Kýbrýs'ta Gezilecek Yerler - Salamis Harabeleri By: KeReM @ Date: 03 Aralık 2020, 19:21:57
Kýbrýs'ta Gezilecek Yerler - Salamis Harabeleri
Salamis veya Salamis harabeleri (Yunanca: Σαλαμίς veya Σαλαμίνα της Κύπρου), Kýbrýs adasýnda, Kuzey Kýbrýs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimaðusa þehrinin 6 km kadar kuzeyinde yer alan bir antik kenttir. Kent Trodos daðýndan doðan Pedios (Kanlýdere) nehrinin denize döküldüðü havzaya yakýn bir yerde kurulmuþtur.
19. yüzyýlýn sonlarýnda, aðaçlarla ve toprak tabakasýyla örtülmüþ bir halde keþfedilmiþ ve 1952-1974 yýllarý arasýnda yapýlan kazýlarla kentin büyük bölümü ortaya çýkarýlmýþtýr. 1974 yýlýnda kesilen kazý çalýþmalarýna 1998 yýlýnda Ankara üniversitesi tarafýndan tekrar baþlanmýþtýr.
Ýncil'de de adý geçen kent, havari Barnabas ve havari Paul (Pavlus)'un vaazlerine tanýk olmuþtur.
Kuruluþ ve Ýlk Dönem
Araþtýrmalar Salamis geçmiþinin ÝÖ 11. yüzyýla kadar uzandýðýný göstermektedir. Ýlk kuruluþu ile ilgili bilgiler ýþýðýnda Salamisin bir Koloni kenti olup olmadýðý hakkýndaki açýklayýcý bilgiler netlik kazanmazken Bronz Devrinin sonlarýndaki göçlerle Anadolu’dan gelen kavimler ve Yunanistan’dan gelen Akalar tarafýndan kurulmuþtur denilsede kimi arkeologlara göre ''Enkomi'' M.Ö. 1075 yýlýnda büyük bir depremle yerle bir olduktan sonra halký yavaþ yavaþ buraya göçmüþ ve Salamis Kenti'ni kurmuþ olabileceði sanýlmakta.
Bir baþka rivayete göre de Truva savaþý’na katýlan ve Salamis adasý kralý Telamon'un oðlu Tefkros kentin kurucusu olarak bilinmektedir. Antik kentteki en eski buluntular, kentin Nekropolis’inden elde edilen kaynaklara göre M.Ö. 11. yüzyýla aittir.
Asur, Mýsýr ve Pers Egemenliði
Kentte bulunan sikkelere göre MÖ 708 yýlýndan itibaren adanýn Asur hakimiyetine geçmesiyle birlikte kentte Asur hakimiyetine geçmiþtir. MÖ 699 yýlýnda Asur egemenliðini sona ermesiyle birlikte, kent bir süre baðýmsýz bir krallýk olarak yaþamýþtýr. Daha sonra, antik Mýsýr egemenliðine geçse de Mýsýr’ýn MÖ 525 yýlýnda antik Pers imparatorluðu'nun eline geçmesiyle birlikte Salamis kenti de dolaylý olarak Pers egemenliðine geçmiþtir. Fakat Pers egemenliðinde de fazla kalmamýþ, Büyük Ýskender’in büyük doðu seferi sýrasýndan Pers idaresinden de çýkmýþtýr.
Ýskender ve Roma Dönemi
Büyük Ýskender’in Pers seferinden sonra Ýskender’in idaresine giren kent, Ýskender'in ölümünden sonra çok çalkantýlý bir dönem geçirir ve sürekli el deðiþtirir. MÖ 294 yýlýnda Ptoleme Krallýðýnýn Kýbrýs’ý almasýyla birlikte kent bu krallýðýn idaresine girer ve baþkent olma özelliði kazanýr. Kentin bu parlak dönemi Roma eðemenliði döneminde de devam etmiþtir. Bu dönemde, Salamis kenti Roma Ýmparatorluðunun doðudaki en önemli ticaret merkezlerinden biri haline gelir. Kentteki kalýntýlarýn çoðu Roma dönemine aittir. Roma egemenliðinde þehir halk meclisi ve senato tarafýndan idare edilmiþtir. MS 76 -77 yýllarýndaki depremlerle ve MS 116 yýlýndaki Yahudi isyanlarýyla tahrip olan kent, daha sonra Roma imparatorluðunun Antiocheia (Antakya) vilayetine baðlanýr. Bu dönemde Salamis limanýnýn önemi artmýþ, Suriyeli tüccarlarýn önemli bir uðrak yeri olan kent tekrar refaha kavuþmuþtur.
