla halat verilmesi.
Bağlama Limanı
Port of Registery;
Home Port
Ticaret gemilerinin kayıtlı olduğu ve her türlü tescil işlemlerinin yapıldığı limanlardır.
Bağlama limanının ismi gemilerin kıç aynalıkları üzerlerine ve gemi isimlerinin altlarına yazılır.
Bakla
Link
Zincirin bir halkası
Balast Gemi
Ship In Ballast
Ambarlarında yük bulunmayan ticaret gemisi.
Balb
Bulb
Gemilerin baş bodoslamalarının su içindeki kısmında bulunan şişkinlik. Yeni gemi inşa tekniği olan Balb'lar, geminin ileri hareketi ile meydana gelen dalgaları küçültmeye ve suyun gemi karinasına olan basıncını azaltmaya yarar.
Balon-Usturmaça
Round Fender
Halattan, hasırdan veya sentetik malzemeden yapılmış, içi doldurulmuş veya şişirilmiş balon biçimli bir usturmaça çeşidi
Bando
Let Go, Let Fly
Tutulmakta veya sağılmakta olan bir halatı aniden koyvermek veya indirilmekte olan bir cismi, bot, motor veya filikayı birden bire indirmek için verilen komut.
Bando Etmek
Cast Off
Mayna edilmekte olan filika, motor, bot gibi araçların suya 0.5-1 metre kala bando komutası ile suya oturtulmasıdır. Burada dikkat edilecek konu , bando komutası ile birlikte her iki tirentinin aynı anda elden bırakılmasıdır.
Bandra
National Flag, Ensign
Milliyeti gösteren sancak
Bank
Bank
Deniz yüzeyine yakın ve zaman zaman tepeleri su yüzeyine çıkan sığlık ve kayalık yerlerdir. Deniz haritalarında bu gibi sığlıklar artı işareti konulmak suretiyle belirtilir.
Bank Şamandırası
Bar Buoy
Bankların sınırlarını veya yerlerini belirtmek için konulmuş olan ışıklı şamandıra.
Barbarişka
Stopper Hitch
Tutulmakta olan bir halatın kaymaması için yapılan bir bağ çeşidi
Barometre
Barometer
Basınç-ölçer. Hava basıncını kıyaslam yöntemi (Cıva basıncı, hava basınç farkları) ile ölçen aygıt.
Bastika
Snatch Block
Palangalarda kullanılan bir nevi dilli" "makara[Karnıyarık bastika]
Baston
Jibbom
Ana cıvadranın üzerinde ileriye doğu uzatılmış çubuk
Baston Ağı
Jib Netting
Flokların indirilmesi sırasında, flokların denize doğru sarkmaması ve cıvadra üzerinde çalışan gemicilerin denize düşmelerini önlemek amacıyla cıvadra altına gerilen ağ.
Baston Bosası
Heel Block Chain
Büyük bastonu yerinde tutmak için cıvadra destamorasından alınıp bastonun topuğundan dolaştırılan doblin zincir.
Baston Brakili
Heel Chain of the
Jibboom
Ana cıvadra üzerindeki bastonun sabit tutulması için cıvadra ile baston üzerine sarılan zincir veya halat.
Baş
Fore
Bir teknenin ön ve ileri kısmı
Baş - üstü / altı
Fore Castle Deck /
Deck Head
Baş tarafta güverte üstü / altı
Baş Bodoslama
Stem
Omurganın baş tarafından teknenin başını meydana getirmek için yukarı istikamete doğru konulan ağaç parçası.
Baş Kasara
Forecastle
Genellikle gemilerdeki baş taraftaki yüksek kısım
Baş Omuzluk
Bow
Kemere ile baş bodoslama arasındaki yuvarlak kısım.
Pruva yönünde iskele ve sancak tarafa doğru yaklaşık 45 dereceye kadar olan bölüm veya açı.
Baş Parima
Bow Painter
Bir botun baş üserindeki analeye bağlanmış kısa halatı
Başlı
Trim By The Head
Baştarafın kıça nazaran daha batık olması
Baştankara Etmek
Ashore Stem On
Tekneyi bir sahile veya kumsala baş taraftan oturtmak veya yanaştırmak
Başüstü
Fore Castle Deck
Bir botun baştarafında oturabilecek ve ayakta durulabilecek platform
Baymak
Alist
Özellikle yelken seyrinde, rüzgar etkisiyle teknenin yan yatması.
Bermuda Arma
Bermuda Rig
Uzun bir direk üzerine yelken açmak için düşünülmüş arma tipi[Marconi arma] Bu tip armada yelken sereni yok ancak bumbası vardır.
Bindirme Kaplama
(Basma Tiriz)
Clinker Planking
Armuz kaplamanın bir biri üzerine konularak yapılma şekli [Basma tiriz]
Bir Santim Batma
Tonası
Tons Per Inch
Immersion
Gemiyi paralel olarak bir santim batırmak veya bir santimetre yükseltmek için, konulması veya çıkarılması gereken ağırlık miktarı. Ağırlığın miktarı T = [ A (WL) / 100] x 1,025 formülü ile bulunur. Burada T, bir santimetre batma tonası; A konulacak veya çıkarılacak ağırlığı; (WL) metrekare olarak su sathının mesahasını; 1,025 deniz suyunun yoğunluğunu gösterir.
Bita
Bitt
Madeni babaların bir tanesine, halat ve zincirlerin volta edilmesi için kullanılan silindirik madeni eleman
Bocalamak
To Wear
Gemilerin fırtınalı ve denizli havalarda ilerlemeyip, yalpa yapmasını önlemek ve uygun bir zamanda aksi rotaya dönmek suretiyle denizleri kıçtan almak.
Boci
Run Free
Yelkenli teknelerde pruvanın rüzgaraltına döndürülmesi ve rüzgarın kıçtan alınması için verilen komut.
Bocurum
Mizzen Mast
Yelkenli teknelerde kıç bodoslama / kıç aynalık üzerinde bulunan direğe çekilen yelken
Borda
Board
Su kesiminden yukarıda kalan kısım
Borda Feneri
Side Light
Sancakta yeşil, iskelede kırmızı olarak yakılan pruva pupa hattına 112,5 dereceaçılı fener
Borda İskelesi
Gangboard, Gangway
Bir tekneye girip çıkmak için inip kalkabilen ve içeriye alabura olabilen bir merdiven tipi
[Pasarella]
Bordalamak
Abreast
Denizdeki bir geminin veya sahildeki bir mevkiin, seyretmekte olan bir geminin kemeresi veya 090-270 nispi istikametinde bulunmasıdır.
Borina
Bowline
Dört köşe yelkenlerin gradin yakalarının iskota yakasına yakın yerlerinde bulunan borina patasına İzbarço kasa ile bağlanan halat.
Borina Patası
Bowline Bridle
Kare yelkenlerin gradin yakalarındaki matafyonlara halattan yapılan kaz ayakalrı.
Borinata
Bowline
Trinket yelkeninin borinasına verilen isim.
Bosa / Bosa Tutmak
Slip Stopper /
Stroppering
Bir halat veya zincirin bedeni üzerine bosa tutarak abramak
Boş Almak
Take In The Slack
Gevşek birhalatı germek için fazlasını çekmek
Boş Vermek
Slack Away
Halatı kaçırmak
Boylam
Longitude
Bir mevkiin boylamı, o mevkiden geçen boylam ile başlangıç boylamı arasındaki doğuya veya batıya olan ekvator yayı veya açısıdır. Başlangıç boylamı sıfır derece olup Greenwich'ten geçtiği kabul edilir. Boylamlar doğuya doğru eksi değerde olup, 0 dereceden 180 dereceye; batıya doğru artı değerde ve 0 dereceden 180 dereceye kadar ölçülür. 15 derecelik iki boylam arası bir saat olarak kabul edilir.
Branda
Sailor's Hammock
Eskiden yelken yapılan bir cins kumaş yada kumaştan yapılan ve gemicilerin hamak olark kullandıkları yatak.
Bumba
Boom
Yan yelkenlerin alt yakaların germek için kullanılan bir cins seren.
Yük gemilerinde yük aktarmak için ucuna palanga takılan seren
Bumba Yakası
Yelkenlerin bumba destekli olsun veya olmasın alt yakaları
Direk yakası, Bumba yakası, Güngörmez yakası..