Büyük Depremler ve Son
Salamis kenti, MS 332 ve 342 yýlarý arasýnda Akdeniz havzasýnda meydana gelen ve bu havzadaki birçok antik Roma kentini yýkan depremlerle büyük tahribata uðramýþtýr. Daha sonra Bizans imparatoru II. Konstantin þehri daha küçük bir planda yeniden inþa ettirmiþ ve bu þehre Konstantia adýný vermiþtir. Bu þehir geliþerek Kýbrýs'ýn o dönemki baþkenti unvanýný Baf þehrinin elinden almýþtýr.
MS 647 yýlýnda baþlayan Arap(Ýslâm) akýnlarý ve devam eden depremler sebebiyle Salamis halký kenti terk etmiþtir. Halkýn, yakýnlardaki Maðusa þehrine göç ettiði düþünülmektedir.
Kentteki yapýlar
Sur ve limanKenti kuzey, güney ve batý yönlerinde çevreleyen surlar bulunmaktadýr. Bir de, kentin merkezini çevreleyen ikinci bir surun varlýðý da tespit edilmiþtir. Kentin surlarýnýn, MS 7. yüzyýldaki Arap (Ýslam) akýnlarýna karþý inþa edilmiþ olduðu düþünülmektedir.
Kentin iki ayrý limaný bulunmuþtur. Bunlardan biri kentin güneydoðusunda, Salamis'in en eski limanýdýr. Liman kuzey ve güney yönünden suni dalgakýranlarla korunmuþtur. Ýkinci bir liman ise kentin kuzeyinde, Geç Roma devrinde kullanýlan limandýr.
Salamis Gymnasium’uKentin Gymnasiumu, þehrin kuzey ucunda yer almaktadýr. Gymnasiumun güney giriþindeki zemin döþemesindeki yazýttan burada en eski gymnasiumun MÖ 2. yüzyýla ait Helenistik bir gymnasiumun olduðu tespit edilmiþtir.
Helenistik gymnasiumun MS 79 yýlýndaki depremlele zarar gördüðü ve imparator Traianus ve Hadrianus dönemlerinde yeniden inþa edildiði bilinmektedir. Dört tarafý sütunlu revaklarla çevrili alanýn kuzey ve güney ucunda yer alan, etraflarýnda heykeller bulunan havuzlar bu dönemdeki eklemelerdendir. Üç tarafý revaklarla çevrili olan yapýnýn yine depremler sonucunda yýkýlmasý üzerine bu defa Ýmparator Augustus devrinde yeniden tamir edilmiþ ve bir de doðu revaký eklenmiþtir.
Son olarak, MS 332-342 yýllarý arasýndaki depremlerle yeniden hasar gören gymnasium Erken Bizans döneminde II. Konstantin devrinde sadece hamamdan ibaret olarak yeniden inþa edilmiþtir.
TiyatroGymnasiumun güneyinde yer alan tiyatro ilk kez Augustus döneminde inþa edilmiþ, 1. ve 2. yüzyýllarda yapýlan plan deðiþiklikleri ile son þeklini almýþtýr. Fakat 322-332 yýllarý arasýndaki depremlerle yýkýlmýþ olan yapýnýn taþlarý kentin tekrar imarý sýrasýnda hamamlarýn yapýmýnda kullanýlmýþtýr.
Tiyatro üç ana bölümden oluþur. Bunlar sahne binasý, orkestra ve oturma yerleridir. Gösterilerin yapýldýðý, kulis ve giyinme-soyunma odlarýnýn bulunduðu, freskler, sürunlar ve heykeller ile süslenmiþ sahne bölümünden günümüze sadece temelleri kalmýþmýþtýr.
Tiyaronun 15.000 kiþilik olduðu tahmin edilen oturma bölümleri 50'den fazla basamak içermekte iken bunlarýn çok azý günümüze ulaþmýþtýr. Oturma alanýnýn orta kýsmý þeref locasý olarak kullanýlmýþtýr.
Yakýn zamanlarda yapýlan çalýþmalarla saðlamlaþtýrýlan bu bölüm, günümüzde kültür-sanat etkinliklerinin yapýldýðý bir mekân olarak kullanýlmaktadýr.
Roma VillasýRoma döneminde yapýlan iki katlý bu yapý tiyatronun güney kýsmýnda bulunmaktadýr. Sütunlu bir giriþten sonra bir iç avlu ve büyük bir oturma odasýnýn mevcut olduðu tespit edilmiþtir. Villanýn zeminindeki mozaik döþemede merkezi bir figürün etrafýnda hayvan tasvirleri bulunmaktadýr.
Bizans SarnýcýRoma villasýnýn güneydoðusunda bulunan huni biçimli bu sarnýç, üç bölmeden oluþur. Bir bölmede MS 6. yüzyýla ait duvar resimleri ve yazýlar tespit edilmiþtir. Þu anda harap durumdaki ana tablo, balýk, kuþ ve bitkilerden oluþan su sahnesi ve Ýsa baþý bulunan bir madalyon ile süslüdür.
Aziz Epiphanios BazilikasýDevrinde Kýbrýs'ýn bilinen en büyük bazilikasý olan bu yapý bir zamanlar Salamis Metropolit kilisesi olarak kullanýlmýþtýr. Kýbrýs Piskopos'u Epiphanios'un devrinde yapýldýðý (368-403) bilinmektedir. Ayrýca Piskopos Epiphanios'un mermerden yapýlmýþ mezarý da burada bulunmaktadýr.
Bazilika, çift sýralý ondört sütun dizisi ile 3 ayrý bölümden oluþmaktadýr. Apsiste piskopos ve rahiplerin oturduðu sýralar bulunmaktadýr. Bu bölümün iki yanýndaki odalar rahiplerin cübbelerini giymeleri ve ayin sýrasýnda kullanýlan eþyalarýn saklanmasý için kullanýlmaktadýr. Vaftiz odasýnýn döþeme seviyesinin altýndaki ýsýtma sisteminden anlaþýldýðý üzere kýþ aylarýnda vaftiz için sýcak su kullanýldýðý düþünülmektedir. Kalýntýlar, 7. yüzyýldaki Arap akýnlarýndan sonra da mevcut bazilikanýn güney tarafýnda ikinci bir küçük kilisenin inþa edildiðini göstermektedir.
Agora (Taþ Forum / Pazar Yeri)
Þehrin ortasýndaki boþ alan ve bunun çevresindeki dükkânlardan oluþan bu bölüm Salamis'in hem toplantý hem de alýþveriþ merkezi olduðu olan agorasýdýr. Ýmparator Augustus devrinde restore edildiði kazý alanýnda bulunan Latince bir kitabeden anlaþýlmaktadýr. Agoranýn her iki yanýndaki sütunlu revaklar güneþ ve yaðmurdan koruma vazifesi görüyorlardý. Bunlardan sadece biri ayakta kalabilmiþtir.
Zeus Sunaðý
Salamis þehrinin ana tapýnaðý olabileceðine inanýlan bu yapýnýn az bir kýsmý günümüze ulaþmýþtýr. Agora'nýn güney ucunda bulunan tapýnaða, basamaklarla ulaþýlmaktadýr. Yapýlan kazýlarda ele geçen bir kitabede mabedin Ýmparator Augustus'un karýsý Livia þerefine Zeus Olympios'a ithaf edilmiþ olduðu belirtilmektedir.