Burgata
Inch
Halat ve zincir ebadını ölçmek için kullanılan bir ölçü 25,4 mm (10 inch)
Bitkisel halatlarda çevre, çelik tel halatlarda çap ölçüsü.
Büküm
Laid
Halatın veya bir yomanın sağa veya sola doğru kollarının bükülmesi
Bıyık
Marhngale - Dolphin
Striker
Büyük ve kontra baston ventolarını, bu bastonlardan açık bulundurmak için ana cıvadranın her iki tarafına destamoraya yakın olmak ve kemerelere paralel olarak bulunmak üzere konan serenlerdir. Bıyığın cıvadraya gelen tarafı çatallı olup, çatalbağı yapılmak suretiyle cıvadraya bağlanır.
Ynt: Denizlicilik Sözlüğü - Büyük Sözlük By: KeReM @ Date: 21 Aralık 2020, 19:22:22
C
Camadan
Reef
Camadan vurmak. Yelken alanının küçültülmesi. Klasik (direğe çekilen) anayelken, bocurum, vb.. lerde yelkenin indirilerek birinci (ikinci, üçüncü..) camadan matafyonlarından bumbaya camadan bağı ile bağlanması. Sarmalı yelkenlerde yelkeni kısmen açarak alan küçültmek.
Camadan Bağı
Reef Knot, Square
Knot
Bu küçültmeyi yapmada kullanılan bir bağ çeşidi
Camadan Kalçeaları
Bu bağı yapmak için yelken üzerinde sıralanmış ve yelkenin her iki yüzünde bulunan bağcıklar.
Camadan Matafyonu
Reef Cringle
Camadan astarı üzerine açılmış deliklerin üzerine geçirilmiş madeni veya halattan yapılmış matafyonlardır.
Camadan Patası
Yelkenlerin gradin yakalarında ve camadan astarları hizasındaki gradin halatının kruz kırılması suretiyle yapılmış anelelerdir.
Cankurtaran Simidi
Life Buoy
Denize düşenleri kurtarmak için çok hafif ve yüzer maddeden yapılmış, bir kişiyi tüm ağırlıkları ile birlikte taşıyacak dayanıklıkta, çevresinde tutunmak için halat donanımlı, uzaktan görünebilmesi için, turuncu, kırmızı veya sarı renkte, gece görünebilmesi için üzerinde reflektörü ve hacıyatmaz feneri bulunan, yuvarlak, simit biçiminde ve bir
salvoya bağlı aygıt.
Cayro Hatası
Gyro Error
Hakiki kuzey ile cayro pusulanın gösterdiği kuzey arasındaki açı.
Cayro Pusula
Gyro Compass
Cayroskop esasından faydalanılarak yapılmış olan ve hakiki kuzeyi gösteren pusula.
Cayro pusulalar arzın mıknatisiyetinden ve pusula yakınında bulunan madenlerin tesirinden ve elektrik akımlarından müteessir olmadığı için daima hakiki kuzeyi gösterir.
Ana cayrodan alınan kollar ile geminin muhtelif yerlerine yavru cayro (Repeiter) pusulalar konulabilir. Bu faydaları dolayısıyla gemilerde kullanılması yarar sağlar.
Cem kilit
Bir cins ıskaça. Eksantirk kesimli karşılıklı çalışan yaylı halat sıkıştırma düzeneği.
Ceviz Bağı
Halatların ucuna tutabilmek için veya süs olarak yapılan bir cins düğüm şeklindeki işleme
Cinblok
Gin Block
Vinç bumbalarının cundalarında bulunan tel veya zincirlerin geçtiği tornolar.
Cunda
Peak
Uç demektir. Direk cundası, seren cundası, bumba cundası. Cunda yakası: yelkenin seren yakalarına gelen uçlarına denir.
Cunda Kilidi
Cunda serenlerini, ana ve gabya serenleri üzerinde tutmak ve icabında serenlerin dışarıya sürülmelerini kolaylaştırmak için ana ve gabya serenleri üzerinde bulunan demir çemberlerden cundaya yakın olanı. Bu kilitlerden kaplama başına yakın olanına topuk kilidi denir.
Cunda Marsipeti
Flemish horse
Seren cundalarına yapılan marsipet
Cunda Yelkeni
Bastonu
Studding Sail Boom
Cunda yelkenlerinin açılması için Trinket, Mayıstra, Foa ve Gabya serenlerinin üzerinden dışa doğru sürülen bastonlar.
Cıvadra
Bowsprit
Teknenin baş tarafında dışarıya doğru eğik olarak uzanan sabit seren, genellikle yelkenli teknelerde flokları açmak için kullanılır.
Cıvadra Armadorası
Bowsprit Pinrack
Flokların selviçelerini bağlamak için yelpazelerin her iki taraflarındaki alabandalara konulmuş olan armadoralardır. Selviçeler alabandalarda bulunan deliklerden geçirildikten sonra bu armadora üzerindeki çeliklere bağlanırlar.
Cıvadra Çanaklığı
Bowsprit Bed
Cıvadra destamorasının hemen gerisinde bulunan ve ana cıvadraya sağlı-sollu tespit edilmiş olan ağaç kütükler.
Ynt: Denizlicilik Sözlüğü - Büyük Sözlük By: KeReM @ Date: 21 Aralık 2020, 19:23:22
Ç
Çalkantı Sacı
Swash Plate
Kısmen doldurulmuş tanklardaki mazot, motorin, su gibi maddelerin ağır denizlerde yalpalardan dolayı hareketini asgari dereceye indirmek için tankların içine tulani olarak konulmuş sac levhalar.
Çalpara
Gemilerin iç kısımları ile irtibatı olan deliklerden deniz suyunun içeriye girmemesi için deliklerin ağızlarına konulan ve bir tarafları menteşeli sac kapak.
Çalım
Geminin baş ile kıçı arasında inik meyil veya kıç tarafta su kesiminin altındaki dar kesim.
Çamçak
Teknede biriken suyu toplamak için tahtadan yapılmış bir cins kepçe
Çanaklık
Yelkenli gemilerde gabya çubuğu kapelesinden gelen armaların yapılmasında personelin işlerini kolaylıkla yapabilmeleri için ana direk üzerindeki mauna ve gurcatalar üzerine konulan ve etrafı korkuluk puntelleri ile çevrilmiş platform.
Çanaklıklar gözcülük ve tarassut maksatları içinde kullanılır.
Çanaklık Astarı
Çanaklığa değen yelkenlerin aşınıp yıpranmaması için yelkenlerin kıç tarafa bakan yüzlerine dikilen ikinci kat astar.
Çanaklık Çalımı
Çanaklığın çevresini oluşturan dairevi kısım.
Çanaklık Feneri
Komutan gemisini belirtmek için çanaklık üzerinde yakılan fener. Daha ziyade yelken gemilerinde kullanılırdı.
Çapariz
Yapılmakta olan bir işin veya manevranın yapılmasını engelleyici bir durumun ortaya çıkması suretiyle işin veya manevranın yapılmasının gecikmesini veya bir başka manevranın yapılmasını gerektiren durum.
Çaresiz Bastika
Gemilerde dümen yekelerini gerektiği hallerde, bilhassa fırtınalı havalarda veya dümen arızaları sebebi ile dümene kumanda edilemediği hallerde dümeni bir taraftan diğer tarafa çevirmek için kullanılacak donanımların donatılması için alabandalara konulan bastikalara denir.
Çarmık
Shroud
Direklerin her iki bordasına bağlanabilmesi için gerilmiş tel halatlar.
Çeliklemek
Çatal kasanın kasalarından birini diğerinin içinden geçirerek geçirilen kasanın içine çelik geçirmeye çeliklemek denir. Çeliğin çekilmesi ile kasalar ayrıldığından birçok yerlerde bilhassa seren ve direklere makara donatmakta kullanılır.
Çene
Omurga ile bodoslamamın birleştiği köşe
Çenekent
Ahşap teknelerde bodoslama ile omurgayı birbirlerine kuvvetlice bağlamak için bodoslama eninde boydan boya konulan demir, bakır ve pirinçten yapılmış kuşak.
Çipo
Anchor Stock
Özellikle admiralty demirinde bedenin üst kısmından anelesinin altında geçen kollara dik olarak bağlanmış hareketli veya sabit ağaç veya metal kollar.
Çördek Yakası
Peak
Seren yakalarının geriye bakan kısımları, üç köşe yelkenlerdeki en üstteki pik yakası
Çubuk
Topmast
Ana direklerin üzerine konulan ekleme direkler
Çıma
Ends
Halat, elincesi veya yomaların uç kısmı
Çımariva
Personelin tekne boyunca yanyana selamlama için dizilmesi
Ynt: Denizlicilik Sözlüğü - Büyük Sözlük By: KeReM @ Date: 21 Aralık 2020, 19:23:59
D
Dabılbatım
Double Bottom
Gemilerin karinası yırtıldığında teknenin su almaması için postaların iç tarafına konulan ikinci kaplama.
Bu bölüm safra ve yakıt deposu olarak ta kullanılır.
Dana Yatmak
Nest of Ships
Uzun bir süre denize çıkmayacak olan yelken gemilerinin yelken ve serenlerini indirerek bir yere kıçtan kara olarak üst üste yatması.
Danec
Dunnage
Ticaret gemilerinde yükün hasara uğramaması için kullanılan hasır, tahta kanaviçe ve hezaren gibi maddeler.
Davul Şamandıra
Drum Buoy
Çevresinde müsademe tirizleri bulunan silindir şeklindeki şamandıra.
Demir Anelesi
Halat veya zincirin demire takılması için demir bedeninin üst tarafına açılmış olan delikten geçirilen yuvarlak halka veya harbili kilit.
Demir Fundoya Hazır
The Anchor Clear
Away
Vira edilen bir demir yerine oturduktan ve bosaya vurulduktan sonra, demirin müteakip fundoya hazır olduğunu köprüüstüne bildirmek için söylenen terim.
Demir Göründü
Sight the Anchor
Vira edilmekte olan demirin su içinde göründüğünü köprüüstüne bildiren terim.
Deniz Demiri
Drag, Drogue
Denizde ve rüzgarda hareketsiz kalan veya kalması gereken teknenin dalgalara borda vermemesi için baştan veya kıçtan denize attıkları kesik koni şeklindeki branda torba.
Derin Su
Deep Sea
Onbeş kulaçtan daha derin olan su.
Dese Etmek
Halatın veya zincirin iyice gerilmesi
Dingi
Dinghy
Bir çifte kürekle kullanılan patalya.
Direk Fistanı
Tabernacles
Direğin güverteye girdiği veya etrafına çevrilen kuşak
Doblin
Loop
Bir halatın iki çıması arasındaki sarkık kısım
Doblin Almak
Double Up
[Vermek, Tutmak] Bir halatın iki çımasının gemide kalmak üzere bordadaki veya sahildeki bir babaya sarılması
Döküntü
Ledge
Deniz yüzeyine yakın kayalık kümeler
Döşekli
Altı düz olan tekne
Drisa Etmek
To Shift
Yön değiştirmek, rüzgarın dirisa etmesi, bumbayı dirisa etmek
Dümen
Rudder, Helm
Gemiyi (tekneyi) istenilen yöne çevirmek için saç veya tahtadan yapılan kıç tarafa monte edilen yelpaze şeklindeki parça
Dümen Başlığı
Rudderhead
Yeke evini kuşatmak - kuvvetlendirmek için dümen şaftının etrafına geçirilen maden
başlık [=dümen tası]
Dümen Boğazı
Rudder Neck
Dümen yelpazesinden yukarıda kalan kısım
Dümen Bodoslaması
Stern Post
Kıç bodoslama
Dümen Dolabı
Steering Wheel
Dümen yekesine bağlı mekanizmasını çevirebilmek için yapılmış olan aygıt.
Dümen Donanımı
Steering Gear
Dümen yekesi ile dümen dolabı arasında kalan tel halat mekanizma, uskurlu şaft ve kolar ile bunların geçtikleri makaralı sistemin tümüne verilen isim
Dümen Palası
(Yelpazesi )
Rudder Frame
Dümenin esas ana parçası
Dümen Zaviyesi
Dümen yelpaze sathının omurga ile yapmış olduğu açı
Dümenci Pusulası
Steering Compass
Dümen dolabının hemen önüne konulmuş olan mıknatisi pusula
Dümentası
Yekenin dümene bağlandığı en üst kısım
Düşme Açısı
Drift Angle
Devir dairesinin herhangi bir noktasındaki teğet ile geminin omurga hattı arasındaki açı.
Dıraveçe Bezi
Table
Yelkenlerle flokların ve tentelerin yakalarını sağlamlaştırmak için boydan boya dikilen ensiz bez.
Dıraveçe Demiri
Sheer Pole
Çarmıkların basıldığında birleşmemeleri için boğatalar üzerindeki ilk basamaklara ve yukarıya doğru uygun aralıklara konulan demir çubuklar.
Ynt: Denizlicilik Sözlüğü - Büyük Sözlük By: KeReM @ Date: 21 Aralık 2020, 19:24:50
E
Eğlenmek
Heaving To
Bir teknenin stop ederek veya çok ağır yol ile gideceği yere varması
Ekliptik
Ecliptic
Güneşin bir yıl zarfında doğudan batıya doğru üzerinde hareket ettiği büyük daire.
Ekliptik'e tutulma dairesi de denilir.
Eksik Tutulma
Short Eclipse
Ay ve güneş tutulmasında ay veya güneş kısmen görülüyorsa, bu şekilde tutulmaya
eksik tutulma veya parçalı tutulma denir.
El Donanımı
Hand Gear
Mekanik olan ırgat gibi aygıtların el ile çalışabilmesi için yapılmış olan donanım
El Dümeni
Hand Steering
Kol gücü ile bir taraftan diğer tarafa basılan dümen
El Fleyşını
Aldis Signal Light
Elde taşınabilen ve elektrikle çalışan ufak işaret feneri. Işığın uzak mesafelerden
görülmesi arzu edilmeyen hallerde yakın mesafeler için kullanılır.
El İncesi
Hauling Line, Bolo
Line
Halat serisinin en ince olanı.
Bir tekneden diğerine veya sahile atılan ucunda kurşun bir ağırlığın ceviz ile kaplı
olduğu ve sonuçta bir halatın bağlanarak gönderildiği, parekete savlosu gibi incecik bir
halat
El İskandili
Hand Lead
Elektrikli iskandil olmayan teknelerde,derinlik ölçmek için çımasına 5 kg lık bir kurşun
asılmış ve üzerine kulaç taksimatı yapılmış olan savlo
Emiş Konisi
Yelkenin arka yüzeyinde oluşturulan alçak basınç.
En
Beam, Breadth
Bir geminin mastori postaları arasındaki genişliği. Diğer bir deyimle gemilerin en geniş
yeri. Buna gemi arzı da denir.
En Alçak Su
Low Water
Bir ay gününde bir yerde vukubulan iki alçak sudan daha alçak olan su.
Enlem Farkı
Difference of Latitude
Birbirinden farklı durumda bulunan iki noktadan geçen enlemler arasındaki meridyen
yayının açısal uzunluğu.
Enlem Kemere
Latitude Beam
Gemi postalarını birbirine bağlayan ve üzerine güverte sac veya tahtaları döşenen
demir porteller.
Esnemek
Kuvvetli rüzgar sebebiyle yelkenlerin dolması ve direklerin hafifçe bel vermesi.
Etli Zincir
Link of Chain
Baklasının boyuna göre kalınlığı fazla olan zincir.
Evet Sancağı
Affirmative Flag
Sancak muhaberesinde, olumlu cevabı gösteren işaret sancağıdır.
Ynt: Denizlicilik Sözlüğü - Büyük Sözlük By: KeReM @ Date: 21 Aralık 2020, 19:25:37
F
Faça Etmek
Aback
Seren yelkenlerin bir taraftan prasya olduğu halde kapatılması
Façuna Etmek
Lash
Badarnanın tel veya mürnel ile sıkı sıkıya bağlanması.
Façuna Tokmağı
Serving Mallet
Façunalık halatların, halat üzerine sıkıca sarılmalarını temine yarayan bir tarafı oyuk
tokmak.
Façunalık
Coach Whipping
Halatları façuna etmekte kullanılan gırcıla, mürnel veya tel gibi ince halatlar.
Falaka
Span
İki matafora cundaları arasında bulunup can halatlarının bağlandığı tel halat.
Falye
Ağızdan dolma topların hartuçlarını ateşlemek için kuyruk kısımlarında bulunan delik.