Nekropol
Enkomi bölgesinden Salamis ormanýnýn batý ucu ve Aziz Barnabas Manastýrýna dek yaklaþýk olarak 4 mil karelik bir alana yayýlmýþ durumdaki mezarlýk Salamis Nekropol'üdür. Kazýlarda açýða çýkarýlan mezarlar arasýndaki bazý mezarlar gerek yapýlarý ve gerek zengin buluntularýndan dolayý Kral mezarlarý diye adlandýrýlmýþtýr. Baþlýca mimari özellikleri, mezar odasý önünde yer alan geniþ, uzun ve meyilli alanlardýr. Cenaze arabasýný çeken atlarýn ölünün þerefine kurban edildiði burada, yað, þarap veya bal dolu küpler sýralanmaktadýr. Araþtýrmalar mezarlarýn M.Ö. 8. yüzyýlda yapýldýklarýný ve MS 4. yüzyýla deðin kullanýldýklarýný gösterir. Özellikle 47, 50 ve 79 nolu kral mezarlarýnda zengin buluntulara rastlanmýþtýr. Bunlardan 50 nolu mezar, Aziz Catherine'e adanan küçük bir kilise olarak da kullanýlmaktadýr. Hristiyanlýk dinini benimseyen Aziz Catherine'in Salamis yöneticisi dayýsý tarafýndan buraya hapsedildiðine inanýldýðýndan, Aziz Catherine Hapishanesi olarak da anýlmaktadýr. Yapýlan kazýlarda, mezarlarýn içinde çeþitli çanak, çömlek, tunç ve fildiþi nesneler ve kurban edilmiþ atlarýn iskeletlerine rastlanmýþtýr.
Cellarga Toplu Mezarlarý
Salamis Nekropolü'nun bir bölümünü oluþturan bu toplu mezarlar, Kral mezarlarý olarak adlandýrýlan bölümün yaklaþýk 500 m güney doðusunda yer alýr. Dönemin yoksul halkýna ait olan toplu bir mezar alanýdýr. Yaklaþýk 120 tane mezar tespiti yapýlmýþ olan bu alanýn MÖ 8. yüzyýl ve MÖ 4. yüzyýl arasýnda kullanýldýðý tespit edilmiþtir. Giriþleri iri taþ levhalarla kapanan mezarlarýn önünde, kayaya oyulmuþ basamaklar göze çarpar. Zamanla dolan mezar alanýnda ilk yapýlan mezarlarýn çeþitli yerlerine baca þeklinde alanlara sahip mezarlar açýlmýþ, MÖ 4. yüzyýldan sonra ise kullanýlmamaya baþlanmýþtýr. Mezarlarýn önlerinde yakýlan ateþlerin külleri içinde karþýlaþýlan, hayvan, heykel, çanak çömlek kalýntýlarý buralarda kurban törenleri ve ziyafetler yapýldýðý izlenimini vermektedir.
Nikokreon Anýtý
Salamis Nekropolü yer alan bu anýtýn Salamis'in son kralý Nikokreon adýna inþa edilmiþ olabileceði düþünülmektedir. Kaynaklara göre son kral Nikokreon, Phtolemeos'a teslim olmaktansa intihar etmeyi yeðlemiþ, karýsý da ailesini öldürüp, sarayý yaktýktan sonra intihar etmiþtir. Kademeli basamaklarla çýkýlan platformun ortasýnda bir ocak ve bunun içinde o döneme ait demir çubuk, taþ ve topraktan heykeller bulunmuþtur. Bulunan bu az piþmiþ topraktan yapýlmýþ heykeller, geç devre ait Klasik Yunan heykel sanatý özelliklerini taþýmaktadýrlar.
Kaynak: tr.wikipedia.org
Kýbrýs'ta Gezilecek Yerler - Salamis Harabeleri By: KeReM @ Date: 03 Aralık 2020, 19:31:18
Çok deðil 2019 yýlýnda Salamis Harabeleri 'ni gezme fýrsatým oldu ve çok beðendim. Kýbrýs 'ýn Gazimaðusa Ýlçesi'nde olan bu güzel tarihi alan gezilmeye deðer. Kýbrýs'ta gezilecek yerler baþlýðý altýnda bir liste hazýrlayacak olursanýz ilk 10 'a Salamis Harabeleri 'ni de eklemeyi unutmayýn.
Aþaðýdaya benim kadrajýma yansýmýþ fotoðraflarý ekliyorum, çok daha fazlasý var tabi ki ama ailem ile birlikte çekmiþ olduðum fotoðraflarý eklemek istemedim. Fotoðraflarýný koyamadýðým çok daha güzel yerler var yani