Buna Falye Deliği de denir.
Farş
Ceiling
Sintineler üzerine konulan ensiz tahtalar. Ticaret gemilerinde dabılbatımlar üzerine
konulan kalın kalaslara da Farş denir.
Farş Tahtaları
Foot Spar, Bottom
Boards
Ağaç bir teknenin sintine üzerindeki aralıklı tahtaları
Felek
Craddle
Ufak deniz araçları ile filika ve kiklerin sahile çekilmesi için omurgaları altına konulan
yuvarlak kütükler.
Fersah
League
Üç deniz miline eşit mesafe ölçüsü, 18240 yarda veya 5556 metreye tekabül eder. Bu
uzunluklar, milletlerin kabul ettiği ayrı ayrı uzunlukta olabilir.
Filika
Ships Boat
Savaş gemilerindeki kürekli veya yelkinli tekneler
Filika Mataforası
Boat Davit
Filikaların sudan kaldırılarak gemiye alınması için kullanılan matafora.
Filotilla
Flotilla
Muhrip ve muhripten daha küçük gemilerden teşekkül eden taktik birlik.
Firar Kaportası
Escape Hatch
Firar yolunun güverteye açıldığı kaporta
Firar Yolu
Escape Trunk
Bir tehlike anında makine veya kazan dairelerinde bulunan personelin güverteye
çıkmaları için bu daireler ile güverte arasındaki silindir şeklindeki dik yol.
Firaşkon
Threefold Purchase
Çok ağır malzemeleri kaldırmak için kullanılan üç dilli iki makaradan ibaret palanga.
Firengi
Scupper Pipe
Güvertedeki suyun denize akıtılabilmesi için yalı kütükleri üzerinden bordaya açılan
oluklu delikler
Flador
Lanyard
Çarmıhların gerilmesi için kullanılan sistem
Flama
Üç köşeli sancak
Flasa
Yarn
Halatı meydana getiren incecik ipler
Flok
Jib
Baş tarafa çekilen üç köşe yelken
Fora Etmek
Let Go
Bir yere bağlanmış olan halatın oradan çıkartılması[Sivil denizcilikte: MOLA]
Frişka
Bütün yelkenleri camadan vurmaksızın kullanılabilcek dercedeki diri rüzgar
Fundo (Funda)
Let Go The Anchor
Demirlemek için verilen komut
Fırdöndü
Swivel
Zincirin gamba almaması için aralara konan bir eksene bağlı olarak bağımsız dönen iki
yarım bakladan oluşan kilit
Ynt: Denizlicilik Sözlüğü - Büyük Sözlük By: KeReM @ Date: 21 Aralık 2020, 19:29:46
G
Gabya
Top
Ana direk ile babafingo çubuğu arasındakı çubuk veya yelken
Gabya Çubuğu / Direği
Topmast
Ana direk üzerine sürülen çubuk. Gabya çubukları üzerinde bulundukları ana direklerin isimleri ile anılırlar.
Gabya Destamorası
Topmast Cap
Gabya çubuğu ile babafingo çubuğunu saran destamora.
Gabyer
Topman
Yelken gemilerinde yelken, seren, arma ve bunlara ait her türlü işleri yapan personele verilen yelken devri terimi.
Gaga
Bill, Pea
Demirin iki ucundaki tırnakların en uç kısmı
Gamba Almak
Kink
Halatın veya zincirin kendi etrafında dönmesi veya burulması
Gaznofiski
Christmas Tree
Savaş gemilerinde seren üzerine çekilen ve işaretleşmede kullanılan üst üste çekilmiş kırmızı, beyaz ve yeşil renkli fenerler.
Gemi Tastiknamesi
Certificate of Registry
Bir geminin adı, bağlama limanı, ölçme belgesinde yazılı bilgileri, menşe tafsilatını, sahip veya sahiplerinin ad ve sanları ile pay miktarlarını ve bayrak çekme hakkını belirten belge.
Gemi Vasatı
Amidship
Gemi ve deniz araçlarında en geniş kemerinin bulunduğu orta kısımlar ve civarı.
Genova
İstrelyaya çekilen, istrelya cundasına kadar çıkan, güverte üstünde çarmıklara kadar uzanan flok.
Gerdel
Pail
Gemi ve teknelerde kullanılan tahta kova
Giz
Gaff
Kıç direkteki kısa seren
Gomina
Cable
Mil uzunluğunun 1/10 = 185 metre
Gönder
Staff
İnce düz ve uzunca olarak çekilmiş çubuklar. [Sancak gönderi, filika kanca gönderi, cıvadra gönderi, balon (spinaker) gönderi]
Göz Demiri
Bower Anchor
Bir gemide kullanılan ana demirler
Göz Demiri
Bower Anchor
Bir tarafında iki demir bulunan demirlerden pruvaya yakın olan ve ocaklık demirinin ilerisinde bulunan ve ocaklık demiri ile aynı evsafta olan demir. Gemiler demirlerken daima göz demirlerini kullanırlar.
Göz Loçası
Bower Hawspipe
Göz demirinin yerine oturduğu loça.
Gradin Yakası
Leech
Bir yelkenin yan kenarları
Grandi Direği
Main Mast
Birden fazla direkli gemilerdeki en yüksek direk
Gros Tonilato
Gross Ton, Register
Ton
2,83 m3 büyüklüğünde hacım birimidir. Bir teknenin tüm kapalı yerlerinin kadem küp olarak hacmının yüze bölümüdür.
Gulet
Brig'ten küçük iki direkli hafif armalı pruvası kabasorta armalı, praçılaya benzer Anadolu/Akdeniz teknesi
Gurcata
Crosstrees
Bir direk üzerinde çanaklık kurmak için mauna kolları üzerine omurgaya aykırı olarak yerleştirilen kollar. Yelken teknelerinde direkten inen çarmıkları açmak için kullanılan kollar.
İskele/sancak gurcataları. Yabancı karasularında bulunulan ülkenin bayrağı sancak gurcataya çekilir.
Günbatısı (batı)
Batı dan esen rüzgar
Gündoğusu (doğu)
Doğudan esen rüzgar
Güngörmez
Yelkenlerde rüzgarın çıktığı arka yaka (Direk yakası, Bumba yakası, Güngörmez yakası)
Günlük Hata
Daily Rate
Kronometrelerin 24 saat zarfındaki ileri veya geri kalış miktarıdır. Günlük hatalar, hergün bir yere kaydedilir ve daha sonra toplanarak gün adedine bölünmek suretiyle bulunur.
Güverte
Deck
Gemilerde ve teknelerde baştan kıça kadar döşenmiş tahta veya madeni platform döşeme
Güverte Hattı
Güvertenin bordadaki izdüşümü
Güverte Kaplaması
Güvertenin kaplanması için kullanılan malzeme
Gındazo
Mast Rope
Gabya ve babafingo çubuklarını yerlerine sürmek veya bunları aşağıya indirmek için donatılan selviçeler.
Gındazo Bastikası
Top Block
Çubukların topuk tarafında, biri kaşkaval deliği üzerinde diğeri altında bulunan ve gındazolarla donatılan iki bastikadır. Bunlardan üsttekine gındazo dili, alttakinepatakülye dili denir.
Ynt: Denizlicilik Sözlüğü - Büyük Sözlük By: KeReM @ Date: 21 Aralık 2020, 19:52:34
H
Hakiki Mevki
True Position
Bir geminin, dünya üzerinde enlem, boylam olarak mevkileri belli maddelerden alınan kerterizlerle, tespit etmiş olduğu mevkidir. Bu mevki geminin hakiki coğrafi mevkii olur.
Halat
Rope, Line
Bitkisel, sentetik veya çelikten yapılmış ve bükümlenerek çeşitli kollarda biribirlerine sarılmış, bükülmeye ve çekmeye uygun urgan
Halat Bosa
Stopper
Demir atıldıktan sonra demirin ağırlığını ırgat üzerinden almak için çımaları güvertedeki mapalara bağlı diğer uçlarında ceviz bulunan kısa halatlar.
Halat Matafyon
Rope Eyelet
Morize ve Borina patalarının geçmesi ve torsolom palangalarının bağlanması için yelkenlerin yakalarına yapılmış olan halat halka.
Hale
Halo
Ayın etrafında görülen daire şeklindeki yaygın ışık. Ay etrafında hale görülmesi yakın bir zamanda furtuna çıkacağına işarettir.
Haliç
Bay
Uzunluğu genişliğine nazaran fazla olan ve karaların içine doğru uzayan deniz kısmı.
Haliçlerde sular durgun oduğundan gemiler için iyi bir liman sayılır.
Hamaylı
Bunt
Serenlerin ve serenlere bağlı yelkenlerin miyama yakalarının tam ortası. Yelken sarıldığı zaman torbalanan orta kısmını kaldıran selviçe.
Hamel Noktası
Hamal Point
21 Mart'ta güneşin güney yarım küresinden kuzey yarım küresine geçtiği gök ekvatoru üzerindeki nokta. Hamel Noktasına İlkbahar Noktası da denilir.
Hamla
Stroke
Kürek çekilirken küreğin bir periyot içindeki mesafesi [Hamle]
Hamlacı
First Oarsman
ürekli teknelerde serdümene en yakın kürekçi (hamlacıbaşı)
Harmanlamak
Turning a ShipWith
Long Round
Bir gemi ve deniz aracının küçük bir dümen açısı kullanarak büyük bir devir dairesi çizmesi suretiyle seyretmesi.
Havuz
Well Deck
Gemilerin baş kasarası ile köprüüstü, köprüüstü ile kıç kasarası arasında kalan boşluk.
Havuzluk
Well Deck
Yelkenli veya kürekli bir teknede kıç tarafta topluca oturulacak yer.
kokpit
Helyostat
Heliometer
Güneş ışığını bir ayna vasıtasıyla yansıtmak suretiyle haberleşmeyi sağlayan alet.
Hidrometre
Hydrometer
Met cezir olayının yönünü ve yüksekliğini ölçmekte kullanılan alet.
Higrometre
Hygrometer
Havada, atmosferde bulunan nem miktarını ölçen alet.
Hisa Etmek
Hoist Away
Bir şeyi yukarı kaldırmak. [Hisa sancak, hisa kürek]
Hırça Mapası
Bittern End
Zincirin zincirlikteki çımasının omurgaya bağlandığı kilit
Ynt: Denizlicilik Sözlüğü - Büyük Sözlük By: KeReM @ Date: 22 Aralık 2020, 18:17:44
I-İ
Irgat
Windlass
Demir almada, halatları dolayıp gemiyi yanaştırmada veya karaya çekmede kullanılan,
hidrolik, elektirikli, istimli veya insan kuvvetiyle çalıştırılan yatay veya dikey mekanizma
[Yatay ve manivela kuvvetiyle çalıştırılanlar = bocurgat]
Kavaleto=Irgat tamburu
Irgat Manivelası
Capstan Bar
Irgat makinelerinin arıza yapması sonucunda zinciri gemiye almak ve ırgatın insan
gücü ile çalıştırılması için ırgat manivela yuvalarına sokulan demir veya ağaçtan
yapılmış kollar.
Irgat Palamar Babası
Capstan
Sahile verilmiş halatların boşunu alarak halatı germek için halatın gemide kalan
kısmının sarıldığı ırgat üzerindeki yanları çıkıntılı yatay veya dikey vaziyetteki silindir.
Irmık Halatı
Towrope
Rüzgar kaldığı zamanlarda yelken gemilerinin kendilerini çektirmek için çekici filikaya
verdikleri halat.
Iskaça
Heel
Direk ve cıvadraların alt başların alt başlarındaki topukların yerine oturması için açılmış
olan yuva
Iskalarya
Ratline
Yelkenli gemilerde direklere çıkmak için çarmıkların aralarına yatay olarak bağlanmış
ince halat veya demir çubuklar.
Iskalarya Bağı
Clove Hitch
Iskalaryaları çarmıklara bağlamak için yapılan bağ. Kazıkbağı.
Iskanca
Değiştirmek [nöbet, vardıya, kürek]
Iskarmoz
Thole Pin
Kürekli teknelerde küreğin bağlanması veya oturması için ay veya çelik şeklindeki
metal veya ahşap lumbar.
Iskopomar Mataforası
Iskopomar yelkeninin altabaşo yakasını geren bumba.
Iskota
Sheet
Yelkenleri rüzgar ile doldurmak ve/veya yön değiştirmek - açı vermek için kullanılan
halat - palanga donanımı.
Ana yelken ıskotası (palanga donanım)
Flok ıskotası her bir kontraya ayrı ayrı yayılı, saptırma makaralı halat.
Iskota Yakası (Köşesi)
Clew
Kabasorta yelkenlerde altyakalar; randa, pik veya floklarda alt geri köşe
Istralya
Direk ve çubukların cundalarında baş ve kıça doğru inen sabit arma, veya teknelerin
postalarını baştan kıça kadar birbirlerine bağlayan kuşak
İç Büyük Flok
Inner Jib
İç büyük flok larmosu üzerine açılan üç köşe yelken.
İç Kuşağı
Inner Strap
Oturak tahtası başlarının üzerine oturmaları için filika ve botların alabandalarına
bağlanmış olan ve baştan kıça kadar uzanan ensiz tahtalar.
İç Omurga
Keelson
Postaları [bir ahşap teknede] omurgaya daha sıkı bağlamak için baştan kıça kadar
uzuanan ikinci bir omurga
İğne
Direklerin kıç tarafa bakan kısımları ile yarım serenlerin çatallarının üzerinde hareket
ettiği ağaç çubuk.
İğnecik
Bearing Pintle
Dümenin kıç bodoslamaya bağlanabilmesi için, erkekli ve dişili çift menteşe
İhtiyat Demir
Spare Bower Anchor
Göz demirleri vasfında olan ve gemilerde gerektiğinde kullanılmak üzere bulunan yedek
demir.
İktirani Sürat
Mean Speed
İktirani med ve cezir vaktindeki, med ve cezir akıntılarının süratlerinin ortalamasıdır.
İnhitat
Depression, Dip
Hissi ufuk ile görünen ufuk arasındaki açı veya gözlemcinin gözünün yeryüzeyinden
yüksekte bulunması dolayısıyla zahiri ufkun alçalmasıdır.
İntersep
Intercep
Hesabi irtifa ile hakiki irtifa arasındaki fark.
İntikal
Transfer
Dümene basmayı takiben geminin 90 derece döndüğünde geldiği noktadan eski rotaya
olan dik mesafe.
İskandil
Sounding
Denizliğin derinliğini ölçmek
İskandil Kurşunu
Lead
İskandil salvolarının bağlandığı ağır kurşun - ağırlık
İskandil Salvosu İskandil kurşunlarının bağlandığı işaretli salvo
İskarça
Bir liman veya koy içindeki kalabalık tekne gurubu, karışık olarak demirlemiş olan
tekneler topluluğu
İskele
Port
Teknenin pruva-pupa hattına göre sol yarısı veya gemiye girip çıkmak için kullanılan
sürme veya inip kalkan merdiven
İskele Tavası
İskelelerin alt ve üstünde girip çıkmada ilk basılan platform
İsparmaça
Crossed Anchor,
Fouled Hawse
Deniz içindeki bir gemiye ait iki veya diğer gemilere ait zincirlerin birbirine dolaşması.
İspasa
Unreev
Bir palanganın eskimiş olan rigavosunu çözerek, donanım üzerinden alıp çıkarmak ve
tirentisini rigavo, rigavosunu tirenti yapmak.
İspavlo
Sail Twine
Katrasız kendirden yapılmış iki kollu sicim [kırnap]
İspiralya
Cabin Skylight
Bordaya açılan lumbuzları olmayan gemi iç kısımlarını aydınlatmak üzere güverte
üzerine açılmış yuvarlak ve sabit camlı lumbuz.
İstinga
Brail
Yelkenleri toplamak için kullanılan selviçe [Hareketli donanım]
İstinga etmek
Yelkenleri toplamak
İstiralya Boğataları
Stay Deadeyes
İstiralyaları istenilen gerginlikte tutmak için kullanılan boğatalar.
İstiralyata
Stay
Babafingo çubuğu üzerindeki kuntra payından alınan istiralya.
İşkampavya
Launch
Harp gemilerinde personel taşımakta kullanılan motorlu büyük filika
Ynt: Denizlicilik Sözlüğü - Büyük Sözlük By: KeReM @ Date: 22 Aralık 2020, 18:19:44
K
Kabadalga
Rough Sea
Dalga yüksekliği 5-9, dalga boyu 7-14 fit olan ve gemiyi rahatsız eden dalga.
Kabasorta
Gun Tackle
Biri sabit, diğeri müteharrik iki adet tornodan ibaret palanga.
Kabasorta Arma
Square Rigged
Serenleri direklere dik ve kemere istikametinde olan dört köşe yelkenli arma
Kabotaj
Cabotage
Bir devletin kendi limanları arasında yolcu ve yük taşıma hakkı.
Kaburga
Rib
Bir geminin gövdesini meydana getiren postaların (Iskarmozların) tümü.
Kadem (Ayak)
30,48 cm
Kalastra
Gradle Plate
(Crutch)
Kuntra güvertelerin üzerine alınan filikaların oturtuldukları ağaç veya metal kürsü
Kalçete
Plait
Ayak paleti, paspas yapmak için eski halat liflerinden yapılan mürnellerin saç örgüsü
şeklinde örülmesi suretiyle yapılan palet.
Kaloma
Scope of Cable
Demir üzerinde bulunan teknelerin denizde bulunan zincir mesafesi.
Yunanca=Boşluk ve rahatlık, tolerans, ölçülülük
Kaloma Vermek
Ease
Zincir gerektiğinde daha fazla salmak, [Kaloma vermek]
Kana Rakamları
Plımsoll Mark (or
Line)
Gemilerin çektikleri su derinliğini göstermek için baş ve kıç dikmeler hizasına sancak ve
iskele taraflara desimetre veya feet cinsinden çizilmiş rakamlar. [Romen ve italik]
Kançello Tarihi
Canceling Date
Donatanlar ile kiracılar arasında anlaşmaya varılan ve geminin yüklemeye hazır olacağı
en geç tarihi ifade eder.
Kandilisa
Halyard, Halliard
Yelkenleri yukarı kaldırmak için kullanılan halat.
Trinket ve maestra serenlerinin kandilisasına: İstrise
Gabya serenlerin kandilisasına: Manti
Flok ve randa yan yelkenlerin kandilisasına: Çördek /Mandar da denir.
Bu halatlarla direğe adam çekilebildiği için, bu amaçla kullanılan oturak'lara da kandilisa
denilmektedir.
Kapele
Truck
Sabit arma kasalarının direk ve çubuklardan geçtiği, çubukların üst kısımları, tepeleri.
Kapele Muşamba
Hood
Pusla, dümen dolabı, kaporta, vinç gibi kısımların yağmur ve güneşten korunması için
yelken brandasından yapılmış kılıfların geçirilmesi için verilen emir.
Kaplama
Strake
Postaların üzerine boyuna kaplanan saç veya tahtalar.
Kaporta
Skylight
Gemi veya tekne içindeki kapılara ve güverteden aşağı iniş ve çıkış merdivenlerinin
üzerindeki kapalı yerlere denir.
Karanfil
Cap Stay
Pruva ve grandi direğicundaları arasındaki tel halat
Karavele
Caravele
Herhangi bir şeyin veya durumun içinden çıkılamaz bir hal almasını belirten terim.
Karavele Kaplama
Diagonal Planking
İçi kutrani dışı armuz kaplama olan bir kaplama şekli.
Karayel
Kuzey-batı dan esen rüzgar
Karina
Bottom of The
Vessel
Bir teknenin su altında kalan ıslak kısmı (dış kısm).
Karula Yakası
Tack (Jewel Leech)
Bir yan yelkenin direğe yakın alt köşesi
Kasa
Eye. Spliced Loop
of a Rope
Halatların çımalarını kendi bedenlerine örerek, açılmayacak şekilde dikişle emniyete
alınan halka biçimi.
Kasara
Castle
Teknelerin baş orta ve kıç kısımlarında güverteden daha yüksek olan kısımlar.
Kasavele Gemi yelken ve tenteleri ile personele ait çamaşırların kurutulması için pruva gönderi ile
Clothsline geri tarafındaki bir yere gerilen halat.
Kasavele Palangası
Clothsline Tackle
Gabya ve kontra serenlerini indirip kaldırmak için kullanılan palanga. Kasavelelerin
gerilmesi için de kullanılan palangaya denir.
Kastanyola
Brake
Demir zinciri akarken durdurabilmek için ırgat etrafına konan demir veya çelik şerit çember
(bir çeşit fren balatası).
Kaşkaval
Fid
Ana direkler üzerine sürülen gabya ve babafingo çubuklarının topuklarını sabit tutmak ve
yerinden oynamalarını önlemek için, bu çubukların topuk taraflarına açılan delikten
geçirilen ve maunalar üzerine oturacak uzunlukta olan demir veya ağaç siğiller.
Kavança
Jibe
Herhangi bir şeyi bir taraftan diğer tarafa geçirmek veya aşırmak ya da bir yerden diğer bir
yere aktarmak.
Yelken seyrinde rüzgar altına dönerek kontra değiştirmek.
Kemere
Beam
Güvertenin döşenebilmesi için posta uçlarını birleştiren enine (omurgaya dik) konan
kısımlar.
(havuzluk, ambar yanlarında güverteyi boydan boya geçemeyenlerine ÖKSÜZ KEMERE
denir).
Kenar (Bkz. Yaka)
Corner of Edge of a
Sail
Yelkenlerin kenar ve (köşelerine) denir.
Köşeler:
Çördek köşesi: Üçken (Markoni) yelkenlerde yelkenlerin basıldığı (hisa edildiği) mandarın
bağlı olduğu üst köşe
Karula köşesi: Ana yelkende direk iveya ıstrelya dibindeki köşe
Iskota köşesi: Iskotanın bağlandığı (flok, cenova) veya yakın olduğu köşe.
Yakalar:
Orsa yakası: Rüzgarın girdiği (direk veya ıstralya) kenarı
Altabaşo yakası: Alt yaka, bumba veya güverteye yakın olan kenar
Güngörmez yakası: Rüzgarın çıktığı kenar
Kerte
Point, Rhumb
Bir dairenin 32'de biridir. (11 derece 15 dakika).
Kerteriz
Bearing
Herhangi bir maddenin bir tekneden olan yönünü mıknatisi veya cayro pusla ile tayin
etmek veya ölçmek.
Kerye
Wire Rope Klips
İki halatı birleştirmek için veya halatın çımasına geçici kasa yapmak için [sadece madeni
halatta] kullanılan cıvatalı mengene
Keşişleme
Güney-doğu dan esen rüzgar
Kilit
Shackle
12,5/15 kulaç zincir uzunluğu veya iki kilit zinciri birbirine bağlayan bir tarafı değirmi diğer
tarafı harbili bir cins zincir baklası.
Kinistin Valfı
Gerektiğinde bir tekneye denizden su almak için su kesiminden aşağıya konmuş ve
gerektiğinde uzaktan açılıp kapatılabilecek valf.
Koç Boynuzu
Deck Cleat,
Belaying Cleat
Baş ve kıç omuzluklar ile mataforaların üzerinde bulunan ve halat volta etmek için
kullanılan boynuz şeklinde iki kulaklı madenler.
Kol
Arm
Flasaların bir tarafa bükülmeisi sonucu halatta elde edilen elemanlar. Flasa gibi bütün
halat boyundadırlar.
Koltuk
Stopper
Bir teknenin aborda olduğu yere sıkılması için baş ve kıç omuzluklardan verdiği halat.
Kontra Mizana
Direği
Jigger Mast
Mizana direğinin gerisindeki direk
Kontra Omurga
Sliding Keel
Ana omurganın aşınmaması için altına konan şerit halindeki parça.
Kontra Tavlon
Güverte
Eski harp gemilerine ait bir güverte katı
Kontrata Mizana
Direği
Skysail Mast
Kontra mizanadan sonraki kıç direk
Korozyon
Corrosion
Gemi üzerinde bulunan demir ve çelik aksamın, oksijen, havadaki nem ve deniz
suyundaki karbonikasit sebebiyle kimyevi değişikliğe uğrayarak paslanması.
Körkapak
Dead Lights
Lumbuzları içerden kapayan demir kapak
Kuntra İskota yakasına bağlanan iki inceden birisi iskota olarak kullanıldığında diğeri kuntra olur.
Kontra kontr kelimesinden gelme olup, karşı-zıt-yedek anlamında kullanılır.Kuntra
omurga, bodoslama-grandi-güverte gibi Kuntra flok-kuntra mizana ve benzeri.
Kurt Ağazı
Chock
İçinde halat geçmesi için güverte üzerinde baş ve kıç omuzluklarına monte edilen demir
yastıklar.
Kutrani Kaplama
Diagonal Planking
Ahşap diagonal (çapraz) kaplama
Küpeşte
Bulwark
Güverte üstündeki borda kaplaması.
Kürek Lumbarı
Oar Lock, Rowlock
Askeri filikalarda iskarmoz yerine küreklerin oturtuldukları oyuk yerler (küpeştede takazlık
tahtasında).
Kıble
Güney
Kıble
Güney, Güney den esen rüzgar
Kıç
Stern
Teknenin geri tarafı
Kıç Bodoslama
Stern Post, Stern
Frame
Omurgadan kıç tarafa kaldırılan dik kısım [Ağaç veya maden]
Kıç Gönderi
Flag Staff
Kıç tarafta sancak çekilmesi için dikilmiş olan gönder.
Kıçüstü / altı
Poop Deck / Lower
Stern
Teknenin kıç tarafında güverte üstü / altı
Ynt: Denizlicilik Sözlüğü - Büyük Sözlük By: KeReM @ Date: 22 Aralık 2020, 18:21:12
L
Laçka
Loose
Boşver, boşalt, boşalmış gevşemiş anlamında.
Lağ Yelkeni
Balc Yawl
Serenlere bağlanan kareye benzer yelken. Bu yelkenlerin serenleri her tramolada aşağıya
indirilir ve direkten aşırılarak tekrar basılır. Bu yelkenlere maynalı latin, hasır ve praçile de
denir.
Lale Halatı
Tiller Preventer
Dümenlerin denizli havalarda düşüp kaybolmaması için dümen yelpazesinden geçip
teknenin kıçına bağlanan bir ince savlo.
Lambert İrtisamı
Lambert Projection
Yer ekseni ile koninin ekseni çakışan ve yeri iki miyar paralelde kesen koni yüzeyine
yapılan irtisamdır. Lambert haritaları daha ziyade havacılar tarafından kullanılır.
Lambesa / Lambasa
Yard Batten
Ağaç direkleri sağlamlaştırmak üzere direkler üzerinde bulunan demir çemberlerin,
serenlerin mayna veya hisa edilmeleri sırasında hasara uğramaması için direklerin pruva
tarafına ve demir çemberler üzerine konulan uzun ağaç triz. Seren tirizi de denir.
Landa Demiri
Chain Plate
Patrisaları ve çarmıkları bağlamak için bordalara konulan demir çubuklar.
Larmo
Stay
Flokların açıldığı istralya. ( Bazen flok larmosu da denilir).
Larmo Astarı
Stay Belly
Larmo yakasına dikilen ikinci kat ensiz bez astar.
Larmo Yakası
Luff
Floğun larmo tarafındaki yakası.
Larmo Yakası Halatı
Luff Rope
Larmo yakasını kuvvetlendirmek için dikilen halat.
Laşin
Lashing
Fırtınalı havalarda gemi içindeki yüklerin yerlerinden oynamaması için bunların gemi
bünyesine bağlanması.
Lava Etmek
Pull
Boş al ve ger anlamında bir emir. (Boşunu al)
Lavra Deliği
Plug
Bir teknenin içindeki suyu askıya alıp boşaltmak için açılmış delik. (Genellikle kıç tarafta
havuzluğun altındaki kruzlu yerde).
Lif
Nebati halatın yapıldığı malzemenin en ince parçası
Liga Camadan
Take a Relf
Yelkeni küçült, camadana vur demektir.
Limanlık
Calm Sea
Denizin çalkantısız ve sükunet halinde olduğunu belirten terim.
Limbo
Transshipment
Bir şeyin bir taraftan diğer tarfa aktarılması. (Marmara etmek sadece sıvı içindir.)
Livar
Balıkçı teknesinde balıkların taze kalması için alt tarafı denizle ilgili tahta havuz.
Loça
Hqwse
Demir zincirinin akması için açılmış deliklere geçirilmiş medeni oluk.
Loça Kovanı
Hawse Pipe
Loçanın iç tarafına geçirilmiş dökme demirden yapılmış silindir şeklindeki kovan.
Lodos
Güney-batı dan esen rüzgar
Lokma
Stud, Stay Pin, Stud
Links
Zincirin baklalarının ortasına takviye için konmuş parça.
Lumbara Ağızı
Gang Way
Gemilere girip çıkılan [Bordada açılan dörtköşe kapak]
Lumbuz
Bulls Eye, Deadlight,
Porthole
Gemideki pencerelere verilen isim.
Ynt: Denizlicilik Sözlüğü - Büyük Sözlük By: KeReM @ Date: 22 Aralık 2020, 18:22:49
M
Maçuna
Floating Crane
350-400 ton arasındaki ağırlıkları kaldırabilen ve bir ponton üzerine konulmuş
dikmelerden ibaret bir nevi vinç.
Magnetik İnhiraf
Magnetic
Declination
Magnetik kuzey istikameti ile hakiki kuzey istikameti arasındaki açı. Magnetik kuzey hakiki
kuzeyin sağında ise inhiraf doğu, solunda ise batı'dır.
Maimahreç
Displacement
Bir geminin taşırdığı suyun ton olarak ağırlığı. Bir maimahreç tonu 2240 libre olarak kabul
edilir.
Malabosa
Serenlere sarılı olan gabya yelkenlerinin açılarak ıskotalarının alınması için verilen
komuttur.
Malahtar
Pitch Mop
Gemilerin karinalarını boyamak için kullanılan uzun saplı fırça.
Maliborda
Cargo Board
Yüklerin gemiye alınmasında veya gemiden çıkarılmasında bordaya çarparak, borda
boyasının kirlenmesine veya boyaların sıyrılmasına mani olmak için bordaya sarkıtılan
uzun kalaslar.
Mandar
Tie of a Yard
Yelkenlerin hisa edilmesi (basılması) için kullanılan çeliktel veya halat
Mandoz
Pulley Block
Gemide kullanılan tellerin gerilmesi için kullanılan alet.
Manga
Mess
Gemi personelinin oturduğu, yemek yediği ve yattığı güvertealtı bölmeleri. Büyük
gemilerde yatma yerleri ayrılmıştır.
Manifesto
Manifest
Çeşitli varış yerleri için gemiye yüklenen malların tam tafsilatını gösteren vesika.
Manifestolar yükleme limanlarında acenteler tarafından konşimentolara göre tanzim
edilir.
Manifold
Manifold
İçinden, yakıt ve su borularının geçtiği ve bunlara ait valfların bulunduğu sandık.
Manika
Wind Catcher
Bir teknenin lat kısımlarına güverteden aşağıya doğru havalandırma için konulan geniş
boru.
Manişka
Gin Tackle
Biri iki, diğeri üç dilli iki makaradan yapılmış olan ve ağır eşyaları kaldırmada kullanılan
palangalar.
Manivela
Handspike
Ağır cisimlerin bir tarafını kaldırmak için kullanılan ağaç veya demirden yapılmış kısa
çubuklar.
Mapa
Padeye
Sabit halka.
Marsipet
Foot Rope
Serenlerin cundalarından alınarak hamaylısına donatılan ve yelkenlerin sarılmaları
sırasında gabyerlerin ayaklarını bastıkları halatlar. Basadora da denilir.
Martin Demiri
Çipo ve kolları aynı düzeyde ve kolları da beden etrafında dönebilen bir sistemdeki
demirdir.
Mastalya
Bucket
Tahta leğen.
Mastori
Midship Section
Gemilerin en geniş yeri.
Mastori Postası
Midship Frame
Bir teknedeki en geniş posta.
Matafora
Davit
Teknelerde veya sahilde filika veya botların asılabilmesi için uçlarında palanga bulunan
aygıt.
Matafyon
Grommets, Lacing
Eyes, Metal
Grommets
Yelken ve tentelerin delik açıldığında yırtılmaması için delik etrafının takviye edildiği yassı
metal halka veya halat takviye.
Mayna Etmek
Pawse, Pouse
Aşağı indirmek (ağır ağır).
Meme
Crown
Demir kollarının demir bedenine birleştiği noktanın alt kısmı.
Mezestre
Dip. Half Mast
Yarıya kadar indirmek.
Mil [Deniz Mili]
Mile
Denizdeki uzunluk ölçüsü. (6080 feet = 1852 mt)
Mizana Direği
Mizzen Mast
3 direkli bir yelkenli gemide en kıçtaki direktir.
Morize
Reef Earing
Yelkenlerin, camadana vurulacağı zaman gradin yakalarını camadan astarı hizasından
serene bağlamak için kullanılan çelikli halatlar.
Morize Patası
Reef Earing
Yelkenlerin camadan astarları hizasında ve gradin yakalarında gradin halatının kuruz
kırılması ile meydana gelen analeler. Bunlara Camadan Patası da denir.
Ynt: Denizlicilik Sözlüğü - Büyük Sözlük By: KeReM @ Date: 22 Aralık 2020, 18:24:12
N
Navlun
Freight
Bir yerden bir yere taşınmak üzere bir sözleşme (Navlun Sözleşmesi) ile gemiye alınan
eşyaların tümü.
Net Hacim
Net Register Tonage
Geminin gros hacim veya tonilatosundan o geminin yürümesine ve yürütenlerin ihtiyacına
ayrılan yerlere ait hacimlerin çıkarılmasından sonra kalan hacim.
Net Tonilato
Net Tonnage
2,83 m3 lük bir hacım birimidir.
Neta
Clean Tidy
Muntazam, düzgün, tertipli veya emniyetli anlamına gelir.
Neta Batarya
Pipe Down The
Forecastle
Gemi personelinin bulundukları yatma ve iş yerlerini temizlemeleri, buralarını düzene
sokmaları.
Nevcet
Canvas Line
Hamak sarılan el incelerine denir.
Nispi Kerteriz
Relative Bearing
Kara veya denizdeki bir maddenin, geminin pruvasına nazaran olan istikameti. Bu
maddeden geçen kerteriz hattı ile geminin omurga hattı arasındaki açı olup, gemi
pruvasından (000 dereceden) 360 dereceye kadar saat yelkovanı istikametinde ölçülür.
Bazen sancak ve iskele belirtilmek suretiyle 180 dereceye kadar da ifade edilir.
Nomonik Harita
Gnomonic Charte
Nomonik irtisamla yeryüzünün bir kısmını gösteren bu haritalar daha ziyade büyük daire
seyirlerinde kullanılır.
Nomonik İrtisam
Gnomonic
Projection
Yeryüzünün bir kısmını göstermek üzere kullanılan bir irtisam metodudur. Bu metodda,
teğet bir düzlem üzerine yerin merkezinden yapılan irtisamdır. Meridyenler kutuplara
doğru birbirine yaklaşan birer doğru çizgi halinde ve arz paralelleri teğet noktası kutuplar
olmadığı sürece birbirine paralel olmayan eğriler halinde görülürler. Açılar doğru olarak
gösterilemez. Bir büyük daire bir doğru çizgi halinde görülür.
Normal Maimahreç
Normal
Displacement
Geminin her veçhile hizmete hazır olarak tam, kazanlarda fayrap seviyesine kadar su
mevcut, personel ve eşyaları gemide, normal cephanesi, akaryakıtı, yedek malzemesi,
içme ve fit suyu mevcut olduğu haldeki maimahreci. Bu maimahreçte tüm sarnıçlar,
ihtiyat fit sarnıcı ve dabılbatım sarnıçları boş bırakılarak kabul edilecektir.
Normal Sürat
Service Speed
Aksi emredilmediği sürece bir geminin yapacağı sürat.
Nucumi Ay
Sideral
Yıldızlara nazaran ayın yer etrafında bir devrini tamamlaması için geçen müddet. Bu
müddet takriben 27 1/3 gündür.
Nucumi Gün
Sideral Day
Güneş gününden bir derece veya dört saat dakikası daha kısa olan gün.
Ynt: Denizlicilik Sözlüğü - Büyük Sözlük By: KeReM @ Date: 22 Aralık 2020, 18:26:11
O
Ocaklık Demiri
Sheet Anchor
Bir tarafında iki demir bulunan demirlerden, kıça doğru olan ve göz demirinin gerisinde
bulunan, göz demiriyle aynı vasıfta olan yedek demir.
Olta Bağı
Fisherman's Knot
Bir daha çözülmesine gerek duyulmayan halatların birbirine bağlanması için yapılan bağ.
Oluk
Swallaw
Halatların dil üzerine rahatça oturması için dil üzerine açılan yarım yuvarlak oyuk.
Omurga
Keel
Bir teknenin postalarının üzerine oturtulup bağlandığı ve baştan kıça kadar devam ettiği
ağaç/madeni parçalardır. Genellikle küçük teknelerde yekpare olur.
Omurga Aşozu
Rabbet
Kaplama tahtalarının omurgaya girmesi için omurga üzerinde açılmış olan girintiler.
Omurga Hattı
Kell Line
Gemi ve deniz araçlarının baş ve kıç bodoslamalarını birleştiren ve omurga ile aynı
düzlem üzerinde bulunan hat.
Omuzluk (baş, kıç)
Quarter
Teknenin baş ve kıç tarafında sancak ve iskele tarafında 45 derecelik açı içindeki bölüm
veya istikamet.
Orkoz
Undetow
Akıntının aksi cihetinden esen rüzgar sebebiyle akıntı istikametinin aksine doğru giden
yüzey akıntıları. Girintili ve çıkıntılı sahillerde bir çıkıntıya çarparak akıntının aksi cihetine
doğru akan akıntıya da orkoz denir.
Orsa
Wind Side, the
Weather Side
Yelkenleri mümkün olduğunca rüzgar yönüne yaklaştırarak seyretmek. (Orsasına seyir)
(Dar/sıkı orsa)
ORSA YAKASI : Bir yelkenin direk/istrelya tarafındaki yakası.
Orsa Alabanda
Eğlenmek
Heave to
Rüzgarı bordaya alarak, yelkenleri birbirinin aksine alıp tekneyi yolundan alakoyup vakit
geçirmektir.
Orsa Alabanda
Tramola
Wear
Teknenin başını rüzgara alıp bir kuntradan diğer kuntraya geçmektir.
Orsa Halinde
Bir teknenin mümkün olduğu kadar rüzgarın estiği yöne yakın seyredişi.
Orsa Pupa Çemberi
Hoop on the Boom
to Which the Boom-
Guy is Fastened
Bumbanın cundasına yakın ve iki tarafında da mapa bulunan madeni çember.
Orsa Pupa
Palangaları
Boom-Guy Tackle
Yan yelkenlerin bumbalarını istenilen istikamette tutmak üzere bir ucu orsa pupa
çemberindeki mapaya, diğer ucu küpeştedeki bir yere bağlanan iki adet palanga.
Orsa Yakası
Luff
Dört köşe yelkenlerin rüzgar üstünde kalan, üç köşe yelkenlerin istiralya tarafından kalan
yakaları.
Orsada Kazanmak
Bir teknenin orsa seyrinde rügar altına az düşerek, istediği tarafa gidişte rüzgar şiddet
farklarından faydalanarak açı kazanması.
Orsaya Kaçmak
Weather Helm
Bir yelkenli teknenin devamlı olarak baş tutamayıp rüzgar üstüne kaçması.
Oturak
Thwart
Kürekle hareket eden teknelerde kürekçilerin oturarak kürek çektikleri alabandadan
alabandaya uzanan tahtalar.
Oturak Pançalu
Thwart Knee
Oturakların alabandaya gelen taraflarını alabandaya bağlayan ağaç veya madenden
yapılmış üç köşeli praçollar.
Ö
Öksüz Kemere
Half Beam
Kemerenin ortadan kesilmiş olarka yanda kalan kısımları.
Öksüz Vardiya
Dog Watch
Üç vardiya ile tutulan nöbetlerde bir vardiyaya hep aynı saatlerin gelmemesi için 16-18 ve
18-20 saatleri arasında tutulan ikişer saatlik nöbetler.
Ölüdeniz
Swell
Fırtınaların dinmesi ile denizin çatlaksız dalgalı hali. Rüzgar olmadığı halde fırtına
sebebiyle oluşmuş bulunan dalgalar devam eder.
Ölünavlun
Dead Freight
Bir gemiye bilfiil yüklenmeyen navlundur. Eğer kiracı taahhüt ettiği yükün tamamını
gemiye yüklememişse, yüklenmeyen yüke de ölü navlun denir.